Zdrowe stopy

Zdrowe zakupy

Suplementy diety

Andrographis ParActin®

Suplementy diety

Ashwagandha KSM-66 BIO

Suplementy diety

AstaZine® Astaksantyna

Suplementy diety

Koenzym Q10

Suplementy diety

Kolagen UC-II®

Suplementy diety

Kurkuma BCM-95®

Suplementy diety

Żeńszeń fermentowany GS15-4®

Problemy ze stopami to nic nowego: już w 1932 r. znany specjalista dr William Mathias Scholl napisał w branżowym podręczniku, że aż 7 na 10 osób cierpi na bóle stóp, przy czym winą za to obarczał głównie ich obuwie¹.

By stopy mogły nas nosić, potrzebna jest zgodna współpraca 26 kości, 32 mięśni, 120 więzadeł i mnóstwa nerwów oraz naczyń krwionośnych. Ich zadanie to minimalizowanie i równomierne rozłożenie obciążenia. Zapewniają nam stabilność i równowagę, przyjmują na siebie ciężar całego ciała, jednocześnie amortyzując i chroniąc je przed nadmiernymi wstrząsami².

Problem pojawia się dopiero wtedy, gdy zostają uwięzione w butach, a jeszcze gorzej w szpilkach. Obuwie ścieśnia palce, deformuje stawy i utrudnia ich funkcjonowanie. Prowadzi to przede wszystkim do schorzenia zwanego paluchem koślawym lub halluksem. Buty rzadko zapewniają dostateczną przestrzeń dla kości stępu i śródstopia, a to właśnie dzięki nim stopy amortyzują całe ciało i stanowią podłoże dla wygenerowanej przez mięśnie nóg siły niezbędnej do chodzenia, biegania i skakania.

Gdy buty są za ciasne lub za mocno zawiązane, kości śródstopia ulegają nadmiernemu ściśnięciu, co wywiera ucisk na nerwy biegnące między nimi. Sytuacja taka może prowadzić do tzw. nerwiaka, czyli niezłośliwego zgrubienia na nerwie, występującego najczęściej między 3. a 4. palcem stopy (z Twojego listu wnioskuję, że cierpisz z powodu tworzących się halluksów lub nerwiaka Mortona). Ponadto sami często dokładamy się do kłopotów stóp, dopuszczając do nadwagi i wiodąc leniwy tryb życia.

Cierpią zwłaszcza kobiety, które skrępowane oczekiwaniami otoczenia chodzą w pięknych acz niewygodnych butach. Wysokie obcasy, wąskie noski i twarde podeszwy uciskają stopę i zaburzają ruch całego kompleksu stawów stopa - kostka - kolano - biodro. Prowadzi to do bólu stóp, ale również do urazów kostek i kolan, bólu pleców i bioder, a nawet... bólów głowy!

Halluks (paluch koślawy)

To zniekształcenie stopy, na które w większości wypadków pracujemy, chodząc w zbyt wąskich butach. Niekiedy bywa spowodowane przez dziedziczną słabość. Sprzyja mu też płaskostopie poprzeczne. Gdy spłaszcza się poprzeczny łuk stopy, duży palec ustawia się ukośnie. Ucisk nerwów przez wykrzywione w stawie kości powoduje ból. Gdy zmiany są duże, konieczna jest operacja³.

Jak zapobiegać? Zamień obcasy na płaską podeszwę, unikaj butów z wąskimi noskami, pilnuj wagi oraz gimnastykuj stopę.

Co pomoże? Rozwój zniekształceń hamuje specjalna szyna korekcyjna (tzw. pelota) utrzymująca wyprostowany paluch, którą zakłada się na noc. Ból zmniejszają również odpowiednio dobrane wkładki do butów. Mogą to być ortezy, które chronią palce przed obtarciami, kliny oraz poduszeczki pod przodostopie umieszczone pod palcami.

Zioła

Rosiczka Ma działanie proteolityczne, czyli złuszczające. Rozgnieć świeżą roślinę przykładaj bezpośrednio na halluksa 2 razy dziennie przez tydzień.

Ananas Zawiera enzym zwany bromeliną, doskonale znany dietetykom. Ale bromelina dobrze działa również na halluksy. Jedz więc jak najwięcej ananasów w sałatkach, dodawaj je do mięs oraz deserów⁴.

Olejek goździkowy Działa odkażająco. Wystarczy skropić bawełniany bandaż kilkoma kroplami olejku i przykładać taki opatrunek do halluksa. Ból minie najpóźniej na drugi dzień⁵.

