Biegunka - jak sobie radzić? 14 roślin, które mogą pomóc

Zdrowe zakupy

Suplementy diety

Andrographis ParActin®

Suplementy diety

Ashwagandha KSM-66 BIO

Suplementy diety

AstaZine® Astaksantyna

Suplementy diety

Koenzym Q10

Suplementy diety

Kolagen UC-II®

Suplementy diety

Kurkuma BCM-95®

Suplementy diety

Żeńszeń fermentowany GS15-4®

Biegunka co roku dotyka ok. 7 mld ludzi na całym świecie i choć trudno w to uwierzyć, zabija ok. 1,5 mln ludzi. Jest drugą najczęstszą przyczyną śmiertelności dzieci poniżej 5. r.ż. na świecie. Najczęściej przyczyną tego jest nadmierne odwodnienie organizmu. Dlatego w czasie choroby bardzo ważne jest stałe uzupełnianie płynów i elektrolitów.

Istnieją 3 typy kliniczne tej choroby:

1. ostra biegunka wodnista, która może trwać kilka godzin lub dni i może być objawem cholery;
2. ostra biegunka krwawa, zwana również czerwonką;
3. oraz biegunka przewlekła, trwająca 14 dni lub dłużej.

Cierpiący na rozwolnienie powinni stosować lekkostrawną dietę, tzn. unikać tłustych i smażonych oraz wzdymających potraw. W pierwszych dniach najlepsze są kleiki ryżowe oraz marchwianka. Warto też sięgnąć po fitoterapię, jak wykazują bowiem kolejne badania naukowe, leki ziołowe są skuteczne w leczeniu różnych dolegliwości żołądkowo-jelitowych, w tym biegunki¹.

Jeśli rozwolnienie jest obfite i długotrwałe, towarzyszą mu wysoka gorączka, silne bóle brzucha lub inne niepokojące objawy, albo występuje u małych dzieci, osób starszych lub obciążonych chorobami przewlekłymi, należy skonsultować się z lekarzem.

Bylica abisyńska (Artemisia abyssinica)

W wielu regionach świata suche lub świeże liście i korzenie tej rośliny są mielone, mieszane z wodą i pite w celu leczenia biegunki². Jak wynika z badań, aktywne składniki bylicy abisyńskiej – w tym 1,8-cyneol, β-pinen, tujon, keton artemizji, kamfora, kariofilen, kamfen i germakren D – mogą przyczyniać się do jej działania przeciwbiegunkowego³.

Calpurnia aurea

To południowoafrykańskie drzewo występuje wzdłuż regionów przybrzeżnych wschodniej Afryki. I właśnie na Czarnym Lądzie jej liście, nasiona i owoce są stosowane w leczeniu biegunki. Działanie przeciwbiegunkowe 80% ekstraktu metanolowego z tej rośliny zostało udowodnione w eksperymencie, w którym podawano go myszom, u których uprzednio wywołano rozwolnienie olejem rycynowym.

Kuracja znacząco skróciła czas wystąpienia biegunki oraz zredukowała częstotliwość wypróżnień (całkowitą liczbę wypróżnień). Ekstrakt wykazał również dobrą aktywność przeciwdrobnoustrojową wobec wszystkich badanych mikroorganizmów⁵. Zdaniem badaczy Calpurnia zawdzięcza to swoim metabolitom wtórnym, w tym alkaloidom, garbnikom, flawonoidom, saponinom, steroidom i flobataninom⁶.

Borówka czarna (Vaccinium myrtillus)

Choć utarło się, że borówka czarna wspiera dobre widzenie, to jednak nasze babcie ordynowały ją w przypadku biegunek. I miały rację, gdyż potwierdzono przeciwzapalne i przeciwdrobnoustrojowe działanie tych owoców⁴. Borówkową herbatkę można przyrządzić nawet z zamrożonych jagód – wtedy należy je wsypać do gorącej wody i zagotować. W przypadku świeżych – wystarczy zalać je niewielką ilością wrzątku. Gdy najgorsza biegunka minie, takimi jagodami wraz z sokiem możesz polewać ryż.

