Nasze magazyny
Stres działa wręcz destrukcyjnie na nasz mózg. Jednak towarzyszące mu uczucie niepokoju, to nic, w porównaniu do stopnia uszkodzeń, jakie powoduje w komórkach nerwowych, czyli neuronach. Co gorsza, wywołane stresem zmiany w mózgu mogą przyczyniać się do rozwoju depresji i innych, równie groźnych chorób. Całe szczęście, matka natura dała nam kurkuminę, polifenol pochodzący z kurkumy (kłącze ostryżu długiego), która może regenerować uszkodzenia w układzie nerwowym, wywołane przez przewlekły stres.
Jak działa stres na poziomie komórkowym?
Naukowcy zdali sobie sprawę, że stres emocjonalny lub psychiczny negatywnie wpływa także na nasze ciało, a nie tylko na samopoczucie. Badania wykazały ścisły związek pomiędzy stresem psychicznym i jego szkodliwymi skutkami fizycznymi. Do ich przeprowadzenia stworzono modele zwierzęce, które naśladują chroniczny, nieprzewidywalny stres, którego ludzie doświadczają w codziennym życiu. Eksperyment wykazał, że stres powoduje fizyczne zmiany w ciałach zwierząt, w tym m.in. zwiększenie rozmiaru i masy nadnerczy, a w szczególności tych ich części, które wytwarzają hormon kontrolujący stres, czyli kortyzol.
Przewlekły i nieprzewidywalny stres zaburza także wytwarzanie substancji chroniących mózg. Może to tłumaczyć zmiany zachowania obserwowane w odpowiedzi na stresujące sytuacje. Badania wykazały również, że kurkumina odwraca te szkodliwe zmiany w układach organizmu. Wykazano m.in., że kurkumina podawana doustnie szczurom przywraca prawidłowy poziom kortyzolu i prawidłowe funkcjonowanie nadnerczy oraz normalizuje zachowania zwierząt. U myszy kurkumina przyczyniła się do zmniejszenia stresu oksydacyjnego i usprawniła wytwarzanie energii w komórkach, jednocześnie przywracając normalne zachowanie. Najnowsze badania pokazują, że kurkumina może zapobiegać śmierci komórek mózgowych i promować odtwarzanie połączeń między komórkami mózgowymi, które uległy uszkodzeniu w wyniku przewlekłego stresu. Chroniąc zatem struktury komórkowe przed fizycznymi uszkodzeniami, kurkumina jest w stanie pomóc złagodzić długoterminowe skutki stresu, takie jak zaburzenia lękowe i depresja. Przyjrzyjmy się bliżej tym badaniom.
Kurkumina zwalcza niepokój
Badania na zwierzętach dotyczące lęku wywołanego stresem wykazały, że doustne przyjmowanie kurkuminy może zapobiegać zachowaniom lękowym i poprawiać koordynację ruchową zaburzoną przez silne stresory, takie jak ograniczenie lub brak snu. Badania nad przeciwdepresyjnym działaniem kurkuminy są jeszcze liczniejsze. Zwierzęce modele depresji zostały opracowane w celu testowania nowych leków, ale okazały się równie przydatne w badaniach nad naturalnymi suplementami. Wykazano przy ich użyciu, że kurkumina ogranicza behawioralne, biochemiczne i neurochemiczne skutki depresji. Dowiedziono ponadto, że normalizuje ona zachowania depresyjne, takie jak bezradność, poprawia poziom neuroprzekaźników determinujących nastrój, takich jak dopamina i serotonina oraz hamuje aktywność rozkładających je enzymów.
U osób cierpiących na depresję wywołaną stresem stwierdza się często obniżony poziom substancji biochemicznych, które chronią lub wzmacniają normalną aktywność komórek mózgowych. Kurkumina wydaje się być w stanie zwiększyć wydzielanie tych ochronnych substancji biochemicznych. W rzeczywistości kurkumina jest tak skuteczna w zwalczaniu lęku i depresji wywołanych stresem, że przy jej pomocy można obniżyć dawkę przepisywanych na receptę leków przeciwdepresyjnych.
Antystresowe działanie kurkuminy
Rosnąca liczba badań, przeprowadzonych z udziałem ludzi, systematycznie poszerza naszą wiedzę, pozyskaną w toku badań na modelach zwierzęcych i potwierdza uzyskane dotychczas przy ich pomocy wyniki. Na przykład, w badaniu zdrowych osób w średnim wieku, przyjmujących kurkuminę o zwiększonym wchłanianiu, uczestnicy odnieśli szeroki wachlarz korzyści zdrowotnych, w tym obniżenie poziomu amylazy ślinowej (markera ostrego stresu), zwiększenie wychwytywania wolnych rodników i obniżenie poziomu markerów, służących do oceny stanu mózgu. Dzięki temu zredukowano wpływ przewlekłego stresu na mózg.
