Wazektomia. Czym grozi nowoczesna antykoncepcja dla mężczyzn

Co zrobiłaby Audrey Hepburn, podawana za wzór wszelkich zachowań, gdyby mężczyzna, z którym się spotyka, był po wazektomii? Co do tej kwestii gwiazda nie pozostawiła wątpliwości. Gdy tylko dowiedziała się, że William Holden, partnerujący jej w komedii romantycznej "Sabrina" miał przeprowadzoną wazektomię, natychmiast zerwała łączący ich romans, zwięźle podsumowując swoją decyzję, powiedziała prasie: "zero dzieci - zero Billa".

21 październik 2014
Artykuł na: 9-16 minut
Zdrowe zakupy

Biorąc pod uwagę, jak wielu mężczyzn w jej przybranej ojczyźnie, Ameryce, przechodzi wazektomię, jej podejście w tej konkretnej sprawie może się coraz częściej wydawać punktem widzenia mniejszości. W dzisiejszych czasach jeden na sześciu mężczyzn w USA w wieku powyżej 35 lat decyduje się na wazektomię, co w sumie daje szacowaną liczbę pół miliona operacji każdego roku. Z drugiej strony, Brytyjczycy zdają się podzielać zdanie Audrey; w 2012 roku przeprowadzono zaledwie 15 tys. wazektomii, co świadczy o 60% spadku w porównaniu z poprzednią dekadą.

Jak przeprowadza się wazektomię

Plemniki produkowane są w jądrach i przechowywane w sąsiednim przewodzie zwanym najądrzem. Podczas orgazmu plemniki przemieszczają się z najądrzy przez jeden z dwóch przewodów wyprowadzających, zwanych nasieniowodami, i miesza z innymi płynami, tworząc spermę. We wszystkich zabiegach wazektomii przecina się lub blokuje obydwa (prawy i lewy) nasieniowody, tak, aby sperma nie zawierała plemników i by mężczyzna nie mógł zapłodnić kobiety.

Ta coraz silniejsza tendencja odwrotu od trwałej sterylizacji wydaje się nie tyle podyktowana względami moralnymi, co raczej coraz mniejszym poczuciem zaangażowania i faktem, że większość mężczyzn może chcieć mieć drzwi otwarte, na wypadek gdyby ich obecny związek zakończył się i rozpoczęliby nowy z kobietą, która chciałaby mieć dzieci.

Jeśli jednak związek jest stabilny i para ma już wszystkie dzieci, jakie planowała mieć, z dwóch możliwości całkowitej sterylizacji wazektomia jest z pewnością łatwiejsza do przeprowadzenia niż podwiązanie jajowodów kobiety i traktowana jest często jako zabieg, który można załatwić w czasie przerwy na lunch. Jest to prosty zabieg, który można przeprowadzić w znieczuleniu miejscowym w czasie pół godziny i polega na zamknięciu przewodów, którymi plemniki transportowane są z jąder do spermy albo przez ich zszycie, albo poprzez założenie na nich zacisków chirurgicznych.

Lekarze mówią zwykle, że standardowy czas rekonwalescencji to dwa dni, a wszelkie długoterminowe działania niepożądane są rzadkie. Chociaż u jednego na 50 mężczyzn tworzy się pęcherz wypełniony krwią lub krwiak moszny, to zazwyczaj wchłaniają się one samoczynnie w przeciągu tygodnia.

W klasycznym zabiegu lekarz wykonuje dwa niewielkie nacięcia w skórze moszny, które znieczula miejscowym środkiem znieczulającym. Nacina lewy i prawy nasieniowód, przewody wyprowadzające plemniki z jąder, czasem nawet usuwa ich niewielki fragment. Następnie lekarz zszywa końce nacięcia, zakłada szwy na nacięcie w mosznie i powtarza tę procedurę po drugiej stronie (patrz "Jak przeprowadza się wazektomię").

