Ta przyprawa zasługuje na Nobla. Leczy ból, chroni przed rakiem, ratuje stawy

Napisano o kurkumie już tomy, a zasługuje na drugie tyle. Ciężko znaleźć inną roślinę, która dorównałaby jej pod względem działania leczniczego. Oto 9 powodów, dla których warto wykorzystywać to kłącze w codziennej diecie.

Artykuł na: 9-16 minut
Zdrowe zakupy

Przez ponad 6 tys. lat, kurkuma sto­sowana była jako lekarstwo w jednym z najstarszych systemów medycyny tra­dycyjnej – Ajurwedzie – której zadaniem jest przywracanie równowagi w ciele oraz jego centrach energetycznych. Ostatnie badania pokazują, że największe ko­rzyści przypisane kurkumie w tradycji ajurwedyjskiej należą się kurkuminie. Jej ogromna siła antyoksydacyjna obniża poziom stanu zapalnego w organizmie, który leży u podstaw wielu chorób chronicznych z rakiem włącznie. Kto lepiej niż Hindus wychowany na curry właśnie, a przy tym lekarz i naukowiec może przedstawić jej proz­drowotne właściwości? Oddajmy zatem głos dr. Ajay’owi Goelowi z Center for Gastrointestinal Research w Teksasie, który o kurkumie wie prawie wszystko.

kurkuma
Na skali wartości ORAC (Oxygen Radi­cal Absorbance Capacity), która określa antyutleniającą zdolność artykułów spo­żywczych pochodzenia roślinnego, siła an­tyoksydacyjna bardziej przyswajalnych pre­paratów kurkuminowych ma współczynnik większy niż 15 tys. na 1 gram, podczas gdy bogate w antyutleniacze czarne jagody mają tylko 600 jednostek ORAC w 1 g! To ozna­cza, że zaledwie jedna kapsułka wysokiej jakości kurkuminy dostarcza ponad 25 razy więcej antyoksydantów, niż ta sama ilość borówek – wylicza naukowiec. A to dopiero początek imponującej listy jej możliwości.

Dlaczego warto stosować kurkumę?

Chroni przed Alzheimerem

W Indiach poziom zachorowań na demencję jest 4-krotnie niższy niż w USA, gdyż kurkuma jest częścią codziennej diety Hindusów. Wyjątkowa zdolność kurkuminy do przekraczania bariery krew mózg oznacza, że może ona wpływać na chemię mózgu oraz mechanizm przetrwania neuronów. Z badań wynika, że może ona powodować wzrost nowych komórek w hipokamie, który jest odpowiedzialny za pamięć. Naukowcy z UCLA nazywają ten związek anty-amyloidem, ze względu na jego zdolność do rozbijania blaszek amyloidowych oraz splątków neurofibrylarnych – nieprawidłowych struktur białkowych charakterystycznych dla alzheimera. Inne testy prowadzone na zwierzętach wykazały, że suplementowanie kurkuminą redukuje substancje, które uznaje się za przyczynę powstawania płytek amyloidowych2.

kurkuma
Bioaktywny składnik kurkumy nie tylko spowalnia rozwój demencji, ale również poprawia pamięć u chorych i funkcje poznawcze3

Zwalcza wolne rodniki i stany zapalne

Zacznijmy od tego, na czym w dużej mierze opiera się fenomen kurkuminy. Jest jednym z najsilniejszych antyoksydantów znanych nauce, setki razy skuteczniejszym niż czarne jagody, które też mają znaczące zdolności przeciwutleniające. Ona dosłownie zeskrobuje oksydacyjna „rdzę” z naszych komórek. Usuwa wolne rodniki, które przyczyniają się do wzrostu kwasu arachidonowego – hormonu nazywanego matką zapalenia. A przez to wszystko zapobiega poważnym chorobom, zatrzymuje degeneracje komórek i odmładza genetyczne kody komórkowe, co sprawia, że komórki zaczynają się rozmnażać, tak, jak robią to u ludzi młodych.

Za pomocą różnych szlaków gasi pożary. Spowalnia lub blokuje produkcję enzymów, takich jak kinazy białkowe, które nasilają zapalenie oraz kontroluje produkcję cytokin – białek, które służą jako molekularni posłańcy między komórkami. Gdy powstaje zbyt wiele prozapalnych cytokin, konsekwencją jest przewlekły stan zapalny.

Łagodzi depresję

Większość ludzi z depresją ma wysokie poziomy stanu zapalnego w mózgu i zmniejszoną zdolność do neurogenezy, czyli tworzenia nowych komórek mózgowych. Kurkumina zmniejsza stan zapalny i stymuluje powstawanie nowych neuronów. Dzięki temu stabilizuje się poziom neuroprzekaźników.

W ciągu swojego życia ok. 350 mln ludzi cierpi na głębokie zaburzenia depresyjne, a 30% tych przypadków jest tak poważna, że upośledza normalne funkcjonowanie. Szacuje się, że w Polsce na depresję choruje ok. 4 mln osób.