Fot. FreeImages.com / Beatriz Chaim

Nerwiak Mortona

To zespół bólowy, którego przyczyną jest ucisk przechodzących przez śródstopie nerwów podeszwowych unerwiających palce stopy. Powstaje, gdy wskutek zapalenia tkanka otaczająca nerw rozrasta się. Towarzyszą mu pieczenie, mrowienie lub kurcze w przedniej części stopy. Przyczyną jego powstania jest noszenie zbyt dużych butów - chodząc w nich, usiłujemy przytrzymać je palcami, co deformuje kości śródstopia⁶.

Jak zapobiegać? Obrysuj własną stopę na kawałku tektury i następnie wytnij otrzymany kształt. Szablon taki powinien z łatwością zmieścić się do każdego naszego buta. Dodatkowo pamiętaj, że stopa zwykle "wypłaszcza" się podczas dnia i buty, które wydają się w sam raz o poranku, wieczorem mogą być przyciasne⁷. Jako że czynnikiem ryzyka jest bieganie - wielokrotnie powtarzane ruchy lądowania na przodostopia podczas biegu drażnią głowy kości śródstopia - osoby uprawiające ten sport powinny uważnie dobierać nawierzchnię, na jakiej trenują.

Co pomoże? Ulgę przynosi stosowanie wkładek przywracających naturalne ułożenie kości śródstopia. Należy też unikać butów wąskich, które powodują ucisk przodostopia, i wysokich obcasów, gdyż zwiększą obciążenia wywierane na głowy kości śródstopia.

Buty i ortezy

Przyszwa buta powinna być obszerna na tyle, by z łatwością zmieścić specjalistyczną wkładkę ortopedyczną oraz stopę, nie powodując przy tym nadmiernego ucisku na przodostopie. Ważne jest także bezpośrednie odciążenie okolicy nerwiaka. Popularną cechą takiej ortezy jest zastosowanie w niej specjalnej poduszeczki wpierającej trzony sąsiadujących kości śródstopia.

Fizykoterapia

Znaczną ulgę przyniosą zabiegi fizykoterapii, a zwłaszcza ultradźwięki i laser. Osoby cierpiące z powodu nerwiaka powinny po każdym zdjęciu obuwia lub dłuższym chodzeniu rozmasować środkową część stopy.

Blokada

Jeśli powyższe metody nie dadzą efektu terapeutycznego, następnym krokiem jest ostrzyknięcie okolicy nerwiaka mieszanką leku przeciwbólowego z kortyzonem (tzw. blokada)⁸.

Palce młoteczkowate

Na to schorzenie cierpi ok. 20% populacji (głównie kobiety). U wielu z nas drugi palec stopy jest dłuższy od palucha. Jeśli więc nosimy buty na wysokim obcasie lub zbyt krótkie, palec ten stale podlega uciskowi i przykurcza się. Dochodzi do otarć, a z czasem w zranionym miejscu skóra twardnieje i tworzą się odciski⁹.

Jak zapobiegać? Ryzyko wystąpienia deformacji w stopie zmniejszy zmiana obuwia na o pół numeru większe, z szerokim noskiem i na płaskim obcasie (maksymalnie 3 cm). Powinno mieć ono miękką i grubą podeszwę.

Co pomoże? W początkowym stadium choroby lekarz może zalecić wykonywanie ćwiczeń, które poprawiają zakres ruchu przykurczonych palców lub zalecić noszenie specjalnych aparatów. Poprawią one zakres ruchu w zmienionych stawach, opóźnią też rozwój zniekształcenia. Celem ochrony okolicy grzbietowej stawu międzypaliczkowego bliższego, gdzie często powstaje modzel można stosować specjalne ortezy lub osłony z miękkich tworzyw. Później celem odciążenia głowy kości śródstopia celowe jest nabycie wkładki ortopedycznej z pelotą metatarsalną lub samej peloty wklejanej do każdego obuwia¹⁰.

Ostroga piętowa

To zmiany zwyrodnieniowe, które powstają na skutek nadmiernego nacisku na piętę. Na guzie kości piętowej tworzy się narośl kostna. Schorzeniu towarzyszy ból pięty, najpierw w czasie ruchu, a z czasem także wtedy, gdy jest ona odciążona, czyli np. w trakcie leżenia. Ostrogę można zdiagnozować na podstawie prześwietlenia stopy¹¹.

Jak zapobiegać? Siostra powinna unikać przeciążenia stopy, dobierać odpowiednie, wygodne obuwie oraz używać żelowych podkładek. Poza tym dobrze by było, gdyby kontrolowała prawidłową oś kończyny dolnej tak, aby unikać koślawienia stopy. Ważne jest również utrzymywanie właściwej wagi.

Co pomoże? Ostrogę można próbować delikatnie rozmasować. Zabieg powinien trwać kilka minut. Do łagodzącego ból masażu warto wykorzystać odrobinę oliwy z oliwek zmieszanej z olejkiem lawendowym lub majerankowym.

