Naturalne terapie, które warto wypróbować

Muzyka - uspokaja i leczy

Ostatnio przybywa badań, które potwierdzają lecznicze właściwości muzyki, zwłaszcza w przypadku:

• rekonwalescencji pooperacyjnej
• skłonności do agresywnych zachowań i stanów lękowych
• problemów ze snem¹

Kamerton

Na początek przyjrzyjmy się kamertonowi, który definiowany jest jako instrument muzyczny i przyrząd służący do ustalania dźwięku wzorcowego stroju instrumentów, a ma kształt widelca o 2 zębach - zna go każdy, kto uczęszczał na lekcje śpiewu czy gry na instrumencie. Kamerton często wykorzystuje się jako instrument do podawania dźwięków poszczególnym głosom chóru.

Istnieją także kamertony terapeutyczne, służące niejako do dostrajania organizmu, który w gruncie rzeczy jest instrumentem, działającym prawidłowo, gdy wszystkie tkanki i narządy współgrają ze sobą.

Warto wiedzieć:

Gdy uderzamy w widełki kamertonu, co wprawia je w wibracje, powstają fale dźwiękowe, których doskonałym przekaźnikiem jest woda, stanowiąca... 70% masy dorosłego człowieka. Nasz organizm, w odpowiedzi na falę dźwiękową, dostraja się niejako do wzorcowych wibracji, co może przyczynić się do poprawy jego funkcjonowania.

Kamertony terapeutyczne są dostosowane swoimi parametrami do potrzeb wynikających z ich przeznaczenia:

• częstotliwość fali dźwiękowej 128 Hz ma leczyć przykurcze, bóle mięśni i kości
• częstotliwość 136,1 Hz wprowadza w stan głębokiego relaksu i odprężenia, bliski medytacji
• częstotliwość 512 Hz - pomaga zdiagnozować głuchotę

Kamerton w szpitalu

Ten instrument może okazać się przydatnym narzędziem w walce z antybiotykoopornością. Zdaniem specjalistów mikroskopijny kamerton byłby w stanie reagować na drgania bakterii wywołane ich aktywnością metaboliczną i w ten sposób informować, czy są żywe, czy nie. Jakie to ma znaczenie? W przypadku pacjentów z poważnym zakażeniem bakteryjnym, np. sepsą, dobranie właściwego antybiotyku to kwestia życia lub śmierci. Kamerton pozwoliłby określić skuteczność terapii w ciągu kilku minut - wystarczyłoby podać antybiotyk drobnoustrojom na szalce Petriego i przystawić do niej instrument. Dzięki temu czas ustalania odpowiedniej terapii mógłby się skrócić, a to zwiększałoby szanse pacjenta na przeżycie¹¹.

Misy dźwiękowe

Innym popularnym instrumentem o działaniu terapeutycznym są misy dźwiękowe. Słuchanie gry na misach poprawia samopoczucie i redukuje stres, a nawet łagodzi objawy depresji.

Potwierdza to badanie z 2017 roku, którego autorzy postanowili sprawdzić, czy przebywanie w pozycji leżącej i wsłuchiwanie się w dźwięki wydobywające się z mis (w tym mis tybetańskich), gongów, dzwonków i didgeridoo (australijski instrument dęty) wprowadzi ochotników w stan głębokiego odprężenia i poprawi ich samopoczucie:

• w badaniu uczestniczyło 62 dorosłych ochotników, 9 mężczyzn i 53 kobiety
• uczestnicy badania mieli wypełnić ankiety na temat swojego samopoczucia, w tym odczuwanego gniewu i stanów depresyjnych przed i po terapii
  - ochotników podzielono na grupy, które uczestniczyły w sesjach w kilku starannie wybranych ośrodkach
  - podczas medytacji na matach wolno im było korzystać z poduszek i koców, zachęcano ich też do drzemki lub półświadomego wglądu w swoje emocje
• spośród wszystkich instrumentów najważniejszą rolę odgrywały misy tybetańskie: grano na nich przez 95% czasu badania
• podczas sesji, w zależności od ośrodka, korzystano z 25-80 mis tybetańskich - w pobliżu głowy każdego ochotnika znajdowały się co najmniej dwie misy - pozostałe misy umieszczono pośrodku sali
• sesja trwała ok. 60 minut²

Wnioski z badania:

Wszyscy uczestnicy deklarowali, że czują się bardziej odprężeni:

• ten rodzaj medytacji okazał się szczególnie korzystny dla ochotników w wieku 40-59 lat; zaobserwowano u nich największe zmniejszenie odczuwanego wcześniej bólu i silną redukcję napięcia
• korzystne efekty badania były wyraźniejsze w przypadku osób, które po raz pierwszy uczestniczyły w tego rodzaju sesji³.

Ziemia okrzemkowa - na co pomaga?