Stres związany z pracą może być niezwykle szkodliwy dla zdrowia. Badanie opublikowane w 2016 roku wykazało korzyści płynące z przyjmowania kurkumy, szczególnie przez osoby cierpiące na niepokój i zmęczenie związane z pracą zawodową. W eksperymencie z udziałem 60 dorosłych z takimi zaburzeniami związanymi z stresującą pracą, uczestników przydzielono losowo do grupy otrzymującej kurkuminę o zwiększonym wchłanianiu, grupy przyjmującej standardową kurkuminę lub grupy placebo. Obie grupy badane przyjmowały 500 mg kurkuminy dziennie przez 30 dni. W porównaniu z pozostałymi dwiema grupami, osoby przyjmujące kurkuminę o zwiększonym wchłanianiu doświadczyły znacznej poprawy jakości życia, redukcji stresu, niepokoju i zmęczenia. Poprawa ta korelowała ze zmniejszonymi oznakami uszkodzeń oksydacyjnych.
Inne badanie koncentrowało się na lęku u osób otyłych, zagrożonych zarówno zaburzeniami lękowymi, jak i depresją. Badani przyjmowali kurkuminę, w dawce 1000 mg na dobę, lub placebo. Po 30 dniach osoby otrzymujące kurkuminę doświadczyły znacznego obniżenia objawów lęku.
Kurkuma na stres
Przewlekły stres ma głęboki wpływ na nasze zdrowie i samopoczucie. Jest on szczególnie związany z rozwojem zaburzeń lękowych i depresji, które mogą nawet zagrażać życiu. Leczenie farmakologiczne lęków i depresji jest dalece niewystarczające oraz obarczone potencjalnie poważnymi skutkami ubocznymi. Naturalny polifenol, kurkumina, działa na wielu szlakach biochemicznych, łagodząc wpływ stresu na komórki mózgowe oraz zapobiegając lub łagodząc objawy towarzyszące zaburzeniom lękowym i depresji, wywołane przez przewlekły stres. Kurkuminę może stosować samodzielnie lub w połączeniu z lekami na receptę w celu złagodzenia objawów i poprawy jakości życia. Każda osoba cierpiąca na stres, depresję lub stany lękowe powinna zatem rozważyć suplementację kurkuminą o zwiększonym wchłanianiu w celu osiągnięcia wyników omówionych w przytoczonych badaniach naukowych.
Działanie przeciwdepresyjne kurkuminy
Stres oksydacyjny w mózgu może prowadzić do stanu zapalnego o niskim stopniu nasilenia, a ostatecznie do dysfunkcji i śmierci komórek nerwowych. Procesy te mogą objawiać się pod postacią depresji. Właściwości przeciwzapalne kurkuminy sprawiają, że jest ona dobrym kandydatem do miana naturalnego leku przeciwdepresyjnego. I w przeciwieństwie do popularnych leków przeciwdepresyjnych, nie powoduje żadnych znanych poważnych skutków ubocznych.
W jednym z badań stwierdzono, że kurkumina, w dawce 500 mg dwa razy dziennie, była znacznie skuteczniejsza niż placebo w łagodzeniu objawów depresji, w tym zaburzeń snu, zmęczenia, poczucia bezwartościowości, zmniejszonej zdolności koncentracji, zmiany masy ciała, myśli o śmierci lub samobójstwie, drażliwości, utraty zainteresowań i niepokoju u osób dorosłych z dużym zaburzeniem depresyjnym.
Badanie to wykazało, że kurkumina była najskuteczniejsza u osób z tak zwaną depresją atypową, rodzajem depresji, w której pozytywne wydarzenia mogą poprawić nastrój. W zeszłym roku naukowcy opublikowali natomiast badanie analizujące wpływ kurkuminy na funkcje poznawcze i nastrój u zdrowych osób starszych. W badaniu tym, zdrowym osobom dorosłym w wieku od 60 do 85 lat, podawano kurkuminę o zwiększonym wchłanianiu w dawce 400 mg na dobę.