Okłady

Rozkrusz kostkę borowinową i wymieszaj ją z ciepłą wodą - do uzyskania jednolitej masy. Naczynie z masą umieść nad garnkiem gotującej się wody i ogrzej ją do temperatury ciała. Tak przygotowaną borowinę nałóż na chorą piętę, po czym owiń stopę bandażem elastycznym i ręcznikiem lub kocem, aby zminimalizować utratę ciepła. Okład trzymaj przez 20 min. Tę terapię należy powtarzać raz dziennie.

Ćwiczenia

Naucz się rozciągać rozcięgno podeszwowe. Najlepiej robić to w siadzie płaskim lub siedząc na krześle. Chwyć za palce chorej stopy i ciągnij je do siebie. Rozciąganie powinno trwać 10 s. W jednej serii wykonaj 10 powtórzeń, a dziennie rób 3 serie (przed wstaniem z łóżka i w ciągu dnia po dłuższym odpoczynku). Ćwicz codziennie, przez co najmniej 8 tygodni¹².

Fizykoterapia

Do leczenia ostrogi piętowej używa się ultradźwięków, fizjoterapii oraz techniki zwanej "strapping". Niekiedy konieczne jest podanie zastrzyków ze steroidami, które zmniejszają ból, stan zapalny i obrzęk.

Grzybica stóp

Jest to choroba zakaźna wywoływana przez mikroskopijne grzyby. Jej pierwsze objawy to świąd i obieranie się skóry między 4. a 5. palcem stopy. Nieleczona atakuje paznokcie - powoduje zmianę ich barwy i utworzenie się na nich bruzd. Warunkiem skutecznej terapii grzybicy jest właściwe rozpoznanie mikologiczne, czyli prawidłowe oznaczenie, jaki grzyb zaatakował tkanki.

Jak zapobiegać? Podstawą jest higiena osobista, tj. dokładne wycieranie fałdów między palcami po zajęciach na basenie, a także noszenie klapek w tego typu miejscach (publiczne prysznice, sauny, hotele, kluby fitness). W przypadku grzybicy stóp istotną rolę odgrywa posiadanie przewiewnego obuwia¹³.

Co pomoże? Należy pamiętać, że grzyby bardzo lubią wilgoć i dobrze się w niej rozwijają. Z tego względu codzienne mycie powinno być dokładne, ale krótkie. Nogi trzeba dobrze osuszyć, pilnując zwłaszcza przestrzeni między palcami. Ręcznika osoby z grzybicą nie powinien używać żaden z domowników. Zresztą w tej sytuacji najlepszym rozwiązaniem jest stosowanie papierowych ręczników.

Pomoc z apteki

By zapobiec rozprzestrzenianiu się grzybicy stóp na paznokcie, warto sięgnąć po dostępne bez recepty preparaty lecznicze. Należy je aplikować na obydwie stopy nawet wtedy, gdy zmiany chorobowe są widoczne tylpako na jednej z nich. Po nałożeniu leku unikaj opłukiwania nóg (chodzi o to, by jak najdłużej działał). Można również stosować kremy do pielęgnacji stóp ze skłonnością do grzybicy.

Rozmaryn lekarski (Rosmarinus officinalis)

Roślina ta zawiera olejki - borneol, cyneol, cymen, pinen - dzięki którym powstrzymuje rozwój grzybów chorobotwórczych i zwalcza uporczywe uczucie swędzenia towarzyszące grzybicy stóp. 3 łyżki rozmarynu zalej szklanką wrzątku. Odstaw na 10 min. Następnie przemyj stopy ciepłym naparem¹⁴.

Ekstrakt z pestek grejpfruta

Obfituje w bioflawonoidy (rutynę, kwercetynę, hesperydynę, kemferol, eriodykcjol). Dzięki temu stanowi m.in. skuteczny środek antyseptyczny, który hamuje rozwój wielu rodzajów bakterii, grzybów i wirusów. Gotowy, organiczny ekstrakt z pestek grejpfruta kupisz w sklepie zielarskim lub z żywnością ekologiczną. Kilkanaście kropli ekstraktu dodaj do wody, w której pierzesz skarpetki. W ten sposób zapobiegniesz namnażaniu się chorobotwórczych grzybów¹⁵.

Olejek z drzewa herbacianego

Dzięki zawartości ponad 100 składników grzybo- i bakteriobójczych wspomaga proces leczenia nie tylko grzybicy stóp¹⁶, lecz także często towarzyszącej jej grzybicy paznokci. Możesz wymieszać go z oliwą z oliwek i nakładać na całe stopy (po 10 min wytrzyj je do sucha) lub używać bez rozcieńczenia. Olejkiem smaruj dotkniętą infekcją skórę 3 razy dziennie. Wystarczająca dawka to ok. 4-10 kropel. Kurację stosuj jeszcze 2 tygodnie po wyleczeniu. Olejek z drzewa herbacianego możesz także wymieszać z taką samą ilością olejku lawendowego i wklepywać go nasączonym wacikiem w paznokieć i skórę dookoła niego. Nim jednak go zaaplikujesz, sprawdź, czy nie jesteś w ciąży. To ważne, bo ciężarne nie powinny go stosować.