Czosnek (Allium)

W upalne dni daruj sobie jedzenie tatara lub surowego sushi. Wysokie temperatury sprzyjają namnażaniu drobnoustrojów. Latem warto korzystać z bogactwa warzyw, a jeśli nie wyobrażasz sobie życia bez mięsa, musi być ono umyte i poddane skrupulatnej obróbce termicznej. Niedopieczona karkówka z grilla – to prosty przepis na zatrucie. Jego ryzyko zminimalizujesz, marynując mięso w czosnku, który jest jednym z najskuteczniejszych naturalnych antybiotyków.

Badania wykazały, że czosnek radzi sobie z takimi patogenami jak Salmonella i Escherichia coli⁸, a także Campylobacter jejuni, która często powoduje objawy podobne do salmonellozy (w tym biegunkę). Obecny w nim siarczek diallilu (powstający w wyniku przemian allicyny) w warunkach laboratoryjnych niszczył strukturę biofilmu chroniącego bakterie i skutecznie je zabijał. Okazało się, że pod tym względem jest nawet 100 razy silniejszy od antybiotyków stosowanych tradycyjnie w kampylobakteriozie, charakteryzującej się ostrymi biegunkami, bólami brzucha i gorączką⁹.

Malwa drobnokwiatowa (Malva parviflora)

Jej liście są stosowane w leczeniu biegunki, co może być spowodowane obecnością aktywnych składników, takich jak sterole, kwas hydroksycynamonowy, antocyjany i kwas ferulowy¹⁰.

Ucho lwa (Leonotis ocymifolia)

Ten oryginalny krzew ozdobny z rodziny jasnotowatych (Lamiaceae) pochodzi z Afryki Południowej. Jest ceniony ze względu na nektarodajne kwiaty, które są masowo oblatywane przez pszczoły i motyle, a w cieplejszym klimacie – kolibry. Jego tradycyjne zastosowanie w leczeniu biegunki zostało potwierdzone badaniem przeprowadzonym w Etiopii. Według tej próby, 80% metanolowe ekstrakty z liści i owoców L. ocymifolia – dzięki dużej zawartości związków fenolowych, flawonoidów i alkaloidów – zmniejszyły częstotliwość i wodnistość biegunki oraz opóźniły jej wystąpienie⁷.

Nagietek lekarski (Calendula officinalis)

Ostry nieżyt żołądka, czyli ostre zapalenie błony śluzowej żołądka, charakteryzują się nagłym wystąpieniem objawów – bólem brzucha, nudnościami, wymiotami i biegunką. W czasie choroby doskonale sprawdzi się napar z kwiatu nagietka, który znany jest ze swych własności przeciwzapalnych. Łyżkę stołową zalej szklanką wrzącej wody, odstaw na 30 min do zaparzenia, przecedź i pij po pół szklanki 3-4 razy dziennie.

Zdaniem japońskich uczonych ekstrakt metanolowy z kwiatów rośliny wykazuje działanie hipoglikemiczne i ochronne na żołądek¹². Natomiast w pewnym rosyjskim badaniu przewlekłe zapalenia wydzielinowe żołądka skutecznie wyleczono wywarem z ziołowej mieszanki zawierającej m.in. ziele pokrzywy, kwiaty nagietka oraz znamiona kukurydzy, podawanym 3 razy dziennie przed posiłkami¹³.

Pieprzyca siewna (Lepidium sativum)

Jak się okazuje, rzeżuchę należy wysiewać nie tylko na Wielkanoc. Ta drobna roślina o lekko ostrym smaku zawiera terpenoidy, które modulują motorykę jelit, wspomagają wchłanianie płynów, działają przeciwzapalnie, wykazują działanie przeciwdrobnoustrojowe przeciwko patogenom wywołującym biegunkę, hamują wydzielanie jelitowe i modulują mikroflorę jelitową¹⁴.

