Czujesz, że dopada Cię angina? To zioło zadziała lepiej niż antybiotyk

W starożytnym Rzymie spożywano tymianek, aby zapobiec zatruciom pokarmowym. W czasach poprzedzających uregulowanie zasad chłodzenia i bezpieczeństwa żywno­ści jego dodatek zapewniał ochronę przed psuciem się mięsa. Przed poja­wieniem się nowoczesnych antybio­tyków olej z tymianku był używany do leczenia ran. Dziś, dzięki licz­nym badaniom, wiemy, że tymianek doskonale wspomaga on układ odpornościowy, oddechowy, trawienny i nerwowy, a przy tym zwalcza wirusy, bakterie i grzyby. Dokładne mechanizmy jego działania nie są znane, ale wydaje się, że w głównej mierze zawdzięcza je obecności tymolu i karwakrolu.

Na co pomaga tymianek?

Działanie przeciwbakteryjne

Olejek tymiankowy jest jednym z najsilniejszych naturalnych środ­ków przeciwdrobnoustrojowych, a zawartość karwakrolu jest głów­nym powodem, dla którego stanowi dobrą opcję w leczeniu bólu gardła. W jednym z badań przeprowadzo­nych na Uniwersytecie Medycznym w Łodzi przeanalizowano jego wpływ na 120 różnych bakterii z rodzajów Staphylococcus, Enterococcus, Esche­richia i Pseudomonas, izolowanych od pacjentów z infekcjami jamy ustnej, dróg oddechowych i ukła­du moczowo-płciowego. Wyniki eksperymentów wykazały, że olej tymiankowy jest niezwykle aktyw­ny przeciwko wszystkim szczepom – nawet opornym na antybiotyki¹.

Zapalenie oskrzeli

Tymianek był stosowany od wie­ków w zwalczaniu kaszlu i zapalenia oskrzeli. W badaniu przeprowadzo­nym przez Practice for Internal Medi­cine and Pneumology w Niemczech zastosowano leczenie doustne, które było kombinacją tymianku i blusz­czu. Grupa przyjmująca tę mieszan­kę wykazała zmniejszenie napadów kaszlu o 50%, co osiągnięto 2 dni wcześniej niż po zastosowaniu place­bo. Nie wykazano przy tym żadnych istotnych działań niepożądanych²

Zatrucia pokarmowe

Jednym z podstawowych trady­cyjnych zastosowań tymianku jest hamowanie rozprzestrzeniania się drobnoustrojów, których obecność w pożywieniu może skutkować zatruciem. Naukowcy potwier­dzili, że ziele nie tylko zapobiega skażeniu żywności, ale także cofa jego skutki. W kilku badaniach uczeni odkryli, że olejek eterycz­ny był w stanie zwalczyć bakterię Shigella, która powoduje biegun­kę i może prowadzić do poważne­go uszkodzenia jelit. Wystarczyło umyć skażoną sałatę w roztworze zawierającym zaledwie 1% olejku, by zmniejszyć liczbę drobnoustro­jów poniżej punktu wykrycia³.

Ciśnienie i cholesterol

Badania na zwierzętach wykazały, że wodny ekstrakt z tymianku jest w stanie znacznie zmniejszyć czę­stość akcji serca u osób z wysokim ciśnieniem krwi. Okazało się rów­nież, że obniża poziom cholesterolu, trójglicerydów i LDL, jednocześnie podnosząc stężenie korzystnej frak­cji HDL⁴. Zdaniem autorów ekspe­rymentu potwierdza to zasadność tradycyjnego zastosowania rośli­ny w przypadku nadciśnienia.

Poprawa samopoczucia

Obecny w tymianku karwakrol ma bardzo pozytywne działanie poprawiające nastrój. Badania opu­blikowane w 2013 r. wykazały, że gdy związek ten podawano zwie­rzętom przez 7 kolejnych dni, był on w stanie zwiększyć poziom klu­czowych neuroprzekaźników, czyli dopaminy i serotoniny, w ich korze przedczołowej i hipokampie⁵. Dane z tego badania sugeru­ją, że karwakrol wyraźnie wpły­wa na aktywność mózgu poprzez modulację neuroprzekaźników. Regularne spożywanie tymian­ku może zatem wpłynąć na ogól­ną poprawę samopoczucia.

Zdrowa i młoda skóra

Olejek tymiankowy chroni skórę przed szkodliwymi bakteriami i infekcjami grzybiczymi, dzia­ła jako domowy środek na trą­dzik, leczy rany, skaleczenia i blizny, łagodzi oparzenia oraz usuwa wysypki. Jednocześnie jako przeciwutleniacz może wpłynąć na ogólną kondycję skóry, zapewniając jej promienny wygląd i opóźniając procesy starzenia. W badaniach na szczurach w podeszłym wieku leczenie tymiankiem m.in. poprawiło funkcje mózgu i skład kwasów tłuszczo­wych. Efekt ten był wynikiem podniesienia aktywności dysmutazy ponadtlenkowej i peroksydazy glutationowej⁶.

Nowotwory

Jedno z badań wykazało, że karwakrol hamuje proliferację i migrację 2 linii komórkowych raka okrężnicy, a ponad­to indukuje ich apoptozę, czyli zaprogramowaną śmierć. Doniesienia pokazują również, że związek ten ma potencjał zarówno w profilaktyce, jak i leczeniu tego nowotworu⁷. ­

Zastosowanie tymianku

• W kuchni Suszone ziele tej rośliny to popularna przyprawa o pikantnym smaku i orzeźwia­jącym zapachu. Pasuje przede wszystkim do potraw kuchni śródziemnomorskiej, ale też drobiu, zapiekanek, zawiesistych zup, sosów i potraw z dziczyzny. Dla­tego warto trzymać w kuchni doniczkę z tymiankiem, by dodawać jego świe­żo zerwane liście do różnych dań.
• Napar Łyżkę ziela zalej 1,5 szklanki wrzątku, odstaw pod przykryciem na 15 min, prze­cedź. Pij po 1/3 szklanki przed posiłkami na pobudzenie apetytu albo po jedzeniu, by wspomóc trawienie i zapobiec wzdę­ciom. Naparu możesz również używać do płukania jamy ustnej w czasie anginy.

• Nalewka Napełnij butelkę świeżo zebranym zielem tymianku i zalej alkoholem 40%. Postaw na 2 tygodnie w słonecznym miejscu, na koniec odcedź. Taką nalewką mo­żesz nacierać osłabione mięśnie.
• Tonik Jeśli zmagasz się z trądzikiem, wsyp do słoika 2 łyżki suszonego tymian­ku i 1 łyżkę szałwii, wymieszaj i zalej 200 ml wody destylowanej i 40 ml spirytu­su. Słoik owiń ręcznikiem i odstaw w ciepłe miejsce na tydzień. Odcedź, dobrze odciskając zioła. Dodaj kilka kropli olejku tymiankowego i przelej całość do butelki z ciemnego szkła. Tonikiem przecieraj twarz 2 razy dziennie – goi stany zapalne, zmniej­sza blizny i pryszcze oraz matuje cerę.
• Kąpiel 10 dag ziela tymianku zalej 5 l wody, doprowadź do wrzenia i gotuj 3 min. Na­stępnie odstaw na kwadrans do na­ciągnięcia pod przykryciem. Przecedź i wlej do wanny wywar. Ziele przełóż do płóciennego woreczka i również wrzuć do wanny. Kąpiel powinna trwać 15 min. Przyniesie ulgę zwłaszcza przy reumatyzmie i bólach mięśniowych.