Przedstawiamy 15 naturalnych terapii na dolegliwości, które mogą pojawić się podczas wakacyjnego wypoczynku.
1. Olejki: naturalny środek przeciw owadom
W badaniu na zwierzętach dowiedziono, że olejek z drzewa herbacianego (Melaleuca alternifolia) o stężeniu 5% był w stanie zabić muchy ze skutecznością 100% po 12 godz. ekspozycji. Ponadto nawet po tym czasie wykazywał działanie odstraszające1. Z kolei olejek z eukaliptusa cytrynowego 5-10% skutecznie zniechęca komary. Jak dowodzą testy, w ciągu pierwszych 2 godz. od aplikacji citronella jest równie skuteczna, jak silny, chemiczny repelent DEET2.
Stosowanie: 100 ml wódki wlej do buteleczki z ciemnego szkła z atomizerem, następnie stopniowo dodawaj 5-10 ml (ok. 50-100 kropli) olejku (lub ich mieszanki), stale mieszając. Wstrząśnij. Rozpylaj z pewnej odległości na odkryte części ciała, uważając na oczy. Powtarzaj co 2 godz.
2. Imbir: naturalny lek na nudności
Jego korzeń doskonale sprawdza się w łagodzeniu wszelkich dolegliwości związanych z nudnościami - czy to wywołanych jazdą samochodem, ciążą, czy zatruciem pokarmowym3.
Stosowanie: Obierz kawałek korzenia imbiru, odkrój plasterek i żuj przez jakiś czas. Jeśli jego smak jest dla Ciebie za ostry, możesz przygotować napar. Zalej wrzątkiem kilka niewielkich kawałków kłącza świeżego imbiru i zaparzaj przez ok. 8 min.
3. Babka lancetowata: naturalny lek na zapalenie spojówek
Babkę lancetowatą (Plantago lanceolata) znajdziesz na niemal każdej łące. Działa bakteriobójczo4. Natomiast sok z jej świeżych liści przyspiesza gojenie ran i regenerację naskórka.
Stosowanie: łyżkę liści zalej 350 ml ciepłej wody i ogrzewaj do wrzenia. Gotuj pod przykryciem 5 min, odstaw na kwadrans i przecedź. Rozcieńczonym przegotowaną wodą odwarem (w proporcji 1:1) przemywaj oczy. Na zranienia: umyj liście, a następnie zmiażdż je i przykładaj na rany.
4. Żywokost: naturalny środek na urazy
Wykazano doświadczalnie, że pod wpływem wyciągów z tej rośliny następuje zwiększenie liczby leukocytów obojętnochłonnych oraz pobudzenie mechanizmów obronnych, wyrażające się m.in. przyspieszonym wypełnianiem ubytków kostnych po złamaniach. Natomiast stosowanie Symphytum officinale na uszkodzoną skórę ułatwia tworzenie się ziarniny w ranie oraz naskórka5.
Stosowanie: Suchy, pokruszony korzeń żywokostu zalej wrzątkiem, podgotuj w niewielkiej ilości wody na małym ogniu, tak by zmiękł (ok. 15 min). Następnie go zmiel. Uzyskaną papkę nakładaj na opuchliznę lub ranę, przykryj folią i owiń bandażem. Okład zmieniaj co kilka godzin.
5. Propolis: naturalny lek na infekcje
To rozpuszczony kit pszczeli, powstały z żywic roślinnych zebranych przez te pracowite owady. Stanowi ochronę przez bakteriami, wirusami, grzybami i pleśnią. Można nim przemywać miejsca po ukąszeniach owadów, rany i wypryski na skórze.
Stosowanie: w słoiczku ze szczelną nakrętką rozpuść 25 g kitu pszczelego w 250 ml czystego spirytusu. Słoik dokładnie zakręć i wstaw do lodówki na 3 tygodnie - przez ten czas raz dziennie wstrząśnij. Gdy zaczyna się infekcja, zmieszaj 10 kropli propolisu z 100 ml niezbyt gęstego miodu i zjadaj po łyżeczce kilka razy dziennie. Możesz też dodać 30 kropli propolisu do szklanki ciepłej wody i tą mieszanką wypłukać gardło6.
