Ile można mieć promili we krwi?

Czy rzeczywiście można prowadzić pojazd po wypiciu jednej lampki wina? Czym różni się nietrzeźwość od stanu po spożyciu alkoholu? Czy 2 promile alkoholu we krwi to dużo, czy mało?

Artykuł na: 9-16 minut
Zdrowe zakupy

Mimo że większość z nas nie wyobraża sobie życia bez alkoholu – lampka wina w weekendowy wieczór, grzaniec w zimie, piwo z przyjaciółmi w piątkowe popołudnie – alkohol etylowy (etanol) jest trucizną, która zaburza czynności w wielu obszarach ciała, w tym pracę układu nerwowego.

Etapy zatrucia alkoholem obejmują:

  • przy stężeniu alkoholu we krwi na poziomie 0,3-0,4 promila: obniżenie krytycyzmu i wrażenie poprawy nastroju, spowolnienie reakcji ruchowych i pogorszenie koordynacji wzrokowej oraz zwiększonej pewności siebie, euforię,
  • przy stężeniu alkoholu we krwi na poziomie 0,5-0,6 promila: słowotok, słabszą samokontrolę, postępujące spowolnienie reakcji ruchowych,
  • przy stężeniu alkoholu we krwi na poziomie 0,7-2 promili: dalsze wydłużanie czasu reakcji, gorszą koordynację ruchową, gorsze logiczne wnioskowanie, zaburzenia koncentracji, równowagi i odczuwania bólu, większą drażliwość i skłonność do agresji, wzrost ciśnienia krwi i tętna,
  • przy stężeniu alkoholu we krwi na poziomie 2-3 promili: senność, głębokie zaburzenia samokontroli, równowagi oraz koordynacji ruchowej, problemy z chodzeniem, bełkotliwą mowę,
  • przy stężeniu alkoholu we krwi na poziomie 3-4 promili: głębokie zaburzenia świadomości, które mogą prowadzić do śpiączki, upośledzone odruchy i upośledzone czucie, obniżenie temperatury ciała, obniżenie ciśnienia krwi, możliwe zatrzymanie oddechu i arytmię serca,
  • przy stężeniu alkoholu we krwi powyżej 4 promili: zaburzenia rytmu serca i zaburzenia oddychania, spadek ciśnienia krwi, śpiączka1.

Te skutki spożywania etanolu nie omijają kierowców. Połączenie alkoholu i kluczyków od samochodu stwarza ryzyko nie tylko nieprzyjemności ze strony policji, ale też realnego niebezpieczeństwa dla prowadzącego pojazd oraz innych uczestników ruchu drogowego.

Skutki spożycia alkoholu przez kierowcę:

  • zwiększona aktywność ruchowa,
  • zaburzona koncentracja,
  • wydłużony czas reakcji,
  • zaburzone postrzeganie i osąd,
  • zaburzenia równowagi oraz koordynacji ruchowej,
  • zmniejszona siła mięśni,
  • senność, osłabiony wzrok,
  • spowolnienie psychiczne i/lub ruchowe2.

Ile kierowca w Polsce może mieć promili we krwi?

Zanim odpowiemy sobie na to pytanie, sprawdźmy, co o spożyciu alkoholu mówi Temida. Polskie prawo wyróżnia dwie sytuacje: wykroczenie i przestępstwo. Z wykroczeniem mamy do czynienia, jeżeli stężenie alkoholu jest równe lub powyżej 0,2 promila (kierowca nietrzeźwy), natomiast przestępstwo popełnia kierowca, który prowadzi pojazd z co najmniej 0,5 promila alkoholu we krwi (jest to tzw. stan po spożyciu alkoholu)3. A zatem kierowca w Polsce może mieć 0,19 promila alkoholu we krwi i nadal być postrzegany jako zdolny do prowadzenia pojazdu mechanicznego.

Ile można mieć promili w innych krajach?

Średni próg zakazu prowadzenia auta pod wpływem alkoholu ogólnie na świecie wynosi 0,6 promila, a w Europie 0,5 promila. W każdym kraju jednak prawo stanowi nieco inaczej niż w pozostałych.

Przykładowo w Czechach, na Węgrzech, na Słowacji i w Rumunii obowiązuje całkowity zakaz prowadzenia pojazdów po spożyciu alkoholu.