Przy wazektomii wykonywanej bez skalpela, przeprowadzanej przez chińskiego chirurga w latach 70. XX wieku i zdobywającej obecnie popularność na Zachodzie, lekarz wyczuwa nasieniowody przez skórę moszny, przytrzymuje je w miejscu małym zaciskiem i używa ostrego, szpiczasto zakończonego przyrządu podobnego do szczypiec, aby zrobić niewielkie nakłucie, po czym rozszerza otwór tak, by każdy z nasieniowodów można było przez niego naciąć i przewiązuje je. W zabiegu przeprowadzonym w ten sposób nie trzeba zakładać szwów, ponieważ nakłucia szybko goją się same.

Ta metoda przypuszczalnie powoduje mniejszy ból i mniej komplikacji niż klasyczna wazektomia i istnieją dowody, które to potwierdzają. Metoda Fascial interposition (przerwanie powięziowe), podczas której osłona nasieniowodu jest przeciągana przez jeden z końców nacięcia w celu zatkania nacięcia, wydaje się dawać jeszcze lepsze rezultaty, zwłaszcza w połączeniu z kauteryzacją otwartych końców (przyżeganiem tkanek rozgrzanym przyrządem lub za pomocą żrącej substancji).

Wazektomia. Czym grozi nowoczesna antykoncepcja dla mężczyzn

  • Zgodnie z wynikami jednego z badań, niemal u jednego na pięciu mężczyzn występują jakieś efekty uboczne, takie jak krwawienie, zapalenie wsierdzia (infekcja najgłębszej warstwy otaczającej ściany serca), innego rodzaju infekcje, a nawet gangrena (powikłanie infekcji).
  • Możesz w konsekwencji cierpieć na przewlekły ból moszny, tak jak jeden na siedmiu mężczyzn.
  • Może u Ciebie wystąpić zapalenie jąder (orchiepididymitis), które dotyka 4% pacjentów, którzy poddali się wazektomii
  • U jednego na 100 mężczyzn wystąpi związana z krwiakiem opuchlizna przewodu za jądrami.
  • U jednego na 10 mężczyzn powstaną guzki wielkości grochu w mosznie, zwane ziarniakami nasiennymi, które mogą wymagać usunięcia chirurgicznego.
  • Dość częste są infekcje, rozwijają się u jednego na 300 mężczyzn.
  • Możesz cierpieć na schorzenie zwane "powazektomijnym zespołem bólowym", będące połączeniem zapchania najądrza, ziarniaków nasiennych, a nawet uwięźnięcia nerwu.
  • Wazektomia może spowodować problemy z erekcją (jak to miało miejsce w przypadku 1 na 10 mężczyzn w pewnym szwajcarskim badaniu).
  • Wiele badań nad nowymi rodzajami wazektomii obejmującymi stosowanie zacisków i wazektomię bez skalpela jest słabej jakości, a gdy metody te poddano badaniom naukowym (w randomizowanych, kontrolowanych badaniach) większość technik wykonywania wazektomii powodowała te same działania niepożądane.
  • Metoda zwana przerwaniem powięziowym (Fascial imposition) obciążona jest większą ilością komplikacji pooperacyjnych niż inne techniki.
  • Wazektomia może wpłynąć na Twoje libido - przyczyny mogą być zarówno fififizjologiczne, jak i psychologiczne, jak to odnotowano w przypadku jednego na pięciu mężczyzn we wspomnianym powyżej szwajcarskim badaniu.8 W wielu przypadkach fakt, że mężczyzna nie może już zostać ojcem, może doprowadzić do utraty libido i poczucia, że "nie jest już mężczyzną".
  • Istnieje niewielkie ryzyko, że zabieg może Cię zabić. Każda operacja, nawet najprostsza, niesie ze sobą ryzyko. W jednym badaniu współczynnik śmiertelności wyniósł dwa na 160 tys. przypadków - jeden na skutek znieczulenia ogólnego, a drugi na skutek krwiaka moszny.
  • Możesz w ten sposób podwyższyć swoje ryzyko zachorowania na raka prostaty, zwłaszcza z czasem. Chociaż kwestia ta jest dyskusyjna. W kilku badaniach wykazano, że mężczyźni, którzy przeszli wazektomię, mieli ponad dwukrotnie wyższe ryzyko zachorowania na raka prostaty niż ci, którzy się jej nie poddali, co więcej, ryzyko zdaje się wzrastać dziesięć lat po operacji. Ponieważ wazektomia zmienia profil hormonalny, podnosząc poziom testosteronu we krwi, może to być przyczyna podwyższonego ryzyka zachorowania na raka prostaty.
  • Wazektomia może się okazać nieodwracalna. Duży odsetek mężczyzn, którzy poddali się odwróceniu wazektomii, produkuje plemniki, ale też przeciwciała przeciwko plemnikom, co sprawia, że nie mogą mieć dzieci. Płodność wydaje się zależeć od tego, jak szybko odwrócisz wazektomię i od innych czynników, takich jak to, czy wciąż jesteś ze swoją pierwotną partnerką.

