Więcej niż sedes, czyli 10 ciekawostek o toaletach

Jedni nie mówią o nich wcale, dla drugich są przedmiotem żartów. Czy słusznie? Toalety, pospolite wydawać by się mogło urządzenia, mogą stać się artystyczną inspiracją, pomysłem na udany biznes, a nawet turystycznym hitem.

11 czerwiec 2019
Artykuł na: 6-9 minut
Zdrowe zakupy

Toalety rzadko wymieniane są wśród najważniejszych osiągnięć cywilizacji, lecz trudno wyobrazić sobie bez nich życie. Oto 10 informacji, które sprawiają, że nieciekawy wizerunek toalet to tylko pozory:
1. Ustronne miejsca przeznaczone do samotnej kontemplacji? Nie w starożytnym Rzymie! Ich konstrukcja sprzyjała relacjom towarzyskim. Wzdłuż ścian stawiano kamienne ławy z dwoma otworami. Pod nimi biegły rynny, będące częścią sprawnie działającego systemu kanalizacyjnego. Użytkownicy siadali obok siebie niezależnie od pełnionej funkcji czy statusu majątkowego. Sprawdzały się znakomicie jako miejsca niezobowiązujących pogaduszek, ale także polityczno-biznesowych pertraktacji.

2. Pierwsza w Europie toaleta ze spłuczką powstała na dworze angielskiej królowej Elżbiety I. Nie była efektem wysiłków ówczesnych inżynierów, a… poety. Sir John Harrington zaprojektował urządzenie z systemem szybkiego pozbywania się nieczystości. Wynalazek zachwycił królową, ale nie zyskał szerszego uznania. Jednym z powodów takiego stanu rzeczy miały być odgłosy wydobywające się z toalety, rzekomo ośmieszające jej użytkownika.

3. Sanitariaty zwracały uwagę nie tylko monarchów i wynalazców, ale także artystów. Zwłaszcza tych, którzy lubią szokować. Z tematem szaletów do dziś najczęściej kojarzony jest Marcel Duchamp. Uczestnicy wystawy nowojorskiego Salonu Artystów Niezależnych w 1917 roku mieli okazję zobaczyć dzieło zatytułowane „Fontanna”. Ich oczom ukazał się pisuar odwrócony o 90 stopni, ozdobiony napisem "R. Mutt". Skandaliczną instalację usunięto z ekspozycji. Dziś jest uznawana za jedno z najbardziej wypływowych dzieł, które zrewolucjonizowało sposób postrzegania sztuki wysokiej.

4. Skoro artyści mogli wykorzystać potencjał toalety, czemu nie zrobić tego w sztuce kulinarnej? Tak mógł pomyśleć Wang Tzi-Wei - właściciel restauracji Modern Toilet w stolicy Tajwanu. W lokalu wszystko nawiązuje do rzeczy, które zwykle oglądamy w łazience. Zamiast stolików - umywalki i wanny, zamiast krzeseł - sedesy. Najbardziej rzuca się w oczy sposób serwowania dań. Klienci restauracji delektują się przysmakami podanymi na deskach klozetowych i w miniaturowych pisuarach. Serwetki wyglądające jak papier toaletowy dla nikogo nie są zaskoczeniem. Czy otoczenie łazienki może wyglądać apetycznie? Z pewnością fotogenicznie - mało kto może powstrzymać się przed uwiecznieniem obiadu na zdjęciu.

5. Proste urządzenie służące do jakże przyziemnej czynności zachwyca w muzeach na całym świecie! Pierwsze, zlokalizowane w New Delhi, powstało w latach 90-tych z pasji indyjskiego socjologa Bindeshwara Pathaka. Ekspozycje ukazują ewolucję toalet, zabytkowe eksponaty oraz wizję urządzeń przyszłości. Podobne miejsca można znaleźć w innych częściach świata. Na turystycznej mapie Pragi widnieje Muzeum Nocników, w Kijowie prężnie działa Muzeum Historii Toalety, a w Brukseli Muzeum Kanalizacji.

6. W Japonii ogromną wagę przykłada się do higieny. Czystość jest naturalnie kojarzona z pięknem. Nic dziwnego, że pomysłowi naukowcy wzięli na warsztat toalety, tworząc mechanizmy często postrzegane jako łazienkowe science fiction. Podgrzewana deska sedesowa, dysze z precyzyjnymi strumieniami wody, suszarka, funkcje masażu. To wszystko przy muzycznym akompaniamencie! Najbardziej rozbudowane modele są wyposażone w urządzenia monitorujące tętno, stężenie cukru we krwi i zawartość tkanki tłuszczowej w ciele użytkownika. 

7. Innowacje w dziedzinie sanitarnej to domena nie tylko Kraju Kwitnącej Wiśni. Automatyczne Toalety Miejskie w Warszawie sprawiają, że o tej dziedzinie życia można mówić z dumą. Nie bez powodu zostały nominowane do Nagrody Architektonicznej Prezydenta Warszawy. W kabinach wszystko dzieje się automatycznie - otwieranie drzwi, uruchamianie wody, dezynfekowanie sedesu i podłogi. Symbolicznej opłaty w wysokości złotówki można dokonać za pośrednictwem karty płatniczej.

8. Współczesne toalety powinny być nie tylko praktyczne. Brytyjscy naukowcy z Bristolu stawiają na ekologię. Stworzyli technologię umożliwiającą pozyskiwanie energii elektrycznej z moczu. Bazuje na mikroorganicznych ogniwach i bakteriach, rozkładających zawarte w nim substancje chemiczne. Prototyp był w stanie wygenerować ilość prądu, która wystarczyła na oświetlenie toalety. Kolejne testy wykorzystywały energię do np. ładowania smartfonów.

9. Według raportów ONZ więcej ludzi korzysta z telefonów komórkowych niż z toalet! W Indiach przybytków tych jest zdecydowanie mniej niż hinduistycznych świątyń. Jednym z głównych światowych zadań rozwojowych stało się stopniowe zmniejszanie liczby osób, które są pozbawione dostępu do godnych warunków sanitarnych.

10. Istnieje coraz więcej inicjatyw mających na celu nagłośnienie trudnej sytuacji, panującej zwłaszcza w krajach Trzeciego Świata. Jedną z popularniejszych jest "Najdłuższa kolejka do toalety" wspierana przez UNICEF. Organizowana z okazji Światowego Dnia Wody, obejmuje swoim zasięgiem ponad 60 krajów. Uczestnicy happeningu ustawiają się w kolejce do prowizorycznej toalety, by pokazać, że w XXI wieku przestrzeganie zasad higieny i czysta woda dla miliardów ludzi wciąż są luksusem.
Chcesz poprawić komfort pomieszczeń sanitarnych w polskich szkołach? Więcej informacji na wzorowalazienka.

Wczytaj więcej
Może Cię zainteresować
Nasze magazyny