Nasze magazyny
Każdy narząd ma czas na odpoczynek i regenerację. Rozsądny właściciel fabryki honoruje rządzące nią mechanizmy. W medycynie chińskiej nasz wewnętrzny, biologiczny rytm nazywa się zegarem organów. Obrazuje on przepływ energii "chi" przez poszczególne narządy w ciągu doby. Dzięki temu wiemy, kiedy w danym miejscu naszego ciała przez 2 godziny jest więcej energii w porównaniu do pozostałych. Zjawisko to nazywamy maksimum energetycznym organu, gdyż jest on w tym czasie najbardziej aktywny. Po przeciwnej stronie zegara mamy minimum energetyczne innego narządu - ma on wtedy znikomą aktywność, wypoczywa.
Przykładowo: między 3. a 5. nad ranem występuje maksymalna aktywność płuc, a jednocześnie minimum pęcherza moczowego.
Poznaj zegar organów i utrzymuj równowagę fizjologiczną
Znajomość zegara organów to pożyteczna umiejętność. Dzięki niej wiemy, kiedy dać poszczególnym częściom ciała wytchnienie, a kiedy wykorzystać ich aktywność zgodnie ze swoimi potrzebami. Przy okazji wspieramy własne zdrowie i usprawniamy codzienne funkcjonowanie organizmu, choć oczywiście fizjologia każdego z nas ma własne mechanizmy regulacyjne i może nieco odbiegać od przedstawionego poniżej schematu. Nie dość na tym, znajomość zegara pozwala nam rozpoznać subtelne sygnały ostrzegawcze oraz zauważyć obciążenia poszczególnych organów i zredukować ich niekorzystny wpływ. Wsłuchiwanie się w potrzeby naszego organizmu jest zaś nieocenionym wsparciem w utrzymaniu równowagi fizjologicznej.
Zegar narządów - poranek i przedpołudnie
- Zdaniem wschodnich mędrców najlepszy czas na pobudkę jest między 5 a 7 rano. Wówczas intensywnie pracuje jelito grube. Stąd jest to najlepszy możliwy czas na wypróżnienie. Zauważcie, że niemowlęta i małe dzieci często właśnie wtedy budzą się z pełną pieluszką.
- 7-9 to okres, kiedy żołądek jest w swej szczytowej formie, wówczas znajduje się w nim najwięcej enzymów. To najlepszy moment na pożywne śniadanie. Uważa się, że powinno być ono najbardziej obfitym posiłkiem i dostarczać większość substancji odżywczych w ciągu całego dnia. W tym czasie nietolerancje pokarmowe są również najmniej aktywne. Więc jeśli cierpisz na jakąś nadwrażliwość pokarmową i chcesz od czasu do czasu zjeść zakazany produkt, to zaryzykuj właśnie wtedy.
Minimum żołądka przypada na 19-21. Stężenie enzymów jest w nim wówczas najmniejsze i lepiej wtedy zrezygnować z kolacji. Posiłek ten powinniśmy jeść przed godziną 19. Nie ma też co liczyć na to, że po 21 będzie lepiej. Jeśli pozwolimy sobie wtedy na jedzenie, to nie dość, że pokarm nie zostanie właściwe strawiony, to jeszcze będzie obciążał nasz organizm podczas snu.
Trawienie w nocy jest utrudnione, gdyż wydolność odpowiedzialnych za ten proces narządów jest bardzo niska. Jeśli zatem zmuszamy je do podjęcia pracy na nocnej zmianie, musimy liczyć się z tym, że dojdzie do zużycia znacznych zasobów naszej energii. To zaś sprawi, że trudniej będzie nam wstać rano. Obudzimy się zmęczeni i przez pierwszą część dnia będziemy z wolna do siebie dochodzić. Modelowo powinniśmy się kłaść spać z pustym żołądkiem, wówczas procesy detoksykacji i regeneracji organizmu mogą zachodzić prawidłowo. Oczywiście w niektórych jednostkach chorobowych nie można sobie na to pozwolić. W sytuacji gdy dłuższe odstępy między posiłkami nie są zalecane, musimy dopasować się do okoliczności.
- Między 9 a 11 rano śledziona i trzustką mają swoje maksimum. Pożywne śniadanie zapewnia śledzionie odpowiednią dawkę energii, dzięki czemu wzmacnia się nasz układ odpornościowy, co ma szczególne znaczenie w zimne i wietrzne dni. Warto wtedy zjeść ciepłe śniadanie. Dostarczy ono energii śledzionie, która pomaga w dystrybucji ciepła po organizmie. Jeśli jemy słodycze, co szczerze odradzam, to ranek jest najlepszą porą na łasuchowanie. Właśnie między godz. 9 a 11 najlepiej je strawimy. To również dobry moment na owocową przekąskę.
- Od godz. 11 do 13 najbardziej aktywne jest serce. Jeśli czujesz szczególne zmęczenie lub napięcie w ciele w tym czasie, najprawdopodobniej jest przeciążone. Innymi objawami, jakie mogą pojawiać się w tych godzinach, są kołatanie serca, duszności, zimne dłonie i stopy. W takiej sytuacji zalecam - o ile jest taka możliwość - drzemkę. Serce najsłabsze jest między godz. 23 a 1 w nocy. Widać to wyraźnie w statystykach, które nieubłaganie pokazują, że właśnie wtedy dochodzi do największej liczby zgonów z powodu chorób krążenia.