W 2014 r. uczeni podzielili 60 pacjentów na 3 grupy. Jedna otrzymywała 20 mg Prozacu, druga kurkuminę BCM-95 2 razy dziennie, a trzecia połączenie obu preparatów w tych samych dawkach. Po 6 tygodniach u osób, które przyjmowały antdepresant objawy depresji uległy zmniejszeniu o 64,7%, u stosujących kurkuminę o 62,5%. Już ten wynik jest znaczący, bo kurkumina nie daje żadnych skutków ubocznych w przeciwieństwie do Prozacu. Jednak grupa, która zażywała oba preparaty, odnotowała 77,8% poprawę na skali Hamiltona4! Inne badania dostarczyły dowodów, że aktywny składnik ostryżu długiego łagodzi depresję i poprawia samopoczucie poprzez działanie antyoksydacyjnie i przeciwzapalne oraz podnoszenie poziomu serotoniny i dopaminy5.

Walczy z artretyzmem i bólem

Silne właściwości przeciwzapalne kurkuminy sprawiają, że jest to naturalny środek dla osób cierpiących na zapalenie stawów. Randomizowane kontrolowane badanie wykazało, że suplementacja tego składnika doprowadziła do znacznego złagodzenia objawów choroby zwyrodnieniowej stawów (była skuteczniejsza niż diklofenak)6. Inne prace dowiodły, że kurkumina może zapobiegać reumatoidalnemu zapaleniu stawów, a jeśli już do niego dojdzie, radzi sobie lepiej z usuwaniem bólu i opuchlizny niż większość zalecanych w tej chorobie środków przeciwbólowych.

suplementacja kurkuminy
Randomizowane kontrolowane badanie wykazało, że suplementacja kurkuminy była skuteczniejsza niż diklofenak i doprowadziła do znacznego złagodzenia objawów choroby zwyrodnieniowej stawów

Ponadto wykazano, że jest ona selektywnym blokerem aktywności wywołującego stany zapalne enzymu COX-2, przy czym – w przeciwieństwie do NLPZ – nie hamuje enzymu COX-1, który chłonni nabłonek układu pokarmowego i naczyń krwionośnych. Likwiduje biologiczne wskaźniki stanu zapalnego w 99%, przez co znacząco zmniejsza dolegliwości bólowe. Badania przeprowadzone we Włoszech pokazały, że osoby ze zdiagnozowaną chorobą zwyrodnieniową kolan były w stanie ograniczyć potrzebę zażywania niesteroidowych środków przeciwzapalnych o 63% w trakcie stosowania kurkuminy7. Z kolei kanadyjscy uczeni donoszą, że składnik ten przeciwdziała rozpadowi tkanki chrzęstnej. Istnieją też wstępne dowody na to, że może pomagać w jej odbudowie8.

Obniża glukozę i podnosi insulinę

Badacze z Columbia University codziennie podawali kurkuminę myszom z predyspozycjami do cukrzycy i otyłości. Okazało się, że u tych gryzoni dużo rzadziej występowały zaburzenia poziomu cukru we krwi, insulinooporność oraz pełna cukrzyca, niż u tych, które jej nie otrzymywały wraz z karmą9. Z kolei badania przeprowadzone w Japonii, pokazują, że kurkumina ma zdolność redukowania naturalnej produkcji zapasowej formy glukozy (glikogenu) przez wątrobę10. Do tego swoje 3 grosze dodali Hindusi, którzy odkryli, że obniża ona poziom cukru we krwi i zwiększa poziom insuliny w krwioobiegu11.Chroni też osłabione słodką chorobą nerki12.

Zmniejsza ryzyko chorób sercowo-naczyniowych

Kurkuma podnosi stężenie „dobrego” cholesterolu HDL, pomagając usuwać tłuszcze z tętnic oraz zmniejsza lepkość komórek krwi, zapobiegając tworzeniu się skrzepów. Obniża też markery stanu zapalnego (CRP i homocysteinę), minimalizując ryzyko chorób sercowo-naczyniowych. Naukowcy wykazali również, że cofa zastoinową niewydolność serca i obniża ryzyko udaru oraz poudarowych uszkodzeń mózgu13.

Niweluje zaburzenia trawienia

Problemy z układem pokarmowym obejmują rozmaite schorzenia, począwszy od wzdęć i niestrawności poprzez celiakię, zespół jelita drażliwego, na wrzodziejącym zapaleniu okrężnicy i raku jelita kończąc. Jako że u podstawy wielu z nich leży stan zapalny, kurkuma staje się bardzo skutecznym środkiem zapobiegania i leczenia.

Złote mleko
Złote mleko wspiera trawienie, a także działa ochronnie na błonę śluzową żołądka, dzięki czemu może pomóc w redukcji objawów niestrawności, wzdęć czy zgagi.

Poza zwalczaniem stanu zapalnego kurkumina może się pochwalić wielokierunkowym działaniem w obrębie układu pokarmowego:

  • stymuluje produkcję żółci w wątrobie, poprawiając trawienie tłuszczy;
  • hamuje powstawianie dodatkowych naczyń krwionośnych, które powstają zarówno w zespole jelita drażliwego, jak i nowotworach;
  • poprawia jakość życia pacjentów z aktywnym wrzodziejącym zapaleniem jelita grubego i ogranicza jej efekty uboczne, w tym poważne krwawienia, pękanie okrężnicy i odwodnienie, oraz zapobiega nawrotom tej choroby14.

