Zapalenie zatok - objawy, przyczyny i naturalne metody leczenia

Z infekcjami zatok spotykam się bardzo często w gabinecie. Sama zmagałam się z przewlekłym stanem zapalnym przez bardzo wiele lat, rozpaczliwie szukając rozwiązania.

Zatoki przynosowe to puste jamy zlokalizowane wewnątrz kości czaszki, które znajdują się w okolicach nosa i czoła. Mamy ich 4 pary: czołowe, klinowe, sitowe i szczękowe. Zatoki czołowe są umiejscowione za obszarem czoła, a szczękowe za policzkami. Klinowe i sitowe znajdują się głębiej w czaszce, za oczami i zatokami szczękowymi. Normalnie są wypełnione powietrzem. Ich zadaniem jest produkowanie rzadkiej śluzowatej wydzieliny potrzebnej do nawilżenia i oczyszczenia wdychanego przez nas powietrza. Wszystkie mają połączenie z jamą nosową – tą drogą pozbywają się śluzu, a powietrze z zewnątrz dostaje się do środka i wentyluje wnętrze zatok.

Przyczyny zapalenia zatok

Najczęściej problemy z zatokami pojawiają się jesienią i zimą, gdy doświadczamy największych różnic w temperaturze panującej w pomieszczeniach i na zewnątrz. Prowadzi to do przesuszenia błony śluzowej nosa i zatok, co ułatwia przenikanie zanieczyszczeń i drobnoustrojów chorobotwórczych. W konsekwencji ich ataku dochodzi do stanu zapalnego i obrzęku błony śluzowej wyścielającej zatoki. Opuchlizna zamyka ujście zatok do jamy nosowej, uniemożliwiając prawidłowe odprowadzanie wydzieliny. Stan ten może mieć postać ropną lub nie, ostrą albo przewleką.

Do najczęstszych przyczyn zapalenia zatok zalicza się:

• bakterie, grzyby, wirusy, pierwotniaki,
• czynniki środowiskowe,
• nadużywanie sprejów do nosa.

Wirusowe i bakteryjne zapalenie zatok najczęściej przybiera postać ostrą. Natomiast przewlekłe stany zapalne bardzo często mają podłoże grzybicze i mogą powodować powstawanie polipów. Niestety są często trudne do leczenia, szczególnie ze względu na specyficzną, wypustkową budowę tej części układu oddechowego. Czasami jeden niedoleczony stan zapalny zatok powoduje wielokrotne nawracanie choroby.

Jak rozpoznać zapalenie zatok?

Często zdarza się, że pacjenci czują ból głowy, ale nie łączą go z zatokami, co sprawia, iż infekcja zbyt długo pozostaje niezdiagnozowana, a zarazem trudniejsza do wyleczenia.

Objawy, jakich możemy spodziewać się przy stanach zapalnych zatok:

• złe samopoczucie;
• drażliwość, podenerwowanie;
• zmęczenie; 
• ból głowy;
• wodnisty, śluzowy lub ropny katar; 
• uczucie zatkania nosa;
• w stanach ostrych gorączka.

Wiele z dostępnych środków działa przeciwbólowo lub udrażnia błony śluzowe tymczasowo, nie dając trwałej ulgi. Zatem, choć doraźnie pomaga zmniejszenie wydzielania śluzu, to długofalowo niezbędne jest wzmocnienie odporności.

Co może nasilać objawy zapalenia zatok?

Podczas indywidualnych konsultacji wnikliwie analizujemy sposób odżywiania, styl życia, towarzyszące dolegliwości, wpływ drobnoustrojów patogennych (pasożytów, grzybów, wirusów), aby odkryć i wyeliminować czynniki wywołujące bądź zaostrzające stan zapalny.

Możliwe przyczynystanu zapalnego:

• osłabiona odporność; 
• przerost grzybów i drożdżaków;
• alergia;
• zanieczyszczenie środowiska; 
• nietolerancje pokarmowe; 
• spożywanie nabiału oraz cukru;
• częste przeziębienia i infekcje wirusowe;
• nieprawidłowości anatomiczne, tj. skrzywienie przegrody nosowej; 
• stany zapalne zębów;
• zakażenia pasożytnicze;
• przerost mikroflory drożdżakowej w organizmie;
• choroby przewlekłe, np. mukowiscydoza albo astma.