Z kolei np. w Niemczech obowiązują inne limity dla świeżo upieczonych kierowców, inne dla kierowców zawodowych i jeszcze inne dla pozostałych. Natomiast limit taki jak w Polsce obowiązuje w Estonii, Szwecji i Norwegii4. Zanim więc usiądziesz za kierownicą na terenie innego kraju, sprawdź, jakie ograniczenia nałożone są tam na kierowców.

Możesz to zrobić pod jednym z tych linków: https://etsc.eu/issues/drink-driving/blood-alcohol-content-bac-drink-driving-limits-across-europe/ https://www.driving.org/drink-driving-limits-around-the-world-compared

Alkohol i promile. Ile promili po wódce, a ile po piwie?

Alkohol alkoholowi nierówny – inne stężenie etanolu znajduje się w wódce, inne w winie, a jeszcze inne w piwie. Do tego każda osoba zareaguje indywidualnie na wypitego drinka. Od czego to zależy? Przede wszystkim od płci, wieku i masy ciała osoby pijącej, a także od tego, że nawet w ramach jednego gatunku różne alkohole mogą zawierać różne stężenia czystego etanolu, trudno więc jednoznacznie odpowiedzieć na pytanie, ile np. trzeba wypić, by mieć 2 promile alkoholu we krwi.

Jednocześnie warto zauważyć, że na jego poziom wpływa także to, w jakim tempie pokarm przemieszcza się z żołądka osoby pijącej do jelit oraz od ilości tłuszczu w spożywanym podczas picia alkoholu posiłku. Najwyższe stężenie w organizmie osiąga alkohol w 1-1,5 godziny od momentu jego spożycia5.

Alkohol i promile – to warto wiedzieć

Termin "stężenie (poziom) alkoholu we krwi" odnosi się do proporcji ilości alkoholu do ilości krwi w organizmie. Na potrzeby bezpieczeństwa ruchu drogowego mianem poziomu alkoholu określa się masę (w gramach) czystego alkoholu zawartego w 100 ml krwi (np. 0,1% oznacza 0,1 g na 100 ml)6.

1 standardowa porcja alkoholu, czyli 10 g alkoholu 100%, znajduje się w:

  • ok. 250 ml piwa 5%,
  • ok. 100 ml wina 12%,
  • ok. 30 ml wódki 40%.5

Jak długo alkohol utrzymuje się w organizmie?

"Po jakim czasie od wypicia, mogę prowadzić?" – zastanawia się wielu kierowców. Wszystko zależy od poziomu etanolu we krwi.

Jak długo alkohol utrzymuje się w organizmie?

  • 7-10 godzin przy stężeniu 1 promila,
  • 13-15 godzin przy stężeniu 1-2 promili,
  • do 24 godzin przy stężeniu powyżej 3 promili,
  • nawet 40 godzin przy stężeniu powyżej 4 promili.2

Wyraźnie widać zatem, że proces metabolizowania etanolu przebiega o wiele wolniej niż proces jego wchłaniania5.

Jeżeli nie jesteś pewien, ile alkoholu spożyłeś i kiedy będziesz mógł usiąść za kółkiem, skorzystaj z darmowego kalkulatora internetowego (alkomatu online). Możesz też zaopatrzyć się w domowy alkomat i korzystać z niego za każdym razem, kiedy planujesz prowadzić pojazd po wcześniejszym spożyciu alkoholu.

Pomocny jest również wzór do oceny stanu trzeźwości. Trzeba jednak pamiętać, że otrzymane z tych algorytmów wyniki nie są w stu procentach wiarygodne i pewność da nam tylko badanie alkomatem, na które można się zgłosić na najbliższej komendzie policji.

Jak działa alkomat?

Tester trzeźwości, bo tak naprawdę nazywa się alkomat, mierzy stężenie alkoholu poprzez wychwycenie go z wydychanego przez badanego powietrza. Warto przy tym zauważyć, że w oddechu stężenie alkoholu jest 2 razy niższe niż we krwi, a zatem wartości 0,1 i 0,25 promila odpowiadają 0,2 i 0,5 promila we krwi1.

Istnieją dwa rodzaje alkomatów, półprzewodnikowe i elektrochemiczne. Alkomaty elektrochemiczne są dokładniejsze (znajdują się na wyposażeniu policji). W odróżnieniu od alkomatów półprzewodnikowych nie "zbierają" alkoholu z otoczenia, dlatego mało prawdopodobne jest, by zareagowały na użyty płyn do spryskiwania szyb, interpretując go jako etanol w oddechu (i we krwi) kierowcy.

