Medycyna mitochondrialna – w czym może Ci pomóc?

Mitochondria pracują nieustannie, dostarczając tkankom i narządom "paliwa" do działania. Ponadto przeprowadzają niezliczoną ilość procesów biochemicznych regulując wiele funkcji organizmu. Ich osłabienie lub uszkodzenie manifestuje się spadkiem sił, zmęczeniem czy zaburzeniem pracy narządów.

Jeżeli w porę im nie zapobiegniemy mogą doprowadzić do rozwoju chorób. Dlatego głównym zadaniem medycyny mitochondrialnej jest ochrona i naprawa mitochondriów, która daje możliwość przywrócenia zdrowie całego organizmu.

Mitochondria zasługują na szczególną uwagę

Nie ma drugiej tak wyjątkowej struktury dla komórki. Co ciekawe specjaliści wskazują nawet, że komórka eukariotyczna jest w stanie funkcjonować jakiś czas bez DNA, a bez mitochondrium od razu umiera. Sekret tych maleńkich organelli kryje się w ich budowie i funkcjach. Otoczone są podwójną błoną, zawierają własne DNA (mtDNA), a nawet kodowane są w nim niektóre białka.

Są dosyć samodzielne jak na organelle – niczym komórka wewnątrz komórki, prawdopodobnie dlatego, że wyewoluowały z bakterii, które zostały pochłonięte przez komórkę eukariotyczną (teoria endosymbiozy). Mitochondria zdrowej osoby codziennie wytwarzają energię ATP (w postaci adenozynytrójfosforanu) odpowiadającej około połowie masy jej ciała.

Są jednak wrażliwe na szkodliwe czynniki m.in. stres, czy wolne rodniki, które powodują ich uszkodzenia. Dochodzi wtedy do zaburzeń funkcji mitochondriów i spada ilość produkowanej w nich energii. Z tego powodu należy zapewnić im odpowiednią ochronę przed szkodliwymi czynnikami oraz dostarczać niezbędnych składników odżywczych.

To co szkodzi mitochondriom szkodzi też zdrowiu

Niestety wspaniała rola mitochondriów ma też pewną wadę – podczas wytwarzania energii generowane są wolne rodniki. Do pewnego stopnia wolne rodniki są potrzebne – spełniają funkcje fizjologiczne np. jeden z nich tlenek azotu jest neurotransmiterem i działa bakteriobójczo.

Problem pojawi się wtedy, gdy produkcja wolnych rodników przekracza możliwość ich usuwania przez systemy ochronne: enzymy czy antyoksydanty. Nadmiar wolnych rodników uszkadza komórki i mitochondria (ich struktury - lipidy, DNA), a także zużywa cenne składniki jak witaminy i minerały.

Długotrwała nadprodukcja wolnych rodników prowadzi do powstania szkodliwych dla zdrowia procesów – stresu oksydacyjnego i nitrozacyjnego. Obciążenie organizmu nadprodukcją wolnych rodników powoduje również powstawanie stanów zapalnych – podłoża wielu chorób cywilizacyjnych.

Praprzyczyna chorób cywilizacyjnych

Dużo mówi się o tym jak duże znaczenie ma obecny styl życia, stres, skażenie środowiska, szkodliwe substancje czy leki. Wszystkie te czynniki, zwłaszcza w nadmiarze silnie szkodzą mitochondriom, nasilają produkcję wolnych rodników prowadząc do stresu oksydacyjnego i nitrozacyjnego. W konsekwencji pociągają za sobą powstawanie stanów zapalnych – podłoża niemal wszystkich chorób. Najczęstsze z nich jak choroby układu krążenia, miażdżyca, choroby serca, cukrzyca, choroby autoimmunologiczne czy neurodegeneracyjne mają w swojej genezie ukryte bądź jawne stany zapalne. Ich wspólną praprzyczyną są zazwyczaj uszkodzenia funkcji mitochondriów. Nieodpowiednia ochrona tych organelli poprzez niewłaściwy styl życia, narażenia na toksyny czy stres to właśnie pierwotny powód wtórnych mitochondriopatii.

