Co to jest fizjoterapia?
Fizjoterapia to nauka medyczna, skupiająca się na rozwijaniu, utrzymaniu i przywracaniu maksymalnych zdolności ruchowych pacjenta, oraz łagodzeniu skutków przebytych chorób. W tym celu fizjoterapeuci wykorzystują cały wachlarz terapii manualnych (masaże, kinezyterapia, kinezjotaping) oraz sięgają po metody naturalne, które opierają się na stosowaniu w celach leczniczych bodźców termicznych (np. okłady ciepłe lub zimne), chemicznych (np. kąpiele w wodach siarkowych), elektrycznych (elektroterapia) lub świetlnych (np. naświetlanie lampami na podczerwień).
Celem fizjoterapii jest maksymalne usprawnienie fizyczne pacjenta, zniwelowanie skutków ubocznych samej choroby oraz tych, które są skutkiem zastosowanego leczenia, np. unieruchomienie, długotrwałe przebywanie pod respiratorem, żywienie pozajelitowe. Jeśli pacjent potrzebuje sprzętu rehabilitacyjnego, zadaniem fizjoterapeuty jest dobranie odpowiedniego modelu, np. ortezy, opaski, protezy, czy chodzika oraz nauczenie chorego, jak prawidłowo z nich korzystać.
Fizjoterapia jest metodą holistyczną, dlatego nie skupia się jedynie na odzyskaniu sprawności fizycznej, ale kompleksowo podchodzi do zdrowia pacjenta. Okazuje się bowiem, że nasz organizm potrzebuje ruchu do prawidłowego funkcjonowania oraz zachowania zdrowia psychicznego, a jeśli jest pozbawiony aktywności fizycznej, zachodzi w nim szereg zmian, które mogą stać się przyczyną chorób lub dodatkowych komplikacji zdrowotnych.
Kiedy stosować fizjoterapię?
Wskazaniem do fizjoterapii są wszelkie dysfunkcje w układzie ruchu, zaburzenia neurologiczne, choroby układu krążenia i układu oddechowego. Po pomoc fizjoterapeuty mogą zgłosić się pacjenci po urazach, w tym ciężkich urazach mózgu, zabiegach operacyjnych, długim unieruchomieniu, skarżący się na bóle różnego pochodzenia, chorzy na osteoporozę i zwyrodnienie stawów. Fizjoterapia pomaga również seniorom zachować sprawność i opóźnić starzenie się organizmu.
Jest również niezbędna pacjentom cierpiącym na postępujące choroby przewlekłe, które z czasem skutkują pogarszaniem się sprawności, takie jak stwardnienie rozsiane, choroba Parkinsona i stwardnienie zanikowe boczne. Fizjoterapia jest też podstawowym narzędziem wczesnej terapii mózgowego porażenia dziecięcego, dystrofii mięśniowej i rdzeniowego zaniku mięśni. Stosuje się ją również u pacjentów po zabiegach operacyjnych nie związanych z narządem ruchu, np. operacjach kardiologicznych, w celu usprawnienia pracy układu krążenia i układu oddechowego, w których na skutek unieruchomienia może dojść do powikłań.
Zadaniem fizjoterapeuty jest przede wszystkim postawienie trafnej diagnozy funkcjonalnej, tzn. zdefiniowanie, na podstawie historii medycznej pacjenta, jego potrzeb zdrowotnych, skali nieprawidłowości i powikłań po przebytej chorobie. Następnie, fizjoterapeuta ustala plan terapii, częstotliwość zabiegów i zaleca, jeśli to konieczne, stosowanie sprzętów rehabilitacyjnych. Jeśli odzyskanie pełnej sprawności jest niemożliwe, fizjoterapeuta uczy pacjenta jak może kompensować braki w funkcjonalności i jak może zaadaptować się do nowej dla siebie sytuacji.
Kompleksowe podejście do leczenia
Aby fizjoterapia przyniosła spodziewane efekty, fizjoterapeuci stale współpracują z lekarzami innych specjalności, którzy opiekują się pacjentem. Ich zadaniem jest również kierowanie do specjalistów, w tym także psychologów i psychiatrów, których zadaniem jest wsparcie psychiczne chorego i motywowanie go do działania. Czasami fizjoterapeuci ingerują również w środowisko życia pacjenta, zalecając dokonanie koniecznych usprawnień w miejscu zamieszkania i zmianę trybu życia, oraz współpracują z najbliższymi chorego ucząc ich, jak prawidłowo nieść mu wsparcie i pomoc.
Celem jaki stawia sobie fizjoterapia jest także profilaktyka zdrowotna, której zadaniem jest zapobieganie chorobom, niepełnosprawności i ograniczeniom w funkcjonowaniu.