- 13-15 to czas, kiedy jelito cienkie osiąga swoje maksimum. Następuje wtedy wzmożone wchłanianie i wykorzystywanie substancji odżywczych. Szczególnie istotne w tych godzinach jest odpowiednie nawodnienie organizmu, aby związki mineralno-witaminowe zostały prawidłowo wykorzystane i wchłonięte. Problemy z niewystarczającą ilością płynów w diecie napotykam u wielu moich pacjentów. Średnie zapotrzebowanie to 30 ml na kilogram masy ciała - i nie wliczamy do tego bilansu kawy, herbaty, kolorowych napojów ani alkoholu.
Zegar narządów - popołudnie i wieczór
- Maksimum pęcherza moczowego przypada na godziny 15-17. Jeśli w tym czasie regularnie obserwujesz nadmierne wydalanie moczu, odczuwasz pieczenie bądź masz trudności z utrzymaniem moczu, oznacza to, że ten organ jest osłabiony energetycznie i prawdopodobnie wychłodzony.
- W godzinach 17-19 nad utrzymaniem właściwej równowagi chemicznej intensywnie pracują nerki. Jest to znakomity moment na lekką kolację.
- Z kolei między 19 a 21 to czas maksymalnej aktywności układu krążenia. Wówczas składniki odżywcze są intensywnie transportowane po organizmie. Nie powinniśmy wtedy nadmiernie eksploatować się fizycznie ani psychicznie.
- Od 21 do 23 organizm reguluje wzmożoną aktywność układu hormonalnego. Są to godziny, w których warto przygotować się do snu przez czytanie, medytację albo słuchanie muzyki. Pomoże to zapaść w głębszy, bardziej regeneracyjny sen. Intensywna aktywność w tych godzinach może natomiast nadwerężyć nasze akumulatory energetyczne.
Zegar narządów - nocna zmiana
- Jeśli masz kłopoty z zaśnięciem między 23 a 1, może to wskazywać na problemy z pęcherzykiem żółciowym, który w tym przedziale ma swoje maksimum. Wskazuje to na zastoje żółci oraz powstawanie lub istnienie złogów żółciowych. Zasypianie przed godz. 23 (a najlepiej przed 22) sprawi, iż pęcherzyk żółciowy będzie mógł się lepiej regenerować. Z kolei wiele osób mających problemy z wątrobą budzi się między 1 a 3 w nocy i ma trudności z ponownym zaśnięciem.
Stres, napięcie nerwowe, przepracowanie mają duży wpływ na pracę tego organu. Moi pacjenci budzący się w tych godzinach, mówią, że często odczuwają zdenerwowanie albo mają gonitwę myśli. Przerywany sen o tej porze może również oznaczać tłumioną złość, gniew lub frustracje. W tym przedziale czasu organizm powinien być w stanie głębokiego snu, aby umożliwić detoksykację krwi. Wątroba wykonuje pracę, która najlepsze efekty daje po zakończeniu wstępnego etapu trawienia. Jeżeli skończymy jeść kolację przed 19, to w ten sposób damy organizmowi 6 godz. na wstępne fazy trawienia i oszczędzimy wątrobę.
- Minimum wątroby przypada na 13-15 i wówczas cierpiący z powodu jego niedomagania mogą odczuwać senność, problemy z koncentracją, a czasami również bóle w pobliżu jego umiejscowienia. W takich sytuacjach bardzo pomaga odpoczynek.
- Ponoć godziny między 23 a 3 nad ranem to potencjalnie czas największej kreatywności. Znam wielu artystów, którzy pracują właśnie wtedy, gdyż czują największy przypływ twórczej weny. Jednak jeśli regularnie omija Cię sen o tej porze, licz się z tym, że może to w znacznym stopniu rzutować na pobudzenie układu nerwowego, dolegliwości wątrobowe oraz osłabienie sił witalnych organizmu.
- Od 3 do 5 nad ranem uaktywniają się płuca. Często dochodzi wtedy do ataków astmy. Bywa też, że pojawia się wzmożone swędzenie skóry na tle alergicznym. Czy czytając ten artykuł, zdałeś sobie sprawę, że opisane reakcje lub dolegliwości Cię dotyczą? Jeśli nie, to wspaniale, jednak nie trać czujności i obserwuj swój organizm. Ciało to cudowny mechanizm, którego potrzeb naprawdę warto słuchać.
Joanna Brejecka-Pamungkas
Naturopathic doctor CCN (dyplomowana naturoterapeutka), dietetyk holistyczny, terapeutka medycyny chińskiej oraz masażu chińskiego Tuina
Przyjmuje w Gabinecie Natural Healing w Lenta Medica, ul. Nowolipki 27, Warszawa, www.naturalhealing.pl
Artykuł ukazał się w wydaniu papierowym O Czym Lekarze Ci Nie Powiedzą grudzień 2018.