Ziemia okrzemkowa, czyli diatomit, to proszek pozyskiwany z jednokomórkowych alg zwanych okrzemkami. Diatomit jest źródłem krzemionki (związku krzemu), która powszechnie występuje w środowisku: od piasku po złożone organizmy, w tym człowieka. Spożywczej ziemi okrzemkowej (jest jeszcze przemysłowa, której nie należy jeść!) przypisuje się liczne zdrowotne właściwości, takie jak:

• regeneracja skóry, włosów i paznokci
• dostarczanie do organizmu pierwiastków śladowych
• zwiększanie mineralizacji kości
• obniżanie poziomu cholesterolu i pozytywny wpływ na pracę serca
• wspomaganie procesów trawiennych i oczyszczanie jelita Wymienione korzyści związane ze stosowania diatomitu zostały wykazane głównie w badaniach nad krzemionką albo krzemem, który występuje w ziemi okrzemkowej w dużej ilości, a jest między innymi składnikiem budulcowym kości, zębów, włosów, paznokci i skóry^4,5.

Badania nad diatomitem, choć nie jest ich jeszcze wiele, potwierdzają, że może on dobroczynnie wpływać na nasze zdrowie. W jednym z tych badań:

• 19 ochotników w wieku 35-39 lat, z umiarkowaną hipercholesterolemią (podwyższonym poziomem cholesterolu), przyjmowało diatomit przez 12 tygodni
• jednorazowa dawka diatomitu, podawana trzy razy dziennie, wynosiła 250 mg
• badania krwi przeprowadzono przed rozpoczęciem eksperymentu, następnie wykonywano je co drugi tydzień w jego trakcie i 4 tygodnie po jego zakończeniu

Wyniki badania:

Suplementacja ziemią okrzemkową znacznie zmniejszyła u uczestników badania poziom cholesterolu całkowitego i jego frakcji LDL oraz trójglicerydów:

• najniższy poziom cholesterolu całkowitego udało się osiągnąć w 6. tygodniu badania
• obniżony poziom cholesterolu utrzymywał się jeszcze 4 tygodnie po zakończeniu badania
• w tym czasie - co ważne - wzrósł u badanych poziom tzw. dobrego cholesterolu, czyli HDL⁶ Dużym minusem badania był jednak brak grupy kontrolnej.

Ważne:

Ziemia okrzemkowa, stosowana zgodnie z zaleceniami producenta zawierających ją suplementów, nie wiąże się z niepożądanymi działaniami ubocznymi, jakkolwiek nie ma jeszcze zbyt wielu badań, które udowadniałyby to ponad wszelką wątpliwość, zwłaszcza w przypadku występowania niektórych schorzeń. Dlatego zanim zdecydujemy się na wsparcie organizmu diatomitem, warto na ten temat porozmawiać ze swoim lekarzem. Należy się spodziewać, że wraz z rosnącym zainteresowaniem diatomitem pojawi się wkrótce więcej prac potwierdzających jego właściwości.

Warto wiedzieć:

Trzeba zachować ostrożność podczas stosowania ziemi okrzemkowej w postaci proszku, by nie przedostała się ona do nosa i dróg oddechowych - działające jak papier ścierny mikroskopijne skorupki mogą wyrządzić szkody w pęcherzykach płucnych.

UWAGA!

Kobiety ciężarne i karmiące piersią, zanim rozpoczną suplementację diatomitem, powinny skonsultować się z lekarzem, który podejmie decyzję, czy w ich przypadku jest to bezpieczne rozwiązanie.

Witamina C - Czy stosować ją dożylnie?

Kwas askorbinowy jest jedną z substancji, których potrzebujemy do życia, a której nasz organizm nie może wytwarzać - dlatego musimy ją pozyskiwać z pokarmu lub przyjmować w postaci suplementów.

Zrównoważona dieta chroni przed niedoborami oraz praktycznie uniemożliwia przyjmowanie zbyt dużych dawek witaminy C - a jeśli nawet do tego dochodzi, jej nadmiar jest usuwany z organizmu. Jednak w niektórych przypadkach podawanie dożylnie dużych dawek witaminy C przynosi realne korzyści dla zdrowia:

• badania nad witaminą C wykazały, że może ona poprawiać samopoczucie pacjentów onkologicznych i zmniejszać nieprzyjemne objawy nowotworu - witamina C stosowana wraz z chemioterapią zmniejsza działania niepożądane chemiotrapii
• w badaniu z udziałem 14 pacjentów z rakiem trzustki, którym podawano wlewy dożylne witaminy C jako wsparcie chemioterapii i terapii celowanej, odnotowano w 9 przypadkach zahamowanie rozwoju choroby
• w badaniu z udziałem 9 pacjentów onkologicznych, którym podawano chemioterapię raz w tygodniu przez 21 dni oraz wlewy dożylne z witaminy C dwa razy w tygodniu przez 28 dni, nie zaobserwowano postępu choroby przez kolejne 6 miesięcy
• w dwóch badaniach pilotażowych zaobserwowano, że w przypadku pacjentów onkologicznych, których poddano standardowej terapii oraz wlewom dożylnym z witaminy C, zwiększył się współczynnik przeżywalności

Ważne:

Wprawdzie istnieją też badania nad terapeutycznym zastosowaniem witaminy C, których wyniki nie są huraoptymistyczne, jednak ważne jest to, że nie zaobserwowano w nich poważnych działań niepożądanych związanych z witaminą C. Zdarzało się jedynie, że poprostu nie działała. Nie zmienia to faktu, że decyzję o tego rodzaju terapii powinno się podejmować wraz ze swoim lekarzem.