Śliwka krzewiasta (Carissa spinarum)

Korzenie i liście śliwki krzewiastej są tradycyjnie wykorzystywane w leczeniu biegunki w Azji, Afryce i Australii. Literatura przedmiotu wskazuje, że jej właściwości przeciwbiegunkowe można przypisać składnikom bioaktywnym, takim jak kwasy, glikozydy, terpenoidy, alkaloidy, garbniki i saponiny¹¹.

Węgiel aktywny (Carbo activatus)

W aptece bez trudu kupisz ten klasyczny już środek, który pomaga usunąć liczne toksyny z organizmu. Jest to substancja organiczna, pozyskiwana najczęściej z miazgi drzewnej, ale też z innych materiałów pochodzenia organicznego, np. torfu, węgli kopalnych czy skorup orzechów. Są one poddawane procesowi karbonizacji (w 400-800°C), a następnie są aktywowane, co powoduje uzyskanie silnych właściwości adsorpcyjnych.

Węgiel leczniczy podaje się głównie przy zatruciach lekami, alkaloidami i grzybami. Wykazuje on aktywność przeciwbiegunkową i zapierającą. Działa osłaniająco na błonę śluzową przewodu pokarmowego. Podczas leczenia biegunki węglem aktywnym konieczne jest równoległe stosowanie doustnych środków nawadniających. Trzeba również pamiętać, że może on być przyjmowany jedynie przez krótki czas (ze względu na wchłanianie enzymów trawiennych wraz z witaminami). Przeciwwskazaniem do stosowania są uporczywe wymioty¹⁵.

Imbir lekarski (Zingiber officinale)

Wszyscy znamy go jako środek, który przeciwdziała mdłościom i wymiotom o różnej etiologii¹⁶. Jak się jednak okazuje, imbir działa też wiatropędnie, łagodzi bóle żołądkowe i usprawnia trawienne, a także jest przydatny w leczeniu biegunki.

Len (Linum usitatissimum)

Mało kto wie, że jego nazwa łacińska może być przetłumaczona jako „bardzo użyteczny”. Jest ona bardzo adekwatna, gdyż roślina stosowana jest w przemyśle włókienniczym, chemicznym i papierniczym; wytłacza się z niej olej, a także wytwarza opatrunki.

Jednak – to, co dla nas ma największe znaczenie w tym tekście, to fakt, że od ponad dwóch dekad siemię lniane cieszy się wzmożonym zainteresowaniem w kręgach nauk dietetycznych i medycznych ze względu na korzyści zdrowotne wynikające z zawartości niektórych jego biologicznie aktywnych związków.

W związku z wysoką zawartością błonnika pokarmowego oraz lignanów przyrządzony z siemienia lnianego kisiel łagodzi bóle brzucha, a także niweluje objawy uporczywej biegunki, wiążąc wodę i zwiększając objętość stolca¹⁷.

Papryka chili (Capsicum)

Na co dzień warto też dodawać do potraw ostre papryczki. Obecna w nich kapsaicyna ze względu na silne przeciwbakteryjne właściwości może zapobiegać zatruciom pokarmowym. Wykazano hamujący wpływ tego alkaloidu na rozwój różnych gatunków bakterii, jak np. Salmonella typhimurium czy Pseudomonas aeruginosa. Dowiedziono również, że kapsaicyna hamuje rozwój bakterii Helicobacter pylori¹⁹.

Kminek (Carum carvi)

Naukowcy z Jordanu przetestowali na świnkach morskich działanie kminku. Sprawdzali, czy rzeczywiście działa on rozkurczowo. Okazało się, że zielarze, którzy od wieków przepisywali napary z kminku na kolki jelitowe i bóle brzucha, i tym razem mieli rację. Ekstrakt z niego znacznie zahamował skurcze mięśni gładkich przewodu pokarmowego.

Zdaniem naukowców osiągnięty przez nich wynik może częściowo tłumaczyć korzystny wpływ rośliny w łagodzeniu objawów żołądkowo-jelitowych związanych z niestrawnością. Pozostaje nam tylko czekać, aż odkryją pozostałe mechanizmy działania kminku i doprawiać nim ciężkostrawne potrawy, jak i stosować w przypadku niestrawności¹⁸.