Zooterapia – na czym polega?
Zooterapia polega na leczeniu pacjentów przy pomocy udomowionych zwierząt. Najczęściej do tego celu wykorzystuje się alpaki, psy i konie.
Zooterapia - alpakoterapia
Alpaki to południowoamerykańskie ssaki z rodziny wielbłądowatych, często mylone z lamami. Osiągają wysokość ok. 100 cm w kłębie, a ich ciało pokrywa gęste, podobne do owczego, futro. Zwierzęta te tworzą grupy rodzinne i łączy je silna więź. To niezwykle inteligentne, łagodne, spokojne i cierpliwe, które lubią kontakt z człowiekiem. Są też bardzo ciekawskie, więc same podchodzą do człowieka i z zainteresowaniem obserwują, co się stanie. Szybko się uczą. Alpakoterapia w Polsce to stosunkowo młoda dziedzina zooterapii, jednak szybko zyskuje zwolenników. Polega ona na obcowaniu z tymi egzotycznymi zwierzętami, pod okiem doświadczonego terapeuty. Przyjazne alpaki pozwalają się dotykać, głaskać i przytulać. Są także wdzięcznym obiektem do obserwacji.
Zooterapia - dogoterapia (kynoterapia)
Psy wykorzystywane w dogoterapii są specjalnie dobierane pod względem charakteru: muszą być spokojne, zrównoważone i cierpliwe. Te od wieków towarzyszące człowiekowi zwierzęta reagują na przyjaźnie, zachęcają do zabawy i wylewnie okazują swoje przywiązanie. Dogoterapia na stałe zagościła już w szpitalach i domach opieki, a w szczególności adresowana jest do dzieci. Psy to jedyne zwierzęta stosowane w zooterapii, które można wprowadzać na specjalnych warunkach do publicznych szpitali i zakładów lecznictwa. Przeszkolone psy są spokojne nawet wtedy, gdy dzieci je mocno przytulają, ciągną za uszy i łapią za ogon. Wykonują również karnie wszystkie polecenia.
Zooterapia - hipoterapia
Konie to niezwykle mądre zwierzęta doskonale wyczuwające ludzkie emocje. Do hipoterapii wybiera się te posłuszne, spokojne i przewidywalne. Ośrodki prowadzące zajęcia z hipoterapii posiadają z reguły kilka koni różnej wielkości, aby każdy klient mógł obcować ze zwierzęciem dostosowanym do swojego wieku i wzrostu. Do terapii najmłodszych dzieci szkoli się kuce lub osły. Hipoterapia polega na obserwacji zwierząt, głaskaniu, oprowadzaniu i jeździe wierzchem pod okiem opiekuna. Może również obejmować zajęcia z opieki nad końmi, polegające na uczestnictwie w codziennym obrządku w stajni. Konie potrafią szybko nawiązać przyjazny kontakt z człowiekiem, są cierpliwe i delikatne oraz ciekawskie. Odpowiednio przeszkolone nie reagują na hałas, który często towarzyszy terapii dzieci żywo reagujących na widok zwierząt.
Zooterapia – dla kogo jest polecana i jakie daje efekty?
Kontakt ze zwierzętami uspokaja, wycisza i pomaga zapanować nad emocjami, które psy, konie i aplaki doskonale wyczuwają. Terapia pomaga rozwinąć empatię i uczy odpowiedzialności za swoje działania. Budowanie odwzajemnionej więzi pomiędzy człowiekiem i zwierzęciem ułatwia odzyskanie pewności siebie. Pomaga również w przełamaniu barier psychicznych w kontaktach międzyludzkich. Miłe w dotyku futro alpak ma tę zaletę, że jest hipoalergiczne, więc z terapii mogą korzystać alergicy. Głaskanie ichk dostarcza wielu wrażeń sensorycznych, co jest szczególnie ważne dla małych dzieci. Podobne doznania są udziałem pacjentów dogoterapii i hipoterapii. Podczas zooterapii nasz organizm wytwarza endorfiny, hormony poprawiające nastrój i samopoczucie psychiczne oraz działające przeciwbólowo. Obcowanie ze zwierzętami poprawia sprawność motoryczną, w tym w zakresie tzw. małej motoryki ręki, szczególnie ważnej u dzieci.
Z kolei dużą motorykę, polegającą na koordynacji całego ciała i ruchów kończyn, najlepiej wyrabia jazda konna, podczas której trzeba balansować całym ciałem. Zooterapia uczy ponadto wrażliwości i delikatności w kontaktach zarówno ze zwierzętami, jak i ludźmi. Zabawa może mieć również wymiar edukacyjny i uczyć dzieci zachowań proekologicznych oraz pogłębiać ich wiedzę z zakresu biologii. Zooterapia zalecana jest szczególnie dzieciom niepełnosprawnością intelektualną, niepełnosprawnością ruchową, mózgowym porażeniem dziecięcym, ADHD, zespołem Aspergera, autyzmem i zespołem Downa. Pomaga również dzieciom z różnego rodzaju trudnościami w nauce oraz w kontaktach z rówieśnikami, maluchom z zaburzeniami zachowania i ofiarom przemocy. Zooterapia adresowana jest także do osób zmagających się z chorobą nowotworową, problemami emocjonalnymi, nerwicą natręctw i depresją. Zajęcia ze zwierzętami pomagają w szybszym powrocie do zdrowia po urazach, kontuzjach sportowych i operacjach. Mogą być również pomocne osobom w traumie lub żałobie. Jednak nie trzeba być osobą chorą lub borykać się z problemami emocjonalnymi, by czerpać radość z zabawy z psami, końmi czy alpakami i relaksować się w ich towarzystwie. Zooterapia to także dobry sposób na ciekawe spędzenie czasu, samotnie lub w gronie najbliższych i na świeżym powietrzu, a to zawsze poprawia samopoczucie psychiczne. To również doskonała alternatywa dla seniorów, którzy spędzając czas w towarzystwie zwierząt mogą się odprężyć, a jednocześnie zajęcia są dla nich okazją do zdrowego ruchu i pretekstem do wyjścia z domu.