Dzieje się tak, bo oddychanie jest jedną z najbardziej naturalnych czynności. Robimy to automatycznie i nieświadomie. Tymczasem nos, ze względu na swoją skomplikowaną budowę, jest naturalnym filtrem i czujnikiem. Faktycznie pełni cztery funkcje: oddechową, obronną, węchową oraz - wraz z zatokami przynosowymi - rezonatora głosu.
Oddychanie przez nos zapewnia prawidłowy tor oddychania, to zaś wpływa na nasz stan zdrowia i kondycję psychofizyczną. Zarówno jakość, jak i ilość wdychanego powietrza uzależniona jest od sposobu, w jaki dostarczamy go do płuc. Oddychanie przez nos ma chronić delikatną tkankę płuc przed uszkodzeniami spowodowanymi działaniem zimnego i suchego powietrza lub podrażnieniami, które mogą być wywołane zanieczyszczającymi je drobinkami, np. kurzu.
Nos zdrowego człowieka w ciągu doby wdycha około 14 tys. litrów powietrza. Podczas oddychania przez nos, do wyściełającego go "śluzowego lepu", przykleja się ok. 85% cząsteczek zanieczyszczeń o średnicy większej niż 4,5 mikrometra, dlatego do organizmu wnika już wstępnie oczyszczone powietrze. Na tym jednak nie koniec - w temperaturze 23°C i przy wilgotności względnej 50% podczas wdechu przez nos dochodzi do ogrzania powietrza do około 30°C i nawilżenia do 98%. Te parametry mogą być utrzymane nawet wówczas, gdy wdychane powietrze ma ujemną temperaturę i znacznie niższą wilgotność.
Nos to pierwszy odcinek układu oddechowego, dlatego ważne jest, aby odpowiednio o niego dbać. Z badania przeprowadzonego w ramach kampanii "Oddychaj przez nos, oddychaj lepiej" zainicjowanej przez markę Otrivin wynika, że 86% badanych zwraca szczególną uwagę na sposób oddychania podczas podejmowanych aktywności fizycznych, bowiem mają świadomość, iż wpływa on na efektywność treningu i wydajność organizmu. Prawie 3/4 ankietowanych, myśli o prawidłowym oddechu także w trakcie mroźnej zimy.
Powietrze wdychane nosem ulega ogrzaniu do ok. 31-34°C na wysokości krtani niezależnie od temperatury otoczenia, co zimową porą jest szczególnie istotne. Według 33% badanych świadomy oddech może nam także pomóc podczas ważnego spotkania, ponieważ wpływa na poprawę koncentracji oraz ułatwia zapanowanie nad stresem. Z kolei 26% badanych myśli o nim przebywając w ogrzewanych albo klimatyzowanych pomieszczeniach. Jednak najczęściej o jakości naszego oddechu przypominamy sobie wtedy, gdy pojawiają się problemy - takie jak choćby zwykły katar. Ta uciążliwa dolegliwość, jeżeli nie jest leczona, może powodować różnego rodzaju powikłania.
Jakie są korzyści z oddychania nosem?
- Filtrujemy powietrze i tym samym chronimy się przed infekcjami.
- Ogrzewamy powietrze i nawilżamy je W obrębie jamy nosowej i zatok przynosowych pobierane przez nos powietrze jest nawilżane do ok. 90% wilgotności, ogrzewane do temperatury 31-34°C.
- Poprawiamy jakość wdychanego powietrza.
- Dostarczamy do organizmu więcej tlenu. Powietrze napotyka w nosie na utrudnienia, czego konsekwencją jest spowolnienie jego strumienia oraz polepszenie warunków wysycenia komórek tlenem. Dlatego oddychanie przez usta, mimo że dostarcza powietrze do płuc, nie zapewnia odpowiedniego natlenienia naszej krwi.
Dlaczego nos się zatyka?
Choć wydawać by się mogło, że katar to jedna z najdrobniejszych dolegliwości zdrowotnych, to jednak może znacząco utrudnić nam funkcjonowanie i negatywnie wpłynąć na nasze samopoczucie. Zatkany nos boli, powoduje chrapanie, bywa przyczyną suchości w ustach, często odbija się na słuchu - niedrożność trąbek słuchowych pogarsza słyszenie. Może też powodować niedostateczne dotlenienie organizmu, co objawia się m.in. zawrotami i bólami głowy, spadkiem koncentracji, sennością i drażliwością.
Dlaczego tak jest? Uczucie zatkania powoduje stan zapalny, prowadzący do rozszerzenia naczyń krwionośnych i obrzęku błony śluzowej. Opuchnięta i przekrwiona śluzówka łatwiej wysycha i ulega podrażnieniu, a wydzielina gromadzi się i zasycha, co zwiększa uczucie niedrożności.
Zatkany nos może powodować kichanie. W trakcie kichnięcia, powietrze opuszcza ciało z prędkością 965 km/h!To dlatego tak łatwo zarazić się katarem, wirusy wystrzelone z tą prędkością mogą dosięgnąć osoby nawet oddalone o kilkanaście metrów!
Nasze codzienne zwyczaje uwzględniają toaletę ciała czy jamy ustnej i podobnie powinniśmy dbać o nos nie tylko wtedy, gdy jest zatkany. Zdaniem ekspertów warto oczyszczać nos co wieczór. Można to robić, np. za pomocą preparatów na bazie wody morskiej. W przypadku nieżytu nosa czy to spowodowanego infekcją, czy też alergią warto zastosować np. Sinus Rinse. To preparat o działaniu antyseptycznym, przeciwzapalnym i przeciwobrzękowym.