Z perspektywy medycyny chińskiej przewlekłe stany zapalne zatok mogą wynikać z nadmiaru wilgoci i śluzu, niedoczynności śledziony albo z gorąca wątroby oraz stanów, gdy organ ten nie nadąża z procesami detoksykacji. Chorobę wiąże się też z obniżeniem energetyki płuc, jak również z osłabieniem i wychłodzeniem nerek.

Aby trwale pozbyć się problemów z zatokami, należy usunąć przyczynę powstania stanu zapalnego, która często znajduje się nie tylko w układzie oddechowym, lecz może manifestować również na poziomie innych narządów.

Zapalenie zatok — naturalne metody leczenia

• W czasie choroby bardzo istotne jest odpowiednie nawodnienie organizmu ok. 30 ml/kg masy ciała, nie wliczając do tego bilansu kawy, mocnej herbaty i innych napojów.
• Często wskazana jest eliminacja produktów śluzotwórczych, takich jak mleko krowie i produkty mleczne, cukier, słodycze, banany oraz pszenica i jej przetwory, np. chleb czy makarony. Należy także wykluczyć alkohol, szczególnie powstający na bazie drożdży.
• Buliony i zupy warzywne działają przeciwzapalnie oraz wspierają rozpuszczanie śluzu. Latem i wiosną tę funkcję pełnią świeżo wyciskane soki.
• Dodawaj również do potraw przeciwzapalne przyprawy, takie jak pieprz cayenne, kurkuma, imbir, kozieradka lub tymianek.
• Stosuj też syrop z czosnku i cebuli, który wspaniale rozrzedza wydzieliny i działa przeciwbakteryjnie, przeciwgrzybiczo oraz przeciwwirusowo.
• Nie zapominaj też o chrzanie. Dodatek świeżo utartego korzenia tej rośliny znakomicie oczyszcza zatoki z wydzieliny. Dobrze też sprawdzi się rzodkiew japońska (daikon), która rozpuszcza śluz, eliminując jego zaleganie w pasażach oddechowych.
• Ananas i papaja pomogą zmniejszyć stan zapalny, podobnie jak enzymy bromelanina i papaina przyjmowane między posiłkami.
• Warto też sięgnąć po wyciągi z jeżówki, gorzknika lub traganka – mają silne właściwości antyseptyczne i działają jak "naturalne antybiotyki".
• Niezwykle pomocne w zredukowaniu stanu zapalnego zatok oraz trwałym usunięciu przyczyn tej dolegliwości są zioła. W swojej praktyce indywidualnie dobieram receptury dla pacjentów. Pomocny będzie surowiec z takich roślin, jak tymianek i krwawnik (ziele), kwiat bzu czarnego, kora pau’darco, korzeń lukrecji i owoc berberysu.
• Często konieczne jest uzupełnienie witamin A, C, bioflawonoidów i kwercetyny.
• W powrocie do zdrowia mogą pomóc irygacje nosa roztworem soli oraz sody. Znakomicie odśluzowują i nawilżają śluzówki, a dodatek srebra koloidalnego wzmocni efekt antyseptyczny. Podobnie działają inhalacje z gorącej wody z dodatkiem olejku eukaliptusowego, z drzewa herbacianego, tymianku lub olejku sosnowego.
• Ulgę przynieść mogą ciepłe kompresy z soli, lub gorczycy – przykładane na zatoki, rozluźniają wydzieliny i redukują stany zapalne.
• Dbaj o to, by w pomieszczeniach powietrze nie było wysuszone: zadbasz o to wietrząc oraz używając nawilżacza powietrza. Dobrą inwestycją okaże się też oczyszczacz powietrza, umieszczony w sypialni.
• Codziennie wykonuj ćwiczenia oddechowe, dzięki temu umożliwisz wzmocnienie płuc, które są płaszczem ochronnym układu oddechowego, oraz wesprzesz eliminację patogennego śluzu.
• Jak najczęściej pij zakwas buraczany oraz jedz kiszonki z innych warzyw. Jeśli zażywałeś antybiotyki, teraz koniecznie musisz przyjmować w cyklu kilkutygodniowym probiotyki i prebiotyki.

Ponadto obserwuj swoje reakcje na pokarmy. W tym celu prowadź dzienniczek żywienia i zapisuj w nim wszystko, co jadłeś ciągu całego tygodnia, odnotowując niepożądane reakcje na pokarmy, wzmożoną produkcje śluzu, ból, pogorszenie samopoczucia.