6. Woda morska: naturalny lek na zatkany nos
Przepłukanie zatkanego nosa słoną wodą przynosi natychmiastową ulgę. Jak wykazują badania, woda morska skutecznie oczyszcza przewody nosowe i zmniejsza opuchliznę zmienionej chorobowo tkanki7.
Stosowanie: Za pomocą kubka neti lub kroplomierza przepłucz jamę nosową roztworem 1 g soli morskiej w 100 ml letniej wody.
7. Tymianek: naturalny lek na kaszel
Roślina ta dobrze sprawdza się jako lekarstwo na uciążliwy kaszel. Thymus vulgaris jest kluczowym składnikiem wielu preparatów, w tym tabletek do ssania i syropów. Preparaty z nim kupisz bez recepty w każdej aptece.
Stosowanie: Gotowe suplementy stosuj zgodnie z zaleceniami producenta. Możesz też przyrządzić syrop samodzielnie. Wsyp do garnka szklankę cukru, zalej szklanką wody i mieszaj do rozpuszczenia. Dopiero wtedy dodaj dużą garść świeżego ziela. Gotuj przez 3-4 min i zostaw do ostygnięcia. Zażywaj 4-5 razy dziennie po łyżce syropu przy suchym kaszlu. Nie rób tego bezpośrednio przed snem.
8. Bylica roczna: naturalny środek przeciw pasożytom
Eksperymentalne badania pokazały, że zawarta w bylicy rocznej (Artemisia annua) artemizyna i jej pochodne mogą być skuteczne w leczeniu chorób pasożytniczych. Roślina jest także skuteczna w zwalczaniu infekcji odkleszczowych, takich jak babeszjoza wywoływana przez pasożyty z rodzaju Babesia8.
Stosowanie: łyżeczkę liści zalej szklanką wody o temperaturze ok. 70ºC (nie wrzącej), pozostaw na 60 min, a następnie przecedź i wypij. Uwaga! Zioła nie powinny stosować kobiety w ciąży i karmiące.
9. Rumianek: naturalny preparat na poparzenia
Świeżo zaparzony wyciąg z rumianku pospolitego (Matricaria chamomilla) działa kojąco na drobne oparzenia skóry. Ten ziołowy napar zalecany jest nawet przez niemiecką organizację zdrowotną Kommission E jako lekarstwo na oparzenia i wiele innych dolegliwości skórnych9.
Stosowanie: Przygotuj na tyle duży kawałek jałowej gazy lub innego opatrunku, by przykrył całe oparzenie. Nasącz go nalewką z rumianku i przykryj zmienione miejsce. Gdy gaza wyschnie, nasącz i przyłóż nowy opatrunek. Uwaga! Jeśli pojawiły się pęcherze, nie przebijaj ich. Pilnuj, by rumianek nie dostał się w okolice oczu, gdyż istnieje ryzyko, że wystąpi reakcja alergiczna w postaci zapalenia spojówek.
10. Siemię lniane: naturalny lek na zaparcia
Nasiona lnu pomagają zwalczyć zaparcia, również u osób cierpiących na zespół jelita drażliwego (IBS), wykazują bowiem działanie przeczyszczające10.
Stosowanie: Dodawaj do posiłków 12-24 g siemienia lnianego dziennie i pij przy tym duże ilości wody.
11. Jabłka: naturalny lek na biegunkę
Gdy doskwiera Ci biegunka, warto sięgnąć po te owoce, bo naprawdę mogą zdziałać cuda w bardzo krótkim czasie11.
Stosowanie: Obierz jabłko i zetrzyj je na tarce o drobnych oczkach. Zjedz je dopiero wówczas, gdy masa i sok zbrązowieją.