Domowe alkomaty można zakupić w kilku sieciach sprzętu RTV AGD. Cena domowego alkomatu waha się od 120 zł do nawet 1000 zł.

Czego nie jeść, by nie mieć promili we krwi?

Niektóre pokarmy zawierają etanol lub też mogą stymulować jego powstawanie w układzie pokarmowym.

Jedzenie, które zwiększa poziom alkoholu w organizmie:

  • napoje: sok winogronowy, sok jabłkowy, sok pomarańczowy,
  • pieczywo: bułki do hamburgerów i mleczne bułeczki7,
  • bardzo dojrzałe (tzw. przejrzałe) owoce.

Dlatego jeżeli jesteś kierowcą, staraj się unikać tych produktów spożywczych.

Alkohol i samochód – ciekawostki

  • na Kajmanach prawo pozwala prowadzić pojazd, jeżeli stężenie alkoholu u kierowcy jest niższe niż 10 promili8,
  • niekwestionowanym rekordzistą w niechlubnym rankingu kierowców (a nawet ogólnie osób) pod wpływem alkoholu miał być pewien obywatel Polski, u którego odnotowano rzekomo aż 14,8 promila alkoholu we krwi; kierowca ten zmarł podobno niedługo po spowodowanym przez siebie wypadku drogowym w wyniku odniesionych ran9,
  • u kobiet enzym odpowiedzialny za rozkład etanolu jest mniej aktywny niż u mężczyzn1,
  • zgodnie z pewnym amerykańskim badaniem każde zwiększenie stężenia alkoholu we krwi o 0,02% podnosi ryzyko wypadku u kierowców w wieku 16-20 lat bardziej niż u starszych kierowców6,
  • okazuje się też, że młodzi kierowcy rzadziej siadają za kierownicą po spożyciu alkoholu niż dorośli, częściej jednak doprowadzają do wypadków drogowych6,
  • średnie tempo ubywania alkoholu z organizmu to ok. 0,1 promila w czasie 1 godziny10
  • wchłanianie alkoholu rozpoczyna się już w jamie ustnej,
  • najwięcej alkoholu znajduje się w ślinie, moczu, krwi, żółci i w płynie mózgowo-rdzeniowym5,
  • w ludzkim organizmie naturalnie występuje tzw. alkohol fizjologiczny, którego poziom nie przekracza 0,15 promila5.

Bibliografia
  • https://www.mp.pl/pacjent/psychiatria/uzaleznienia/81259,ostre-zatrucie-alkoholem
    „Prowadzenie pojazdów a substancje psychoaktywne”, broszura informacyjna pod patronatem Ministerstwa Zdrowia przy współpracy Stowarzyszenia Partnerstwo dla Bezpieczeństwa Drogowego
  • https://sopot.policja.gov.pl/m12/ruch-drogowy/stan-nietrzezwosci/60942,Stan-nietrzezwosci-i-stan-wskazujacy-na-spozycie-alkoholu.html
  • https://etsc.eu/issues/drink-driving/blood-alcohol-content-bac-drink-driving-limits-across-europe/
  • https://www.parpa.pl/index.php/szkody-zdrowotne-i-uzaleznienie/dzialanie-alkoholu-na-organizm
  • https://psychologia.edu.pl/czytelnia/51-alkohol-i-nauka/275-picie-alkoholu-a-prowadzenie-pojazdow.html
  • https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5421578/
  • https://www.driving.org/drink-driving-limits-around-the-world-compared/
  • https://www.guardianinterlock.com/blog/highest-blood-alcohol-concentration-ever-recorded/
  • https://www.mp.pl/pacjent/pediatria/lista/109921,co-wplywa-na-stezenie-alkoholu-etylowego-we-krwi
Autor publikacji:
Julia Cember-Ogorzałek

"Uwielbiam dowiadywać się nowych rzeczy i uważam, że każdy człowiek ma ciekawą historię do opowiedzenia. Kiedy akurat nie piszę, spędzam czas z dzieckiem i świnkami morskimi, organizuję wirtualne bazarki na rzecz zwierząt lub wystawiam moje małżeństwo na próbę podczas sesji Monopoly." 

Zobacz więcej artykułów tego eksperta
Wczytaj więcej
Nasze magazyny