Jeśli nie zdecydujesz się na poddanie się operacji, której nie potrzebujesz, to poniżej opisujemy najbezpieczniejsze alternatywy.

Myślisz o wazektomii? Są alternatywne metody antykoncepcji!

  • Naturalne planowanie rodziny. Lekceważąco nazywane "metodą kalendarzykową", polega na śledzeniu cyklu menstruacyjnego kobiety i unikaniu seksu w czasie kilku dni, gdy jest płodna; jest to metoda skuteczna w 98 % - równie skuteczna, jak tabletki antykoncepcyjne i prezerwatywy - o ile stosowana jest prawidłowo, i skuteczniejsza niż stosowanie krążka macicznego. Nie jest też wcale tak trudna, jak myślisz. Badania Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) wykazały, że 93% kobiet na całym świecie, z krajami trzeciego świata włącznie, może "rozpoznać objawy, dzięki którym prawidłowo rozróżnia płodne i niepłodne fazy cyklu menstruacyjnego".
  • Stare, dobre prezerwatywy.Wykazano, że ich skuteczność wynosi 98%, nawet bez paskudnych środków plemnikobójczych jak nonoxynol-9.
  • Kapturek dopochwowy (inaczej diafragma). Zwany także kapturkiem. Ten płytki, silikonowy kapturek umieszcza się w pochwie w celu zakrycia szyjki macicy i stworzenia fizycznej bariery dla plemników. Wypadł z łask po pojawieniu się pigułki antykoncepcyjnej, jednak działa w 95% przypadków, gdy jest prawidłowo stosowany i jest bezpieczny, chyba że reagujesz na środki plemnikobójcze. Same środki plemnikobójcze zapewniają 80% ochronę.
  • Zacisk. Jeśli musisz mieć przeprowadzoną wazektomię, to niewielki kawałek plastiku wielkości ziarnka ryżu utrzymuje nasieniowody zaciśnięte. Ponieważ nie wymaga nacinania ani przyżegania, uważany jest za delikatniejszą, alternatywną metodę wazektomii, nie powodującą opuchlizny ani infekcji i łatwiejszą do odwrócenia, jednak brak jest danych co do skutków długoterminowego stosowania. Dostępny w USA (patrz www.vasclip.com).

Bibliografia

  1. Cochrane Database Syst Rev, 2007; 2: CD004112
  2. BMC Med, 2004; 2: 21
  3. BJU Int, 2004; 93: 571-4
  4. Actas Urol Esp, 2004; 28: 175-214
  5. Contracept Technol Update, 1990; 11: 185
  6. J Clin Ultrasound, 2004; 32: 394-8
  7. J Urol, 2000; 164: 1939-42
  8. J Psychosom Res, 1994; 38: 759-62
  9. Cochrane Database Syst Rev, 2007; 2: CD003991
  10. Consum Rep Health, 1994; 6: 8-9; Health Place, 2001; 7: 131-9; J Natl Cancer Inst, 1995; 87: 662-9 jądro
  11. Br J Urol, 1980; 52: 57-60
Wczytaj więcej
Nasze magazyny