Chroni przed rakiem

Kurkumina to jeden z niewielu naturalnie występujących środków znanych nauce, która celuje w nowotwór z wielu stron jednocześnie, co sprawia, że potencjalnie może być nawet bardziej skuteczna, niż wiele leków stosowanych w obecnych metodach leczenia onkologicznego15. Badania sugerują, że może hamować wzrost i rozprzestrzenianie się komórek rakowych, a także indukować apoptozę (śmierć komórki) w niektórych rodzajach nowotworów. Ponadto aktywuje geny hamujące guzy i dezaktywuje te, które sprzyjają ich powstawaniu16.

W 2007 r. akademicy z Emory University w USA odkryli, że kurkumina przerywa sygnały komórkowe wysyłane przez złośliwe komórki nawołujące do tworzenia nowych naczyń krwionośnych. Badania laboratoryjne wskazują, że jest szczególnie pomocna w zapobieganiu tworzenia się systemu dostarczania krwi do komórek czerniaka. Mówi też genom, by nie uruchamiały czynnika wzrostu śródbłonka naczyń (VEGF), który jest niezbędny do zainicjowania nowej sieci naczyń włosowatych karmiących guzy17. Z kolei singapurscy uczeni przeanalizowali 315 badań dotyczących walki kurkumy z nowotworami. Podsumowali je następująco: „kurkumina powstrzymuje inicjację, progres i metastazę (przerzuty, rozsiew nowotworu) wielu odmian guzów”18. To jeszcze nie wszystko. Wyniki innych prac pokazują, że ten związek uwrażliwia komórki rakowe na działanie chemioterapii i naświetlań, równocześnie chroniąc zdrowe komórki19.

Dba o zdrowie skóry

Rosnące dowody wskazują, że aktywny składnik kurkumy może być stosowany w leczeniu różnych chorób dermatologicznych. Przegląd badań potwierdził, że suplementy kurkuminowe zarówno doustne, jak i miejscowe przeciwdziałają trądzikowi, atopowemu zapaleniu skóry, łuszczycy, świądowi, bielactwu oraz fotostarzeniu skóry. Zdaniem badaczy wynika to z przeciwutleniających i przeciwzapalnych właściwości zawartego w przyprawie barwnika20. Co więcej, kurkumina poprawia elastyczność skóry i promuje gojenie się ran poprzez modulowanie kolagenu i likwidację reaktywnych form tlenu21.

Bibliografia
  • Biochem Pharmacol. 2008 Feb 15;75(4):787-809; Foods. 2017 Oct; 6(10): 92;
  • Curr Alzheimer Res. 2005 Apr;2(2):131- 6; Zhongguo Zhong Yao Za Zhi. 2014 Oct;39(19):3846-9; J Biol Chem. 2005 Feb 18;280(7):5892-901
  • Ann Indian Acad Neurol. 2008 Jan;11(1):13-9
  • Phytotherapy Research 2014 Apr;28(4): 579-85
  • Eur Neuropsychopharmacol. 2015 Jan;25(1): 38-50; Eur J Pharmacol. 2013 Mar 15;704(1-3): 33-40
  • Phytother Res. 2012 Nov;26(11):1719-25
  • Cancer Letters 172 (2001) 111–18; Eur Rev Med Pharmacol Sci. 2014;18(24):3959-63
  • BMC Complement Altern Med. 2019; 19: 252; Front Bioeng Biotechnol. 2022; 10: 994816
  • Endocrinology. 2008 Jul; 149(7): 3549-355
  • Diabetes Res Clin Pract. 2008 May;80(2): 185-91
  • Chem Biol Interact. 2016 Jan 25;244:187-94;
  • Evid Based Complement Alternat Med. 2021; 2021: 6109406
  • Phytother Res. 2022 Jan;36(1):85-97; Br J Pharmacol. 2012 Dec; 167(7): 1550- 62; Brain Res. 2008 Sep 10;1229:224-32
  • J Altern Complement Med. 2004 Dec;10(6):1015-8; Clin Gastroenterol Hepatol. 2006 Dec;4(12):1502-6; Cochrane Database Syst Rev. 2012 Oct 17;10:CD008424
  • Genes and Nutrition 2011 May;6(2):93- 108;
  • Int J Mol Sci. 2015 Jan 28;16(2):2942-55
  • Seminars in Cancer Biology (2015) Dec;35 Suppl: S224-43; Adv Exp Med Biol. 2007;595:185-95
  • Molecules 2015 Feb 5;20(2): 2728-69; Front Chem. 2014 Dec 23;2:113
  • Nutr Cancer. 2010;62(7):919-30
  • Phytother Res. 2016 Aug;30(8):1243- 64; Int J Dermatol 2013 May, 52: 531-43
  • Mol Cell Biochem. 2006 Oct;290(1- 2):87-96
Autor publikacji:
Wczytaj więcej
Nasze magazyny