Nasze magazyny
Owoc granatu jest bogaty w składniki odżywcze, w tym związki korzystnie wpływające na funkcjonowanie serca. Badania przedkliniczne i kliniczne dowodzą, że może on poprawić przepływ krwi, zmniejszyć tworzenie się skrzeplin w naczyniach tętniczych i nieznacznie obniżyć zarówno poziom cholesterolu i trójglicerydów, jak i ciśnienie krwi.
Co ważne, owoc granatu nie tylko odwraca niektóre uszkodzenia naczyń krwionośnych, mogące prowadzić do zawału serca i udaru mózgu, lecz również im zapobiega.
Z kolei badanie kliniczne przeprowadzone z udziałem pacjentów z miażdżycą wykazało, że spożywanie granatów znacznie zmniejszyło grubość blaszek miażdżycowych w tętnicy szyjnej. Jednak świeże owoce lub sok z granatu są bogate we fruktozę. Zatem dla osób, które unikają cukru, alternatywę stanowi ekstrakt z granatu.
Granat - składniki odżywcze i właściwości
Wszystkie części granatowca właściwego, w tym owoce, liście, skórki, nasiona i kwiaty, są wypełnione substancjami korzystnie wpływającymi na zdrowie. Należą do nich antocyjany, flawonoidy i unikalne garbniki (takie jak punikalagina).
Jeden z najbardziej imponujących efektów spożywania owoców granatu polega na wszechstronnej ochronie starzejących się tętnic, wliczając w to zapobieganie dysfunkcjom śródbłonka i ich usuwanie.
Dysfunkcja śródbłonka oznacza wystąpienie uszkodzeń delikatnej wewnętrznej wyściółki naczyń krwionośnych. Jest ona ważnym czynnikiem przyczyniającym się do arteriosklerozy, czyli odkładania się płytki miażdżycowej w tętnicach. A to właśnie miażdżyca jest odpowiedzialna za znaczną część zgonów na całym świecie.
Kontrola nad lipidami
Badania na modelach zwierzęcych wykazały, że owoc granatu może obniżyć poziom cholesterolu całkowitego, cholesterolu LDL i trójglicerydów we krwi. Utlenianie się cholesterolu LDL czyni go jeszcze bardziej niebezpiecznym dla naszego zdrowia – w postaci utlenionej łatwiej gromadzi się on w ścianach naczyń krwionośnych, co przyspiesza rozwój miażdżycy.
Owoc granatu przeciwdziała zaś utlenianiu się lipidów. W badaniach przeprowadzonych z udziałem ludzi wykazano, że spożywanie owoców granatu znacznie obniża poziom utlenionego cholesterolu LDL we krwi i hamuje jego agregację.
Wsparcie dla naczyń krwionośnych
Ważnym wskaźnikiem dysfunkcji śródbłonka jest upośledzenie zdolności naczyń krwionośnych do rozszerzania się (poszerzania swojej średnicy) w razie potrzeby.
Owoc granatu i pozyskane z niego ekstrakty poprawiają zdolność śródbłonka do inicjowania rozluźnienia i rozszerzenia się tętnic, co wykazano w licznych badaniach.
Jedną z najważniejszych substancji rozszerzających naczynia krwionośne jest tlenek azotu, który indukuje także powiększenie się światła tętnic. W przypadku dysfunkcji śródbłonka wytwarzanie tlenku azotu ulega zmniejszeniu. Badania przedkliniczne dostarczają dowodów, które potwierdzają, że owoc granatu może zwiększyć powstawanie tlenku azotu i poprawić zdolność tętnic do rozszerzania się.
Zapobieganie zakrzepom
Dysfunkcja śródbłonka i miażdżyca zwiększają ryzyko pojawienia się zakrzepów krwi. Większość zawałów serca i udarów mózgu jest spowodowana właśnie przez skrzepy tworzące się wewnątrz chorych tętnic, co skutkuje zmniejszeniem napływu krwi do serca czy mózgu.
