Nasze magazyny
W latach sześćdziesiątych w Stanach Zjednoczonych wprowadzono masowe szczepienia przeciwko odrze. W krótkim czasie śmiertelność wśród dzieci, wywołana nie tylko przez odrę, lecz również przez inne choroby zakaźne, wyraźnie spadła. To samo zjawisko miało miejsce w każdym kraju, gdzie wprowadzono szczepionkę przeciw odrze. W teorii chroniła ona jedynie przed odrą, co więc tak naprawdę się wydarzyło, że spadła również śmiertelność na inne choroby zakaźne?
Nieznane oblicze odry
Odra często bywa bagatelizowana przez przeciwników szczepień. Jak twierdzi Ab Osterhaus z Erasmus University Medical Centre w Rotterdamie, niektórzy rodzice decydują się nawet na podanie szczepionki MMR (ang. the measles, mumps and rubella, czyli odra, świnka i różyczka) bez dawki zawierającej wirus odry. A przecież w ostrym przebiegu odra potrafi uszkodzić mózg, a nawet zabić.
Teraz wiadomo też, że wirus odry niszczy komórki białych krwinek „pamiętające” przebyte infekcje i dające ochronę immunologiczną przed tymi infekcjami.
Wirus odry niszczy komórki białych krwinek "pamiętające" przebyte infekcje i dające ochronę immunologiczną przed tymi infekcjami.
Do tej pory zakładano, że odradzają się one niedługo po rekonwalescencji, ale Michael Mina z Emory University w Atlancie odkrył, że u małp nowe białe krwinki "pamiętają" tylko przejście odry. Natomiast utracone zostały komórki rozpoznające inne infekcje. Tym samym przebycie odry skutkuje "immunologiczną amnezją" na inne infekcje. A jeśli tak samo rzecz ma się z ludzkimi przeciwciałami?
Od odry do zapalenia opon mózgowych
Mina i jego zespół zapoznali się z badaniami statystycznymi dotyczącymi umieralności wśród dzieci w Wielkiej Brytanii, Stanach Zjednoczonych i Danii przed i po wprowadzeniu szczepionki na odrę. Założono, że przebycie odry obniża odporność organizmu. I rzeczywiście, w każdym badanym roku odsetek dzieci, które zmarły na choroby zakaźne był powiązany z ilością przypadków zachorowania na odrę 2-3 lata wcześniej.
Największe żniwo zbierały zapalenie płuc i zapalenie opon mózgowych. Zespół obliczył, że przebycie odry mogło być pośrednio odpowiedzialne za połowę zgonów dzieci na inne choroby zakaźne. Określono też, że "amnezja immunologiczna" wywołana przebyciem odry trwa aż 27 miesięcy.
Bibliografia
- Science, 08 May 2015: Vol. 348, Issue 6235, pp. 694-699 DOI: 10.1126/science.aaa3662
Czy warto szczepić dziecko przeciwko odrze?
Okres braku odporności da się porównać z czasem, jakiego organizm dziecka potrzebuje, by stworzyć naturalną ochronę immunologiczną. Oznacza to, że przebyta odra resetuje "pamięć" białych krwinek aż do poziomu odporności noworodka. A ponadto, przebycie odry usuwa nie tylko naturalnie nabytą odporność, lecz również prawdopodobne jest usunięcie odporności nabytej po szczepieniach na inne choroby zakaźne. Może to doprowadzić do zachorowania na pewne choroby już w wieku dorosłym, kiedy ich przebieg bywa o wiele groźniejszy.
Rodzice, którzy odmawiają szczepienia swoich dzieci, argumentują to tym, że przejście odry wywołuje mniej skutków ubocznych niż podanie zastrzyku. Badania nad wpływem przebytej odry na prawdopodobieństwo zachorowania na zapalenie opon mózgowych mogłyby ich jednak przekonać do podania szczepionki.
