Sean Codling i zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa

Reumatyzm na ogół kojarzy się z podeszłym wiekiem. Ale Sean Codling miał zaledwie 20 lat, gdy zaczął cierpieć z powodu sztywnych i bolesnych stawów - objawów wywołanych, jak później się dowiedział, przez odmianę tej choroby zwaną zesztywniającym zapaleniem stawów kręgosłupa (ZZSK).

- Zaczęło się to w dolnej części pleców, a potem postępowało do kolan, stóp, rąk, biodra i szyi - wspomina Sean, obecnie 50-letni ojciec trójki dzieci. - Gdy miałem 21 lat, reumatyzm opanował już wszystkie moje stawy.

Sean pamięta częste zaognienia - okresy szczególnego nasilenia dolegliwości, następujące zawsze po ataku objawów przypominających grypę.

- Nagle zaczynałem czuć się wprost okropnie, byłem zupełnie wykończony, a w ciągu 24-48 godz. miałem wrażenie, że moje stawy eksplodują. Czasem najbardziej dokuczały mi plecy, czasami biodro, a niekiedy stopy. Stan zapalny jakby wędrował po moim ciele.

Sean cierpiał także z powodu wyjątkowo bolesnego zapalenia błony naczyniowej (środkowej warstwy oka), które związane jest z ZZSK i innymi postaciami reumatyzmu. Schorzenie to może powodować zaczerwienienie oka, rozmyte widzenie i wrażliwość na światło, a u Seana wywołany przez nie ból był często gorszy niż dolegliwości ze strony stawów.

Bolesne objawy oznaczały, że mężczyzna nie był w stanie wykonywać żadnej z ulubionych czynności, takich jak jazda na rowerze, gra w squasha czy futbol. Nawet wstawanie z łóżka okazywało się wyzwaniem.

- Rano moje plecy były tak zesztywniałe, że musiałem wytaczać się z łóżka - wspomina.

W poszukiwaniu odpowiedzi

W następnych latach Sean opowiadał o swych objawach wielu lekarzom i reumatologom, ale nie byli oni w stanie postawić jednomyślnej diagnozy.

- Stwierdzano u mnie dnę moczanową, fibromialgię, łuszczycowe zapalenie stawów... każdy lekarz mówił co innego. Zgadzali się jednak co do łagodzącej objawy terapii silnymi lekami przeciwzapalnymi i co do rokowań: jego stan mógł tylko systematycznie się pogarszać. Jeden z lekarzy powiedział mu nawet, że będzie jeździł na wózku inwalidzkim przed ukończeniem trzydziestki, ale Sean nie chciał pogodzić się z myślą, że mogą to być jedyne odpowiedzi.

Po zapoznaniu się ze skutkami ubocznymi leków, takimi jak krwawienia z przewodu pokarmowego, choroby nerek, a nawet śmierć, mężczyzna nie zrealizował wypisanych dla niego recept. Zamiast tego poświęcił się poszukiwaniom przyczyny leżącej u źródeł jego problemów zdrowotnych i oddaleniu groźby wózka inwalidzkiego.

- Nie mogłem uwierzyć, że mam po prostu pecha. Musiał być jakiś powód mojej choroby i byłem zdecydowany odnaleźć go i zwalczyć krok po kroku.

Alternatywne podejście

Sean, od dawna zainteresowany medycyną alternatywną, rozpoczął poszukiwania sposobów złagodzenia objawów bez użycia leków, co zaowocowało długą listą terapii holistycznych, od refleksologii i reiki, po chińskie zioła i akupunkturę.

- Niektóre z nich przynosiły mi krótkotrwałą ulgę - mówi. - Refleksologia była wspaniała. Terapeuta manipulował moimi stopami i to rzeczywiście pomagało mi spać w nocy. Ale żadna metoda nie dała trwałego rozwiązania.

