Nasze magazyny
Ręka
|
| Fot. Archiwum |
Leszek Opoka jest pierwszym Polakiem, któremu przeszczepiono dłoń.
Przyszycie ręki pobranej od zmarłego dawcy po raz pier wszy na świecie wykonano 10 lat wcześniej we Francji.
Operacja Polaka trwała 12 godz. Lekarze połączyli ze sobą kości nowej ręki i przedramieni a pacjenta, zszyli żyły, mięśnie, ścięgna i skórę.
Po pół roku między jego ciałem a nową dłonią nawiązały się połączenia nerwowe. Z czasem zaczął się nią sprawnie posługiwać.
Kości
|
| Fot. Archiwum |
Według legendy, cudu przeszczepienia kości mieli dokonać święci Kosma i Damian. Wiele stuleci później (w 1668 r.) holenderski chirurg Job Janszoon van Meekeren przeszczepił fragment kości pobranej z czaszki psa w celu uzupełnienia ubytku w czaszce żołnierza.
Dziś transplantacja kości pozwala na normalne życie ludziom, którym udało się pokonać nowotwory układu kostnego. Przeszczepy stosowane są również przez chirurgów plastycznych. Fragmentami kości wypełniane są ubytki kostne u pacjenta. Często ten przeszczep stosuje się w leczeniu rozszczepu wargi i podniebienia u dzieci (w tym przypadku pobierane są fragmenty ich własnych kości).
Nerki
|
| Fot. Archiwum |
To najczęściej przeszczepiane narządy w Polsce. Pierwszą udaną transplantacją tego organu był eksperyment austriackiego chirurga Emericha Ullmanna w 1902 r. Dokonał on połączenia pobranej wcześniej psiej nerki z naczyniami szyi zwierzęcia, co przyczyniło się do wznowienia wydzielania moczu.
Ludzie musieli poczekać na taki sukces 52 lata. Dopiero w 1954 r. dr Joseph E. Murray przeszczepił nerkę pobraną od brata bliźniaka pacjenta. Po operacji żył jeszcze 8 lat. W tym czasie zdążył się ożenić i doczekał się 2 dzieci. W naszym kraju pierwszą zakończoną sukcesem transplantację nerek przeprowadzono w 1966 r. we Wrocławiu.
Wątroba
|
| Fot. Archiwum |
To narząd mający duże zdolności regeneracyjne. Jest zdolny do odtworzenia usuniętego płatu. Dzięki temu możliwe jest pobieranie jego fragmentu także od żyjącego dawcy. Pierwszej próby przeszczepienia wątroby podjął się prof. Thomas Starzl z Denver w 1963 r.
Zabieg dotyczył dziecka z niedrożnością dróg żółciowych. Zakończył się niepowodzeniem, podobnie jak 7 kolejnych prób. Wreszcie w lipcu 1967 r. dokonano pierwszej zakończonej sukcesem transplantacji wątroby. W Polsce pierwsze udane przeszczepienie u dziecka miało miejsce w 1990 r., a u dorosłego w 1994 r. Obydwa przeprowadzono w Warszawie.
Rogówka
|
| Fot. Archiwum |
W marcu 2009 r. niespełna roczny Szymek odzyskał możliwość normalnego życia. Gdyby dawca rogówki nie znalazł się w porę (lub jego rodzice nie wyrazili zgody), chłopiec nigdy nie miałby szansy na odzyskanie wzroku.
Był to pierwszy w Polsce przeszczep u tak małego dziecka. Operację wykonali lekarze z Okręgowego Szpitala Kolejowego w Katowicach.
Twarz
|
| Fot. Archiwum |
Wiosną 2013 r. 33-letni wówczas Grzegorz Galasiński uległ na budowie ciężkiemu wypadkowi. Poszkodowany wymagał natychmiastowej interwencji chirurga. W maju w Centrum Onkologii - Instytucie im. Marii Skłodowskiej-Curie w Gliwicach lekarze pod kierownictwem prof. Adama Maciejewskiego przeszczepili mu twarz od zmarłego dawcy.
27 godz. zabiegu, 14 pracujących z najwyższą precyzją chirurgów, zszywających nerwy pod mikroskopami, niemal setka osób zaangażowanych w pomoc.
Była to pierwsza taka operacja w Polsce i pierwszy na świecie przeszczep twarzy ze wskazań życiowych - obrażenia pacjenta były bowiem tak rozległe, że w dłuższej perspektywie zagrażały życiu.
Płuca
|
| Fot. Archiwum |
W 2005 r. lekarze ze Śląskiego Centrum Chorób Serca w Zabrzu dokonali pierwszego w Polsce podwójnego przeszczepu płuc.
Wskazaniem do transplantacji narządu są m.in.: samoistne zwłóknienie płuc, sarkoidoza, pylice, rozedma oraz mukowiscydoza.
Bywa, że konieczny jest jednoczesny przeszczep serca i płuca.
Serce
|
| Fot. Archiwum |
Gdy w 1967 r. prof. Christian Barnard przeszczepił pierwsze serce, dał nadzieję cierpiącym na choroby układu krążenia.
Dziś transplantacja tego organu jest powszechną metodą ratowania życia. Stosuje się ją w skrajnych postaciach kardiomiopatii, choroby niedokrwiennej serca, jak również wad zastawek. W Polsce na nowe serce czeka ponad 200 osób. Co piąta z nich ma szansę na przeszczep.
Trzustka
|
| Fot. Archiwum |
Czas oczekiwania na transplantację zależy m.in. od grupy krwi, wieku i masy ciała (postawnemu mężczyźnie nie można przeszczepić organu drobnej kobiety, bo szybko stanie się niewydolny) oraz miejsca na liście oczekujących.
Najczęściej trzustkę przeszczepia się łącznie z nerką (pobraną od tego samego dawcy) podczas jednej operacji. Taki zabieg konieczny jest u chorych na cukrzycę typu 1, której powikłaniem jest schyłkowa niewydolność nerek. U chorych z bardzo niestabilną cukrzycą, niepoddającą się leczeniu insuliną, możliwe jest przeszczepienie samej trzustki.
