Ten niedrogi, a mało znany olej to pogromca trójglicerydów i genialny kosmetyk

Orzech laskowy to owoc krzewu leszczyny pospolitej, należącej do rodziny brzozowatych. Chociaż rozróżnia się kilka gatunków leszczyny, wszystkie orzechy mają podobny skład i właściwości. To coraz popularniejsza przekąska: szacuje się, że roczna światowa produkcja orzechów laskowych wynosi ponad 900 000 ton! Polska zajmuje 10. miejsce pod względem wytwórstwa ze skromnymi 4 tys. ton rocznie¹. Co prawda, orzechy laskowe pojawiają się dopiero jesienią, jednak pozyskiwany z nich olej jest dostępny w sklepach przez cały rok. Oto, co warto o nim wiedzieć.

Olej z orzechów laskowych – skład

Orzechy laskowe są wręcz wypełnione tłuszczem, który stanowi ponad 60% ich suchej masy. Są to głównie nienasycone kwasy tłuszczowe, wśród których najwięcej znajduje się należącego do grupy omega-6 kwasu oleinowego (około 80%)¹. Jak wiadomo, stosunek kwasów omega-3 do omega-6 w diecie powinien wynosić 1:4 lub 1:5². Nie oznacza to jednak, że spożywanie orzechów laskowych lub produktów na ich bazie jest szkodliwe, ale że należy równoważyć je odpowiednio zróżnicowaną dietą.

Pozostałe składniki odżywcze zawarte w orzechach laskowych to:

• białko (prawie 15%),
• węglowodany (ponad 16%)
• błonnik (niecałe 10%)

Sód praktycznie tu nie występuje lub jego ilości są tak śladowe, że nie mają znaczenia dla odżywiania, za to w orzechach laskowych znajdziemy między innymi magnez,
potas, wapń, mangan, żelazo, cynk, fosfor i miedź. Orzechy laskowe dostarczają 629 kcal na 100 g produktu¹.

Tłoczony na zimno, nierafinowany olej z orzechów laskowych jest źródłem wielonienasyconych kwasów tłuszczowych, wolnych i zestryfikowanych steroli,  fenoli i ich pochodnych – garbników, a także lignanów, skwalenu i fosfolipidów. Znajdziemy w nim też witaminę E w postaci tokoferoli i tokotrienoli, a także karotenoidy (prekursory witaminy A)³.

Olej z orzechów laskowych ma skład i wygląd bardzo podobny do oliwy z oliwek. To dobra wiadomość dla osób pragnących małej odmiany w kuchni, jednak również źródło zysków nieuczciwych przetwórców, którzy pozwalają sobie zanieczyszczać nim oliwę i wprowadzać na rynek nielegalny produkt⁴.

Olej z orzechów laskowych w kosmetyce

Swoje dobroczynne właściwości olej ten zawdzięcza wspomnianej już dużej zawartości witaminy E, kwasów tłuszczowych oraz tanin. Jak wiele innych olejów, również olej z orzechów laskowych doskonale nadaje się do dbania o skórę. Warto wspomnieć, że:

• jest to tzw. olej suchy, który ulega wchłonięciu i nie pozostawia tłustego filmu na powierzchni skóry,
• działa nawilżająco: w pewnym badaniu ochotnicy, którzy 2 razy dziennie przez 28 dni stosowali emulsję z dodatkiem oleju z orzechów laskowych mieli lepiej nawilżoną skórę niż grupa kontrolna (z inną emulsją) oraz grupa niestosująca żadnych kosmetyków⁵,
• wtarty w ciało przed prysznicem lub dodany do kąpieli nawilży skórę suchą,
• tonuje cerę tłustą: zawarte w oleju z orzechów laskowych taniny (garbniki), które znane są ze swoich właściwości ściągających, zamykają pory, zmniejszając łojotok i przywracając tłustej skórze świeży wygląd^5,6
• ujędrnia skórę, poprawia jej elastyczność oraz kolor: witamina E uczestniczy w syntezie kolagenu, zmniejsza widoczność blizn, rozstępów i plam soczewicowatych, natomiast kwasy tłuszczowe chronią skórę przed zniszczeniem przez słońce⁵,
• wcierany we włosy, olej z orzechów laskowych stymuluje ich wzrost, a to dzięki sterolom roślinnym oraz skwalenowi; stosowany na same końcówki nadaje włosom blask, a aplikowany na włosy farbowane pozwala dłużej cieszyć się kolorem,
• dzięki swoim właściwościom olej ten sprawdzi się jako baza do masażu aromaterapeutycznego. Możesz też wykorzystać sam olej z orzechów laskowych – jego łagodny orzechowy zapach poprawi ci humor i zmniejszy uczucie zmęczenia.