Niektóre substancje zawarte w owocach granatu, korzystnie oddziałujące na tętnice, wywierają również wpływ na funkcje płytek krwi, czyli maleńkich komórek obecnych w naszej krwi, które uczestniczą w powstawaniu skrzepów w świetle naczyń krwionośnych. Dochodzi do tego m.in. pod wpływem tromboksanu A2, który aktywuje płytki krwi i prowadzi do ich agregacji.
Procesowi temu, poprzez zmniejszenie stężenia tromboksanu A2, przeciwdziała właśnie owoc granatu. W badaniach na zwierzętach wykazano, że owoc ten hamuje powstawanie skrzeplin związane z aktywnością płytek krwi i innymi czynnikami, nawet po wystawieniu zwierząt na działanie bodźców, które normalnie powodowałyby agregację płytek.
Poprawa ciśnienia krwi
Wysokie ciśnienie krwi, główny czynnik zwiększający ryzyko rozwoju miażdżycy, jest ściśle związane z dysfunkcją śródbłonka. Jednym z rodzajów leków stosowanych w celu obniżenia ciśnienia krwi są inhibitory ACE (hamują aktywność enzymu acetylocholinoesterazy).
Badania przedkliniczne i kliniczne wykazały, że ekstrakty z owoców granatu mogą podobnie jak te leki hamować aktywność ACE. W rzeczywistości wiele badań klinicznych dostarcza dowodów na to, że owoc granatu jest w stanie pomóc w obniżeniu ciśnienia krwi8.
U osób z wysokim ciśnieniem po dwóch tygodniach spożywania owoców granatu doszło do zmniejszenia aktywności ACE we krwi o 36%. Doprowadziło to do obniżenia skurczowego ciśnienia krwi o 5%. W innych badaniach z udziałem ludzi jedzenie owoców granatu doprowadziło do obniżenia zarówno skurczowego, jak i rozkurczowego ciśnienia krwi.
Z kolei w badaniu przeprowadzonym z udziałem pacjentów z miażdżycą tętnicy szyjnej wykazano, że spożywanie przez rok owoców granatu przyczynia się do obniżenia skurczowego ciśnienia krwi średnio o 12 procent.
Osoby, u których skurczowe ciśnienie krwi utrzymuje się powyżej 115–120 mm Hg, powinny zasięgnąć porady lekarza na temat stosowania odpowiednich leków i zmiany stylu życia (np. w celu zmniejszenia masy ciała), by w bezpieczny sposób odzyskać kontrolę nad ciśnieniem krwi.
Normalizacja stężenia glukozy we krwi
Nieprawidłowy poziomu glukozy we krwi jest ważnym czynnikiem przyczyniającym się zarówno do dysfunkcji śródbłonka, jak i miażdżycy. W badaniach na zwierzętach wykazano, że ekstrakt z granatu poprawiał wrażliwość komórek na insulinę i obniżał poziom glukozy we krwi na czczo.
Z kolei w badaniach z udziałem pacjentów z cukrzycą typu 2 lub zaburzeniami kontroli glikemii udowodniono, że już pojedyncza dawka ekstraktu z granatu poprawia wrażliwość komórek na insulinę i zmniejsza stężenie glukozy we krwi.
Owoc granatu może również chronić przed uszkodzeniami, jakie glukoza powoduje w tkankach, w tym w tętnicach. Duża część tych uszkodzeń to skutek glikacji, podczas której cukry wiążą się z białkami i zmieniają tym samym ich funkcje.
W badaniach przedklinicznych wykazano, że punikalagina, antyoksydant pozyskiwany z owoców granatu, hamuje glikację białek i zapobiega ich gromadzeniu się nawet u myszy, którym podawano karmę wysokocukrową.