Wtedy jednak Sean spotkał dr. Johna Mansfielda, specjalistę alergologa i członka-założyciela Brytyjskiego Towarzystwa Alergii i Medycyny Środowiskowej, który leczył tysiące pacjentów z reumatyzmu, nim zmarł w 2016 r. Uważał on, że większość postaci choroby wywoływanych jest przez czynniki środowiskowe - najczęściej przez produkty żywnościowe, lecz także przez domowy kurz, roztocze i pleśnie, dym tytoniowy i inne substancje chemiczne w naszym otoczeniu.

Sean przeczytał jego książkę i przemówiło do niego wiele zawartych w niej rzeczy, więc postanowił odwiedzić dr. Mansfielda w jego klinice w Surrey.

- Bywałem u niego aż do trzydziestki. Zastosowałem jego dietę eliminacyjną i leczenie przeciwgrzybicze. Dowiedziałem się, że mam wiele ukrytych problemów zdrowotnych.

Ale chociaż Sean odczuł wielką poprawę w zakresie niektórych przewlekłych objawów - ustąpiły skrajne zmęczenie, wzdęcia i suchość skóry - to jednak bóle stawów i zapalenie błony naczyniowej utrzymywały się.

- Doszliśmy do etapu, w którym osiągnęliśmy już wszystko, co było możliwe w kategoriach podejścia alergologicznego - wyjaśnia.

Na szczęście dla Seana chociaż dr Mansfield nie był w stanie bardziej mu pomóc, znał kogoś, kto mógł to zrobić. Poradził mu, żeby skontaktował się z profesorem Alanem Ebringerem, który wtedy pracował w King’s College London.

Punkt zwrotny

Minęło kilka tygodni i Sean siedział w gabinecie prof. Ebringera, zadziwiony tym, że wreszcie uzyskał definitywną diagnozę swej choroby.

- Profesor zadał mi mnóstwo pytań na temat moich objawów i kazał zrobić wiele badań, m.in. test antygenu HLAB27, który dał wynik pozytywny, a na koniec stwierdził, że choruję na ZZSK. Odczułem ogromną ulgę, dostając niepodważalną diagnozę po blisko 12 latach.

Jeszcze ciekawsze było to, co Sean usłyszał później od Ebringera: jego teoria przyczyn tej choroby, poparta naukowymi dowodami, i rozwiązanie problemu, które okazało się dziecinnie proste.

- Zdaniem profesora 96% pacjentów z ZZSK jest nosicielami antygenu HLAB27, podczas gdy w ogólnej populacji posiada go zaledwie 8% osób. Jeżeli jest on obecny, przerost pospolitej bakterii jelitowej Klebsiella może wyzwolić odpowiedź autoimmunologiczną, w której układ odpornościowy atakuje własne tkanki organizmu. To właśnie ta reakcja powoduje objawy ZZSK.

Następnie profesor Ebringer opowiedział Seanowi, jak można temu zaradzić: odebrać drobnoustrojom źródło pożywienia.

- Klebsiella żywi się skrobią. Usuń skrobię z diety, a ilość bakterii zmniejszy się i złagodnieją objawy choroby. Nie mogłem uwierzyć, że to takie proste - opowiada Sean.

Dieta dla wytrwałych

Wszystko, co powiedział profesor Ebringer, wydawało się bardzo przekonujące, zwłaszcza że specjalista mógł poprzeć to wieloletnimi badaniami (patrz - ramka), dlatego Sean natychmiast przeszedł na dietę niskoskrobiową.

Wyeliminował pieczywo, ziemniaki, biały ryż, makarony i ciasta, a wprowadził duże ilości zielonych warzyw, mięsa, ryb oraz źródła dobrych tłuszczów, takie jak awokado, orzechy i olej kokosowy. Zwracał również uwagę, by w miarę możliwości jeść świeże produkty organiczne i unikać żywności przetworzonej.

Sean ściśle przestrzegał diety i po 3-4 miesiącach dostrzegł znaczne złagodzenie objawów choroby.