Płukanka z octu jabłkowego

Raz dziennie mocz stopy w roztworze 1:1 ciepłej wody i octu jabłkowego, jednak nie dłużej niż przez kwadrans¹⁷. Następnie dokładnie wytrzyj stopy. Możesz też namoczyć wacik w occie, przyłożyć go do zainfekowanych pakoznokci i skóry, a następnie owinąć stopę bandażem. Okład zostaw na kilka godzin. Kwaśny odczyn octu przywraca chorej skórze stóp właściwe pH.

Zadbaj o stopy, póki są zdrowe

Dr William Mathias Scholl uważał, że "gdy bolą stopy, boli całe ciało". Podane poniżej sposoby pomogą każdemu z nas zachować zdrowe i mocne stopy. Większość z przedstawionych rad mogą stosować również osoby z opisanymi powyżej dolegliwościami.

Chodź boso

Najlepsze, co możesz zrobić, dla stóp, to jak najrzadziej chodzić w butach. Noś sandałki, kiedy tylko to możliwe, a po piasku i ziemi chodź boso. Zdejmuj obuwie przy każdej okazji - drobne kostki w stopach powinny jak najczęściej się poruszać, aby stawy między nimi pozostały odpowiednio nawilżone. Gdy chodzisz lub biegasz boso po trawie, palce u stóp chwytają źdźbła i poruszają się niezależnie od siebie, co wzmacnia mięśnie znajdujące się wewnątrz stopy. Pozwala to uniknąć wielu schorzeń (jak m.in. palec młotkowaty) wynikłych z dysproporcji w rozwoju tkanki mięśniowej oraz wciskania stóp w zbyt ciasne buty.

Zbieraj kuleczki

Zaopatrz się w miskę pełną kuleczek lub małych kamyczków. Za każdym razem, gdy siadasz, rozsyp kuleczki po podłodze, a następnie, posługując się tylko palcami u nogi, pojedynczo umieść je z powrotem w naczyniu.Ćwiczenie wykonuj na zmianę, raz prawą, a raz lewą stopą.

Rozłóż palce

Za każdym razem gdy siadasz - czy to przy stole w domu, czy przy biurku w pracy - staraj się pamiętać o zdjęciu butów (oraz skarpetek lub pończoch, o ile to możliwe) i ćwicz rozpościeranie palców stóp jak najszerzej, jak się da. Utrzymaj je w tej pozycji przez 5 s, a następnie rozluźnij i po chwili powtórz ćwiczenie. Wzmocni to mięśnie wewnętrzne stóp i pozwoli zapobiec nachodzeniu palców na siebie.

Zgniataj ręcznik

Połóż cienki ręcznik na podłodze tak, by tylko jego krawędź leżała pod palcami gołych stóp. Zgniataj ręcznik palcami do momentu, aż cały znajdzie się pod stopami.

Fot. Archiwum

Masaż

Regularny masaż stóp wykonywany przez profesjonalnego terapeutę może rozruszać zesztywniałe stawy, usunąć newralgiczne punkty oraz usprawnić poruszanie się i funkcjonowanie kości. Nawet wykonywany samodzielnie masaż może zmniejszyć napięcia i przeciążenia w obrębie stopy. Świetnie sprawdzają się do tego piłki golfowe turlane po podłodze podeszwą stopy albo specjalne masażery, tradycyjne drewniane drążki lub inne przyrządy łatwo dostępne w internecie.

Dobrze wybierz buty

Jeśli musisz nosić buty (nawet sandały), upewnij się, że dobrze leżą i zapewniają stopom odpowiednią ilość miejsca na swobodne poruszanie się. Gdy wiążesz sznurowadła, nigdy nie ściągaj ich ciasno nad podbiciem stopy - wystarczy, że supeł jest mocno zawiązany i przylega do nogi. Gdy za ciasno ściągniesz sznurówki, unieruchomisz w ten sposób stopę i wszystkie jej stawy, co zdeformuje ją i osłabi.

Wybór butów jest zwłaszcza istotny dla wszystkich, którzy cierpią z powodu cukrzycy albo mają wrażliwe stopy. Powinni oni sięgnąć po obuwie specjalistyczne. Buty z serii Dr Orto są przeznaczone dla osób z problemami stóp, z tego względu są miękkie i mają elastyczne materiały na cholewce. Ponadto producent zminimalizował ilość przeszyć i łączeń. Cechą charakterystyczną tego obuwia jest wyściółka z aktywnymi jonami srebra, które działają antybakteryjnie.