Nasze magazyny
Zaburzenie funkcji poznawczych u osób z SM
Atrofia mózgu, inaczej zanik mózgu, utrata tkanki nerwowej, jest naturalnym procesem wynikającym ze starzenia się organizmu. Jest to bardzo powolne zanikanie komórek nerwowych w mózgu. W niektórych chorobach, głównie neurologicznych do jakich zaliczamy stwardnienie rozsiane (SM), ten proces postępuje zdecydowanie szybciej – mówi dr n. med. Aleksandra Podlecka-Piętowska, neurolog z Kliniki Neurologii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego, ekspertka kampanii Nie sam na SM.
Utrata tkanki nerwowej może prowadzić do zaburzeń pracy mózgu, a tym samym pogorszenia jakości życia. Część osób z SM obserwuje u siebie objawy świadczące o zaburzeniach funkcji poznawczych.
Funkcje poznawcze i objawy towarzyszące
Zaburzenia funkcji poznawczych to jedne z objawów, które widoczne są w wyniku narastającego zmniejszenia objętości mózgu. Osoby z SM mogą mieć problemy z koncentracją, podzielnością uwagi, szybkością przetwarzania informacji czy wykonywaniem pewnych czynności.
Utrata tkanki nerwowej może prowadzić do zaburzeń pracy mózgu, a tym samym pogorszenia jakości życia. Część osób z SM obserwuje u siebie objawy świadczące o zaburzeniach funkcji poznawczych. Główne skargi chorych dotyczą problemów z koncentracją, ogólnego spowolnienia wykonywania codziennych czynności czy zapamiętywania informacji.
Pogorszenie w zakresie funkcji poznawczych u osób z SM nie powinno być lekceważone, a wręcz kontrolowane od początku choroby. Celem terapeutycznym jest dążenie do niepojawiania się danych objawów lub ich zminimalizowanie. Obecnie dysponujemy coraz lepszymi lekami dającymi dużą szansę, że jeżeli zmniejszenie objętości mózgu będzie pojawiało się, to będzie to zdecydowanie później i powoli.
Ćwiczenie funkcji poznawczych powinny mieć charakter profilaktyczny. Regularne stawianie wyzwań umysłowi może opóźnić rozwój zmniejszenia objętości mózgu i podnieść jakość życia osoby z SM. Warto wspierać się aktywnością dnia codziennego, wyznaczać sobie nowe atrakcyjne i motywujące bodźce lub rozwiązywać zadania trudniejsze, stymulujące pracę mózgu. Aktywność poznawcza, społeczna oraz fizyczna mają pozytywny wpływ na funkcjonowanie mózgu.
Czytanie książek, pisanie, ciągłe poszerzanie wiedzy, układanie puzzli, rozwiązywanie krzyżówek, taniec, pływanie, chodzenie do teatru, spotykanie się w gronie przyjaciół czy udział w działalności grup społecznych, mają działania ochronne, wpływają na plastyczność mózgu, dostosowywanie się do nowych sytuacji oraz rozwijanie rezerwy poznawczej. Rozumiana jest ona jako wiedza i umiejętności zdobyte w trakcie życia.
Badania naukowe potwierdzają, iż rezerwa poznawcza opóźnia proces starzenia się naszego mózgu, a tym samym wpływa na opóźnienie pojawienia się zaburzeń funkcji poznawczych. Dzięki niej mózg jest w stanie skompensować pogarszający się stan swojego funkcjonowania na skutek postępującej choroby. Należy jednak pamiętać, iż utrata objętości mózgu zmniejsza rezerwę poznawczą i ogranicza możliwości kompensacyjne w przypadku uszkodzeń tkanki nerwowej. Dlatego tak ważne jest cały czas rozwijanie rezerwy.
Wsparcie i edukacja w SM
Większość społeczeństwa nie zdaje sobie sprawy, iż niewidzialne objawy SM, jakimi mogą być zaburzenia funkcji poznawczych, znacząco utrudniają codzienne funkcjonowanie chorym oraz przekładają się na budowanie relacji z najbliższym otoczeniem. Sprawiają one, iż chory rezygnuje z wielu podejmowanych aktywności, ogranicza kontakty społeczne lub nawet wycofuje się z życia zawodowego, tym samym traci poczucie własnej wartości.
Istotne jest posiadanie odpowiedniej wiedzy ze strony osób z SM, jak i najbliższych na temat objawów, które mogą zostać ograniczone przez chorobę. Pozwoli to na większe zrozumienie potrzeb i możliwości chorego oraz dostosowanie zachowania rodziny czy przyjaciół. Dla osoby z SM ważne jest okazanie ze strony najbliższych cierpliwości, wyrozumiałości, wsparcia czy dopasowania w trudnych dla nich sytuacjach. Warto o tym otwarcie rozmawiać. Bliskie relacje z osobami, z którymi znamy się dłużej będą w tej sytuacji łatwiejsze do utrzymania.
Ważne, aby osoba z SM o niepokojących objawach dotyczących zaburzeń funkcji poznawczych poinformowała swojego lekarza prowadzącego. Pozwoli to na zaplanowanie właściwego, spersonalizowanego leczenia zgodnie z towarzyszącymi chorobie objawami.
Źródło: Informacja prasowa; materiał powstał w ramach kampanii edukacyjnej 'Nie sam na SM'