- Zacząłem odzyskiwać swoje życie - wspomina. Po 9 miesiącach wszystkie objawy - bóle stawów, sztywność, trudności ze wstawaniem z łóżka oraz zapalenie błony naczyniowej oka - zniknęły całkowicie.

Sean regularnie zgłaszał się na wizyty kontrolne do prof. Ebringera w jego klinice i doskonale pamięta, jak za każdym razem spotykał w poczekalni te same osoby, wyraźnie zniedołężniałe na skutek ZZSK - chodziły z trudem lub jeździły na wózkach, a na ich twarzach malowało się cierpienie.

- Zapytałem kiedyś profesora, dlaczego stan tych pacjentów nie poprawia się, podczas gdy ja wbiegam do jego gabinetu w podskokach, bez bólu. Odpowiedział, że niektórzy nie wyobrażają sobie życia bez tostów rano, pieczonych ziemniaków na obiad i makaronu na kolację. Nie każdy ma tak silną wolę jak ja!

Nowy sposób życia

Od tamtej pory Sean nieprzerwanie stosuje dietę niskoskrobiową i z dumą oznajmia, że już od 18 lat nie odczuwa objawów choroby. - Wszyscy pytają mnie, jak udaje mi się przestrzegać jej rygorów, ale tak naprawdę jest to bardzo łatwe, nawet gdy jadam poza domem. Wiem, czego szukać w menu.

Jeżeli zamawiam pieczone mięso, rezygnuję z ziemniaków i zamiast nich biorę dodatkową porcję warzyw. Od czasu do czasu pozwalam sobie na jakiś smakołyk, ale zamiast ciasta czy herbatników wybieram raczej ciemną czekoladę, zawierającą 70-80% kakao. Dieta nie jest aż tak restrykcyjna - przekonuje.

W medycznej historii Seana zapisano, że jest "w remisji ZZSK", ale on sam nie waha się zaklasyfikować siebie jako "wyleczonego". Nie odczuwa żadnego z objawów, które dokuczały mu przez ponad 10 lat, nie przyjmuje żadnych leków i nie wymagał żadnej operacji. Jest nawet sprawniejszy i bardziej wygimnastykowany niż większość jego znajomych - gra w squasha i racquetball, jeździ na nartach, na rowerze, uprawia jogę i kung fu Wing Chun.

- Ludzie nie mogą uwierzyć, do czego doszedłem - śmieje się mężczyzna.

Zdarza się co prawda, że Sean odczuwa lekką sztywność kręgosłupa, ale jedynie w rzadkich przypadkach, gdy znacznie odstąpi od niskoskrobiowego jadłospisu. To tylko przypomina mu, co stara się osiągnąć.

- Nie mogę pozwolić, by bakterie znów się namnożyły - stwierdza. Sean przyjmuje również probiotyki i regularnie poddaje się kolonoterapii (płukanie jelita grubego), co stanowi jego "polisę ubezpieczeniową", dzięki której szkodliwe bakterie jelitowe trzymane są w szachu.

Teraz mężczyzna stara się dzielić z innymi wiedzą o pracach prof. Ebringera i o zmianach w jadłospisie, które odmieniły jego życie. Pomógł już kilku członkom swej rodziny, w tym bratu, który po przejściu na dietę niskoskrobiową przestał cierpieć na zapalenie błony naczyniowej oka. Dopilnował też, by jego dwaj synowie, u których niedawno test antygenu HLA-B27 również dał wynik pozytywny, byli świadomi tego, co może się zdarzyć, jeśli w ich diecie znajdzie się dużo skrobi.

- To niezwykle ważne, by te informacje poszły w świat - mówi Sean. - Zawdzięczam życie profesorowi Ebringerowi. Nie wiem, gdzie byłbym bez niego. Prawdopodobnie na wózku inwalidzkim. 

Joanna Evans