Mitochondriopatie – objawy

Mitochondriopatie to ogólna nazwa dla dolegliwości i chorób spowodowanych w wyniku uszkodzenia mitochondriów zarówno pierwotnych (o podłożu genetycznym) jak i wtórnych (nabytych w trakcie życia). Każda komórka, tkanka, narząd wymagają stałego dostępu do energii, gdy zaczyna jej brakować po kolei słabną ich funkcje zaczynając od tych organów, których potrzeby energetyczne są największe, a więc mózgu, układu nerwowego, mięśni czy serca.

Początkowo, gdy niedobór ten jest niewielki doznajemy jedynie lekkich objawów jak bóle głowy, zmęczenie osłabienie koncentracji, jednak z czasem pogłębiające się braki energii silnie osłabiają narządy. Schorzenia zostają zdiagnozowane w zależności od tego którego narządu dotyczą: zaburzenia wzroku, choroby neurodegeneracyjny, problemy z pracą serca. Później może okazać się, że dolegliwości dotykają już wielu narządów jednocześnie. Bardzo często przyczyną, od której wszystko się zaczęło są zaburzenia w funkcjonowaniu mitochondriów.

W wyniku dysfunkcji tych organelli powstają stany zapalne, stres oksydacyjny i wspomniany spadek energii.

Dochodzi do rozwoju poważnych chorób takich jak:

• cukrzyca,
• miażdżyca,
• niewydolność serca, arytmia,
• zespół chronicznego zmęczenia (CFS),
• syndrom wypalenia zawodowego (burn-out),
• migrena,
• neuropatie,
• choroba Parkinsona, choroba Alzheimera,
• zapalenie błony śluzowej żołądka, choroba Crohna, wrzodziejące zapalenie jelita grubego,
• depresja,
• astma,
• alergie,
• choroby autoimmunologiczne (Hashimoto, niedoczynność tarczycy, atopowe zapalenie skóry, reumatoidalne zapalenie stawów),
• paradontoza,
• nowotwory.

Doktor Bodo Kuklinski specjalista w dziedzinie medycyny mitochondrialnej, który od lat pomaga osobom z mitochondriopatiami opisuje je następująco:

Dotknięte mitochondriopatią osoby odczuwają, że wraz z wiekiem ich wydajność fizyczno-umysłowa obniża się stopniowo. Swoją pracę wykonują z coraz większym wysiłkiem. Pracują coraz wolniej, a ilość popełnianych przez nich błędów rośnie. Wieczorem czują się totalnie wyczerpani. Akumulatory są zupełnie puste, a na ponowne naładowanie potrzebują dużo czasu. Jednocześnie odstępy między posiłkami stają się coraz krótsze. Podczas gdy dawniej wystarczały im trzy główne posiłki dziennie, teraz muszą spożywać coś co cztery, trzy, a nawet dwie godziny, w przeciwnym razie pojawi się u nich zmęczenie, objawy hipoglikemii, mroczki przed oczami oraz rozdrażnienie. Ich rezerwy energii (czyli również związana z nimi synteza ATP) są ograniczone.

Często w takich sytuacjach medycyna konwencjonalna nie jest w stanie skutecznie pomóc – nie bierze pod uwagę mitochondriów, a jej działania, które opierają się głównie na farmakoterapii niestety dodatkowo obciąża te organelle. Wtedy ratunkiem okazuje się medycyna mitochondrialna.

Co wyróżnia medycynę mitochondrialną?

• Podejście do organizmu jako całości jest domeną medycyny mitochondrialnej.

Medycyna klasyczna dzieli schorzenia na jednostki względem poszczególnych narządów tymczasem medycyna mitochondrialna od dawna wie, że łączy je wspólna przyczyny i w ten sposób najskuteczniej można wyeliminować wszystkie dolegliwości.

Jak pisze specjalista medycyny mitochondrialnej dr B. Kuklinski: "Najwyższy czas, żeby zdrowie człowieka traktować jako oddziaływanie procesów całościowych, a nie według ściśle uporządkowanych dyscyplin medycznych.