Osoby z nieprawidłowymi markerami glikemicznymi (glukoza, A1C, insulina na czczo), występującymi mimo stosowania odpowiedniej diety i prowadzenia zdrowego stylu życia, powinny udać się do lekarza – istnieje wiele leków, które mogą obniżyć poziom cukru we krwi.
• Ze statystyk wynika, że choroby serca są najczęstszą przyczyną zgonów w skali całego świata.
• Dysfunkcja śródbłonka, czyli uszkodzenie warstwy komórek wyściełających wnętrze tętnic, jest ściśle związana z miażdżycą i zwiększonym ryzykiem wystąpienia chorób sercowo-naczyniowych.
• Owoce granatu i pozyskiwane z nich ekstrakty zawierają wiele substancji wymiatających wolne rodniki tlenowe, a także liczne składniki odżywcze o działaniu przeciwzapalnym, które mogą chronić przed narastającym z wiekiem narażeniem na choroby sercowo-naczyniowe.
• Wiele korzyści zdrowotnych wynikających ze spożywania owoców granatu wiąże się w szczególności ze zdrowiem naczyń krwionośnych – granat hamuje postęp dysfunkcji śródbłonka i rozwój miażdżycy, co udowodniono w badaniach
na zwierzętach i z udziałem ludzi, oraz zmniejsza ryzyko wystąpienia chorób sercowo-naczyniowych.
• Liczne badania potwierdzają, że spożywanie owoców granatu zmniejsza nasilenie objawów powiązanych z chorobami serca
Redukcja blaszek miażdżycowych
Spożywanie granatu wpływa korzystnie na naczynia krwionośne. W badaniach przedklinicznych wykazano, że zarówno punikalagina, jak i ekstrakt z granatu pomagają cofnąć dysfunkcję śródbłonka. Modele zwierzęce, służące do obserwowania przyspieszonego rozwoju miażdżycy, pokazują również, że owoc granatu może zapobiegać odkładaniu się blaszki miażdżycowej, a nawet odwracać ten proces.
Badania na gryzoniach wykazały na przykład, że owoc granatu pomaga utrzymać zdrowie tętnic i znacznie spowalnia postęp miażdżycy. W badaniu na myszach zmniejszył wielkość blaszek miażdżycowych o 44 procent. Badania z udziałem ludzi potwierdziły z kolei, że ma on znaczący wpływ na poprawę parametrów chorób sercowo-naczyniowych.
W jednym z badań klinicznych oceniano stan pacjentów z miażdżycą tętnic szyjnych. Okazało się, że spożywanie przez rok owoców granatu doprowadziło do zmniejszenia zasięgu blaszki miażdżycowej nawet o 35%. W przypadku uczestników badania, którym do diety nie włączono owoców granatu, doszło tymczasem do 9% nasilenia objawów miażdżycy.
Z kolei u pacjentów z chorobą niedokrwienną serca (niewystarczające dotlenienie i niedostateczny napływ krwi do mięśnia sercowego) owoc granatu znacznie zmniejszał intensywność, występowanie i czas trwania epizodów dławicy piersiowej (ból w klatce piersiowej). Obniżył również poziom troponiny, czyli markera ostrego uszkodzenia mięśnia sercowego, oznaczanego z krwi.
Kolejne badanie, przeprowadzone z udziałem pacjentów z chorobami serca, wykazało, że podczas gdy liczba przypadków niedokrwienia serca wywołanego wysiłkiem fizycznym (zmniejszony przepływ krwi) wzrosła w grupie kontrolnej w ciągu trzech miesięcy trwania badania, u pacjentów otrzymujących sok z granatów doszło do znacznego zmniejszenia liczby epizodów niedokrwienia.
Przedstawione badania jasno pokazują, że owoc granatu może pomóc zmniejszyć ryzyko rozwoju miażdżycy i łagodzi objawy uszkodzenia serca u osób z istniejącymi problemami kardiologicznymi.
Richard Stevens
- https://www.lifeextension.com/magazine/2023/2/pomegranate-promotes-heart-health