Eksperyment koncentrował się zarówno na ostrym leczeniu – co oznacza przyjęcie pojedynczej dawki, jak i przewlekłym leczeniu, trwającym pewien czas. W jego przebiegu działanie kurkuminy kontrolowano przy pomocy grupy otrzymującej placebo. Godzinę po podaniu pojedynczej dawki, osoby suplementowane kurkuminą osiągały lepsze wyniki w zadaniach wymagających ciągłej uwagi i wykorzystania pamięci operacyjnej, czyli funkcji często upośledzanych przez depresję. Długotrwała suplementacja kurkuminą przez cztery tygodnie poprawiła również wyniki w zakresie pamięci roboczej i nastroju (ogólne zmęczenie, spokój, zadowolenie i zmęczenie wywołane stresem psychicznym). A gdy badani przyjęli pojedynczą wysoką dawkę w okresie przewlekłej suplementacji, doprowadziło to do jeszcze większej poprawy czujności i poziomu zadowolenia.
Na początku 2016 roku, opublikowano metaanalizę badań nad kurkuminą i depresją, w której oceniono zbiorcze wyniki sześciu wcześniejszych mniejszych badań. Wykazało ono, że suplementacja kurkuminą – zwłaszcza w preparatami o zwiększonym wchłanianiu – była znacznie skuteczniejsza niż placebo w leczeniu depresji. Ujawniono również, że efekty wydają się największe, gdy suplementy przyjmowane są przez dłuższy czas, w wyższych dawkach, zwłaszcza u osób w średnim wieku.
Kurkumina kontra lęk
- Stres powoduje uszkodzenia komórek i tkanek, w tym także mózgu.
- Wywołane stresem zmiany w centralnym układzie nerwowym prowadzą do zaburzeń lękowych lub depresyjnych, które same w sobie mogą przyczyniać się do dodatkowego stresu.
- Farmakoterapia zaburzeń lekowych i depresji jest tylko częściowo skuteczna i wiąże się ze znacznymi skutkami ubocznymi.
- W badaniach laboratoryjnych wykazano, że kurkumina łagodzi stres, wykazuje także działanie przeciwlękowe i przeciwdepresyjne.
- Badania z udziałem ludzi pokazują, że doustna kurkumina, zwłaszcza w postaci preparatów o zwiększonym wchłanianiu, może wspomagać lub nawet zastępować terapię lekami na receptę.
- Każdy, kto cierpi z powodu depresji lub stanów lękowych, powinien rozważyć przyjmowanie kurkuminy w celu zwalczania skutków przewlekłego stresu.
Kurkumina wzmacnia działanie leków
Kilka badań wykazało niedawno, że przyjmowanie kurkuminy razem z lekami na receptę prowadzi do znacznie szybszej poprawy stanu pacjentów z depresją niż przyjmowanie samych leków na receptę. Jest to ważny obszar badań, biorąc pod uwagę szkody, jakie takie leki mogą powodować zarówno w krótko-, jak i długoterminowym funkcjonowaniu pacjenta, a także biorąc pod uwagę ich ograniczoną skuteczność w zwalczaniu objawów depresji.
W jednym z takich badań naukowcy oceniali pacjentów z dużym zaburzeniem depresyjnym, którzy przyjmowali już standardowe leki przeciwdepresyjne. Przez sześć tygodni pacjenci albo kontynuowali samo standardowe leczenie, albo przyjmowali kurkuminę o zwiększonym wchłanianiu w dawce 1000 mg dziennie, wraz z lekami na receptę. Obie grupy oświadczyły zmniejszenia skali depresji pod koniec badania. Jednak grupa przyjmująca leki przeciwdepresyjne i kurkuminę wykazała znacznie większą poprawę w skalach oceniających poziom lęku i depresji, a także w ocenach objawów poznawczych i fizycznych.
W innym badaniu wzięli udział mężczyźni z depresją, w wieku od 31 do 59 lat, którzy przyjmowali kurkuminę w dawce 1000 mg dziennie lub placebo przez 6 tygodni, kontynuując jednocześnie dotychczasowy schemat leczenia przeciwdepresyjnego. Pod koniec okresu badania, grupa przyjmująca leki na receptę i kurkuminę wykazała znaczące zmniejszenie nasilenia objawów depresji w porównaniu z tymi, którzy przyjmowali same standardowe leki. W grupie przyjmującej kurkuminę odnotowano również znaczące obniżenie markerów stanu zapalnego i stresu, a także zwiększony poziom cząsteczek chroniących mózg.
Konsultacja medyczna, Holli Ryan, ekspert w dziedzinie żywienia, dietetyk
Copyright 2023. All rights reserved.
Reprinted with exclusive permission of Life Extension®
https://www.lifeextension.com/magazine/2016/12/ curcumin-reverses-stress
- https://www.lifeextension.com/magazine/2016/12/curcumin-reverses-stres