Olej z orzechów laskowych w medycynie

To dobry produkt dla osób z nadwagą czy otyłością. W badaniu na szczurach z cukrzycą typu 2 sprawdzono skuteczność oleju z orzechów laskowych jako czynnika poprawiającego profil lipidowy. To ważny problem, ponieważ ryzyko śmierci z powodu chorób układu sercowo-naczyniowego jest w tej grupie pacjentów zdecydowanie wyższe niż u zdrowych osób. Olej z orzechów laskowych faktycznie zmniejszył ilość tzw. złego cholesterolu (LDL) i trójglicerydów, a także nieco podniósł poziom „dobrego” cholesterolu (HDL)^7,8.

Z kolei w badaniu na chomikach z niealkoholowym stłuszczeniem wątroby olej z orzechów laskowych skutecznie zmniejszył hiperlipidemię. Zaobserwowano znaczny spadek poziomu trójglicerydów we krwi, cholesterolu całkowitego i LDL oraz poprawę czynności wątroby i wzrost cholesterolu frakcji HD. Olej zmniejszył u tych zwierząt stres oksydacyjny i złagodził postęp choroby, a także doprowadził do spadku masy ciała⁹.

To nie wszystko. Witamina E, garbniki i skwalen to przeciwutleniacze. Spożywanie oleju z orzechów laskowych pomaga więc opóźnić procesy starzenia. Spisze się przy tym lepiej niż olej rzepakowy, a jego stabilność oksydacyjna jest porównywalna z oliwą z oliwek¹⁰.

Wedle niektórych źródeł olej z orzechów laskowych skutecznie usuwa pasożyty z organizmu. Szczególnie na jego działanie mają być podatne tasiemce uzbrojone i nieuzbrojone¹¹. Tradycyjnie stosuje się go również w przebiegu przeziębienia, nacierając klatkę piersiową oraz plecy chorego, brak jednak badań nad skutecznością tej metody.

Olej z orzechów laskowych – zastosowanie w kuchni

Olej z orzechów laskowych najlepiej nadaje się do dań na zimno, sałatek lub składników sosów, ale można go też dodawać do ciepłych potraw. Ze względu na swój aromat będzie świetnym dodatkiem do ciast i innych wypieków - również jako dressing do ciepłej bułki. Oczywiście, do kulinarnych przygód wybieraj jedynie spożywczy olej z orzechów laskowych – ten kosmetyczny zachowaj na chwile relaksu.

Czy olej z orzechów laskowych jest bezpieczny?

Olej z orzechów laskowych uważa się za bezpieczny. Zanim zaczniesz go stosować, pamiętaj, że jak wiele innych produktów, ten również może wywołać reakcję alergiczną. Dlatego najpierw natrzyj odrobiną oleju wewnętrzną stronę przedramienia poniżej nadgarstka i zabezpiecz (np. bandażem) na 24 godziny. Jeżeli przez ten czas nie pojawi się nic niepokojącego (świąd, uczucie pieczenia, zaczerwienienie, wysypka), możesz stosować olej na całe ciało.

Olej z orzechów laskowych zawiera mnóstwo witaminy E, jeżeli więc przyjmujesz już suplementy diety, może grozić ci jej przedawkowanie. Skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą, jeżeli stosujesz również leki, które wpływają na krzepliwość krwi – witamina E może nasilać ich działanie¹².

Jak wybierać olej z orzechów laskowych?

Przede wszystkim musi być tłoczony na zimno i nierafinowany. Do tego z pewnego źródła, zdarza się bowiem, że przy niedochowaniu należytej ostrożności i higieny dochodzi do zanieczyszczenia oleju bakteriami E. coli. Wbrew pozorom, nie jest on towarem luksusowym: znajdziesz go nie tylko w drogeriach i aptekach internetowych, ale też w popularnych sieciach marketów i HoReCa. Olej z orzechów laskowych kosztuje zwykle powyżej 10 zł za 100 ml. Jeśli uda ci się znaleźć tańszy, upewnij się, że cena idzie w takim przypadku w parze z jakością lub też wybieraj tylko polecane produkty.