12. Krwawnik: naturalne wsparcie trawienia
Przeciwzapalne właściwości Achillea millefolium wykorzystywane są w leczeniu uszkodzeń błon śluzowych żołądka. W różnych badaniach wykazano, że wyciągi wodne i wodnoalkoholowe z krwawnika m.in. hamują aktywność proteaz związanych z powstawaniem stanu zapalnego12. Dlatego doskonale sprawdzają się w łagodzeniu dolegliwości żołądkowo-jelitowych.
Stosowanie: Łyżeczkę zmielonych świeżych listków zalej łyżeczką wódki lub rumu i łyżką miodu. Wymieszaj. Zażywaj raz dziennie po łyżce jako środek wzmacniający odporność i trawienie.
13. Mięta pieprzowa: naturalny lek na... ból głowy
Jak podaje doświadczony naturopata dr Harald Gaier, już kilka kropel olejku lub balsamu miętowego może przynieść ulgę w bólu głowy na tle napięciowym. W pewnym badaniu olejek eteryczny z mięty pieprzowej był równie skuteczny, co paracetamol (acetaminofen) i aspiryna oraz znacznie skuteczniejszy niż placebo13.
Stosowanie: Wetrzyj w skronie i czoło kilka kropli olejku miętowego (lub balsamu zawierającego olejek), powtarzaj co 15-30 min.
14. Dzika róża: naturalne wsparcie dla stawów
Przeprowadzone w ostatnich latach badania kliniczne wykazały, że wyciągi wodnoalkoholowe z owoców i nasion dzikiej róży (Rosa canina) mają właściwości przeciwbólowe i przeciwzapalne, dzięki czemu leczą zapalenie kości i stawów oraz reumatoidalne zapalenie stawów. To zasługa aktywnej substancji o nazwie galaktolipid (GOPO), która m.in. hamuje napływ białych krwinek do stawów, a przez to zmniejsza wydzielanie mediatorów stanu zapalnego14.
Stosowanie: Rozgnieć 0,5 kg owoców dzikiej róży i zalej je litrem mocnej wódki. Następnie dodaj ok. 150 g miodu, delikatnie wymieszaj i odstaw na 2 tygodnie w ciepłe miejsce. Po tym czasie zlej nalewkę, przecedź i rozlej do butelek.
15. Majeranek: naturalny lek na zgagę
Ta popularna przyprawa (Origanum majorana) wspomaga pracę żołądka, wątroby i woreczka żółciowego, a przy tym przeciwdziała zgadze i nudnościom15.
Stosowanie: Płaską łyżeczkę suszonych lub świeżych liści majeranku zalej szklanką wrzącej wody i zaparzaj pod przykryciem przez 5-7 min. Pij powoli.
Bibliografia
- Med Vet Entomol. 2014 Aug;28 Suppl 1:33-9
- Med Vet Entomol. 1987;1:109-119
- Br J Anaesth, 2000; 84: 367–71
- J Med Life. 2015; 8(Spec Iss 2): 38-42
- A. Ożarowski, W. Jaroniewski: Rośliny lecznicze i ich praktyczne zastosowanie. Warszawa: Instytut Wydawniczy Związków Zawodowych, 1987
- http://agnieszkamaciag.pl/jak-pokonacinfekcje-i-choroby/2/
- J Fam Pract, 2009; 58: 29-32
- Parasitol Int 2010; 59: 481-486
- Klein S, Rister R, Riggins C. The Complete German Commission E Monographs: Therapeutic Guide to Herbal Medicines. Austin, TX: American Botanical Council, 1998
- Nutritional Genomics & Functional Foods, 2003; 1: 7 pages
- Am J Dis Child, 1933; 45: 18-24
- J Ethnopharmacol 2007; 113 (2): 312-317
- Nervenarzt, 1996; 67: 672–81
- Osteoarthritis and Cartilage 2008; 1 (16): S5-S7
- M. Senderski, Prawie wszystko o ziołach, Podkowa Leśna 2004; s. 406-407