• Leczenie przyczynowe

Znalezienie podłoża w niewłaściwym procesie biochemiczny, przemianach metabolicznych, niedoborach kofaktorów i innych zaburzeniach na poziomie komórek i mitochondriów jest kluczem do właściwej terapii.Zrozumienie tych zależności powinno stać się podstawą skutecznego leczenia przez wszystkich lekarzy i specjalistów. Doktor Bodo Kuklinski, który zajmuje się zarówno medycyną klasyczną jak i mitochondrialną uważa, że obie dziedziny powinny być zintegrowane:

W szukaniu przyczyn i zaburzeń biochemicznych niezwykle istotna jest szczegółowa diagnostyka mitochondrialna.

• Diagnostyka mitochondrialna

Opiera się na dokładnym wywiadzie lekarskim, który często sięga nawet do czasów życia płodowego i sposobu porodu. Niezbędne są także precyzyjne badania laboratoryjne oceniające wydajność procesów zachodzących w mitochondriach i ewentualne niedobory mikroskładników odżywczych niezbędnych do ich funkcjonowania.

Dzięki medycynie mitochondrialnej z powodzeniem można wyrównać wiele zaburzeń i dolegliwości przywracając zdrowie i dobre samopoczucie. Co prawda silnych uszkodzeń mitochondriów (powyżej 60%) nie da się odwrócić, ale można wtedy skutecznie niwelować te dysfunkcje poprzez terapię mitochondrialną.

• Terapia mitochondrialna

Niesie szansę na poprawę zdrowia nawet w ciężkich przypadkach jak zatrzymanie akcji serca. Wszystkie dolegliwości usuwa bez skutków ubocznych czy stosowania drogich leków.

Każdy z nich powinien być dobrany indywidualnie do potrzeb danej osoby. Istnieją też pewne ogólne zalecenia.

Dieta powinna być pełnowartościowa i dostarczać wszystkich niezbędnych mikro- i makroskładników w odpowiedniej proporcji, aby zapewnić właściwy przebieg wszystkich procesów biochemicznych w komórkach i mitochondriach. Zalecane są produkty jak najmniej przetworzone, warzywa, owoce, białko, zdrowe tłuszcze i węglowodany złożone.

Unikanie stresu i kontaktu z ksenobiotykami to obowiązkowy element ochrony mitochondriów zarówno dla osób z mitochondriopatiami jak i osób zdrowych.

Prawidłowy sen nocny powinien zapewniać możliwość regeneracji organizmu i procesy naprawcze. Dlatego ważny jest nieprzerwany sen o odpowiedniej długości.

Umiarkowana aktywność fizyczna dla zdrowia mitochondriów to około 30-60 minut dziennie o średniej intensywności. Nadmierne obciążenie wysiłkiem nie jest wskazane, ponieważ nasila wytwarzanie wolnych rodników.

Często niezbędnym elementem terapii uzupełnianie składników odżywczych, których nie jest w stanie zapewnić nam dieta, zwłaszcza jeżeli zużycie substancji jest zbyt duże w wyniku stresu oksydacyjnego, albo endogenna produkcja i wchłanianie są zaburzone.

Dotyczy to wszystkich osób z mitochondriopatiami. W tym celu zalecane jest stosowanie mitoceutyków – naturalnych składników odżywczych, których wysoka jakość i aktywne formy pozwalają na dotarcie do mitochondriów i aktywację niezbędnych procesów w komórkach.

Mitoceutyki – substancje mitotropowe

Do sprawnego działanie mitochondriów potrzebnych jest około 40 różnorodnych fizjologicznych substancji - mikroskładników odżywczych. Na bazie wieloletniego doświadczenia doktor Franz Enzmann stworzył unikalną grupę odpowiednio wyselekcjonowanych związków – mitoceutyków przeznaczonych do wspierania mitochondriów i terapii mitochondrialnej.

Zaliczamy do nich przede wszystkim: przeciwutleniacze: koenzym Q10, enzymy obronne (SOD, KAT, GPx), glutation, karnitynę, witaminy (m.in. B,C,D,K2), minerały (m.in. magnez, cynk, selen, potas, chrom, mangan) i inne składniki jak kwasy omega-3, czy aminokwasy.

Zrozumienie podstaw działania mitochondriów, precyzyjny wywiad i diagnostyka oraz skuteczna terapia są w stanie rozwiązać wiele problemów uznawanych za niewyleczalne. Usprawniając działanie mitochondriów przywracamy zdrowie.

Autor: Paulina Żurek