Warto wiedzieć:

Badania z udziałem zdrowych ochotników oraz pacjentów onkologicznych wykazały, że nawet dawki powyżej 1,5 g/kg masy ciała człowieka są bezpieczne, o ile poddawana terapii osoba nie ma problemów z nerkami czy niedoborem enzymu G6PD. Takiej terapii nie powinni też przechodzić chorzy na hemochromatozę, wywołaną nadmiernym wchłanianiem się w organizmie żelaza.

Zdarzało się również, że kroplówka z witaminy C powodowała nagromadzenie wody w organizmie - mogło to jednak wynikać ze sposobu jej podawania, a nie samych właściwości kwasu askorbinowego⁷.

UWAGA!

Okazuje się, że wlewy z witaminy C mogą być także pomocne w leczeniu zespołu ostrej niewydolności oddechowej, który jest powikłaniem COVID-19 - wiele badań wykazało również ich działanie przeciwwirusowe w przypadku patogenów odpowiedzialnych między innymi za grypę⁸.

Terapia manualna skutecznie zwalcza ból

Terapia manualna to rodzaj rehabilitacji polegający na uciskaniu mięśni lub pośrednio kości, co ma pomóc organizmowi ponownie osiągnąć homeostazę. Wśród terapii manualnych o udowodnionej naukowo skuteczności wyróżnia się między innymi osteopatię, która może efektywnie zmniejszać ból mięśni. W jednym z badań:

• 18 ochotników wzięło udział w 6 sesjach osteopatii - w ciągu roku tkliwość bolących miejsc zmniejszyła się o 14% u 12 pacjentów
• u większości pacjentów odnotowano poprawę samopoczucia podczas wykonywania codziennych obowiązków domowych oraz redukcję bólu⁹

Warto wiedzieć:

Specjaliści przeanalizowali 12 badań poświęconych terapii czaszkowo-krzyżowej, która również jest formą terapii manualnej. Uczestniczyło w nich łącznie 681 pacjentów.

Wnioski z metaanalizy były następujące:

• w porównaniu z ręcznymi i niemanualnymi terapiami placebo (pozorowanymi), terapia czaszkowo-krzyżowa skutkowała znacznie lepszymi efektami zarówno bezpośrednio po zakończeniu interwencji, jak i po upływie 6 miesięcy
• poprawa dotyczyła stopnia nasilenia bólu, niepełnosprawności funkcjonalnej i jakości życia
• efekty terapii były satysfakcjonujące u pacjentów z bólem szyi lub zapaleniem nadkłykcia bocznego kości ramiennej, a także okazała się ona bardzo pomocna w przypadku fibromialgii i migreny¹⁰ To pozwala twierdzić, że terapia manualna rzeczywiście przynosi pacjentom ulgę, niezależnie od tego, co jest przyczyną bólu.

Na migrenę i nie tylko

Metaanaliza badań nad migreną wykazała, że cztery terapie: masaż, fizjoterapia, relaksacja i terapia manipulacyjna kręgosłupa, mogą być równie skuteczne w zapobieganiu napadom migreny jak propranolol i topiramat¹². Wynik metaanalizy należy uznać za wiarygodny, ponieważ zostały nią objęte wyłącznie randomizowane badania kliniczne (RTC).

Polegają one na tym, że pacjenci są losowo przydzielani do jednej z dwóch grup: eksperymentalnej, w której celowo wprowadza się czynnik eksperymentalny (np. nowy lek), i porównawczej, leczonej konwencjonalnie (np. za pomocą leku dostępnego już na rynku) lub otrzymującej placebo.

Obserwacja obu grup pozwala ocenić skuteczność nowych rozwiązań terapeutycznych i umożliwia ustalenie, w jakim zakresie przynoszą one pacjentom korzyści i kiedy mogą im ewentualnie szkodzić.

Bóle głowy, podobnie jak okolicy krzyżowo-lędźwiowej kręgosłupa, mięśni i stawów oraz rwa kulszowa, są także wskazaniem do terapii manualnej, wykorzystującej liczne technik diagnostyczne i terapeutyczne, chwyty i pozycje ułożeniowe pacjenta w celu ustalenia przyczyn dolegliwości i opracowania metod leczenia. Jej rezultaty bywają zaskakująco dobre.

W randomizowanym badaniu klinicznym, którym objęto 113 pacjentów z przewlekłym bólem krzyża, zastosowanie terapii manualnej miało taki sam wpływ na jakość życia uczestników badania jak ćwiczenia wzmacniające siłę mięśni stabilizujących kręgosłup, ale okazało się skuteczniejsze w zakresie usuwaniu bólu i poprawy sprawności funkcjonalnej badanych osób¹³.