Artemizyna – co to jest?
Bylica roczna (Artemisia annua) zwana inaczej słodkim piołunem występuje powszechnie w Europie i Azji na terenach o ciepłym i umiarkowanym klimacie. W Polsce spotykamy ją stosunkowo rzadko, głównie w południowych regionach kraju.
Pierwsze wzmianki o bylicy rocznej znajdziemy w dokumentach pochodzących ze starożytnego grobowca chińskiego z 168 r. p.n.e.
Tysiące lat temu medycyna chińska wykorzystywała właściwości lecznicze artemizyny. Stosowano ją głównie w leczeniu malarii, ran, hemoroidów, wszy oraz jako środek przeciwgorączkowy1.
Artemizyna - właściwości zdrowotne i dlaczego warto stosować
Artemizyna stosowana w leczeniu malarii
W drugiej połowie XX wieku zaczęto wykorzystywać niezwykłe właściwości bylicy w leczeniu malarii. Kluczowym związkiem aktywnym była artemizyna – terpen, z którego dziś wytwarza się Artesunate – środek leczniczy znajdujący zastosowanie przy lekoopornej malarii.
Za wynalezienie tego związku chińska profesor otrzymała w 2015 roku Nagrodę Nobla. Dzięki temu preparatowi setki tysięcy ludzi głównie w krajach trzeciego świata otrzymało dostęp do skutecznej i niedrogiej terapii przeciwmalarycznej, zastępującej chininę i jej pochodne, na które pasożyty wywołujące tę chorobę zdążyły się uodpornić2.
Artemizyna pomocna przy babeszjozie
Bylica stosowana jest jako lek ziołowy uzupełniający leczenie babeszjozy, która często towarzyszy boreliozie - jej współwystępowanie obserwuje się aż u 66% pacjentów. Jak wynika z badań, zioło hamuje rozwój pasożytów z rodzaju Babesia3.
Artemizynina hamuje replikację SARS-CoV-2, nowego koronawirusa, który powoduje epidemię
aktualnej choroby COVID-19.
Obecna w roślinie artemizyna wykazuje także istotny wpływ profilaktyczny u osób mających kontakt z wodą zakażoną przywrami z rodzaju Schistosoma4.
Artemizyna w leczeniu raka
Artemizyna hamuje wzrost guza, wywołuje apoptozę (zaprogramowaną śmierć) komórek nowotworowych oraz zmniejsza proces ich namnażania5. Badania amerykańskiego Narodowego Instytutu Onkologicznego (NCI - National Cancer Institute) na 55 hodowlach różnych komórek nowotworowych wykazały, że artemizyna w formie leku Artesunate wykazuje bardzo silne działanie przeciwnowotworowe, powodując apoptozę komórek białaczki oraz raka jelita grubego. Nieco słabszą aktywność odnotowano w przypadku komórek czerniaka złośliwego oraz nowotworów piersi, jajnika, prostaty, centralnego układu nerwowego oraz nerek6.
Artemizyna wykazuje niezwykle silne właściwości przeciwutleniające - należy do czwórki roślin o największej skuteczności zmiatania wolnych rodników tlenowych.
W ostatnim czasie popularność artemizyny wynika głównie z jej skuteczności w walce z koronawirusem.
Artemizyna – ziołowy preparat skuteczny w walce z koronawirusem
Bylica roczna sprawdziła się podczas epidemii SARS-CoV i MERS-CoV. Badania prowadzone w Chinach wykazały, że ekstrakt z rośliny był drugim najsilniejszym lekiem ziołowym, skutecznym przeciwko koronawirusowi SARS-CoV (pierwszym był ekstrakt z lukrecji).
Dlatego też gdy SARS-CoV-2 zaczął zbierać śmiertelne żniwo, zdesperowani medycy, próbując ratować najcięższe przypadki, sięgnęli po leki przeciwmalaryczne, a te wykazały pewną skuteczność. To zaś skierowało uwagę naukowców na całym świecie na bylicę.
Algierscy naukowcy przetestowali skuteczność leków przeciwko malarii przy SARS-CoV-2, a ich badania wykazały, że artemizyna była bardziej skuteczna niż hydroksychlorochina. Z kolei kalifornijska firma biotechnologiczna Mateon Therapeutics ogłosiła, iż przeprowadzone przez nią testy wykazały, że artemizyna hamuje replikację SARS-CoV-2.
Andrographis – co to jest?
Brodziuszka wiechowata (Andrographis paniculata) to roślina jednoroczna pochodząca z Indii i Sri Lanki. W medycynie wschodniej brodziuszka wiechowata od wieków stosowana była jako środek przeciwzapalny i antybakteryjny przy przeziębieniach oraz infekcjach górnych dróg oddechowych, a także w celu wzmocnienia odporności.
Andrographis – właściwości lecznicze i dlaczego warto stosować
Andrographis pomocna w leczeniu boreliozy
Brodziuszka wykorzystywana jest jako element uzupełniający w trakcie leczenia boreliozy. Wiele opracowań naukowych wykazuje, że regularne przyjmowanie Andrographis paniculata działa wspomagająco w walce z boreliozą. Zioło redukuje neurologiczne aspekty boreliozy, jest pomocne przy zwalczaniu wielu jej objawów, m.in.: bólów głowy, splątania, chronicznego zmęczenia, a także stymuluje odpowiedź immunologiczną na zakażenie.
Andrographis skuteczny lek na pasożyty
Andrographis paniculata dzięki zawartym w nim goryczkom jest doskonałym środkiem na parazyty zamieszkujące ludzki układ pokarmowy, jak owsiki czy glisty.
Andrographis wspomaga leczenie raka
Badania sugerują, że substancje aktywne zawarte w liściach brodziuszki wiechowatej wywierają cytotoksyczny wpływ na niektóre linie komórek rakowych, a także mogą zwiększać aktywność limfocytów przeciwko guzom rakowym.
Co więcej, wskazują, że roślina może zwiększać efektywność innych leków przeciwnowotworowych. Zaobserwowano hamujący wpływ andrografolidów na komórki raka okrężnicy, piersi oraz białaczki, a także w niektórych liniach komórek raka prostaty, glejaka i płuc. Inne doniesienia wskazują na jej właściwości antyproliferacyjne (ogranicza podziały komórek rakowych).
Brodziuszka wiechowata budzi ostatnimi czasy wiele nadziei na powodzenie w walce z koronawirusem.
Andrographis – skuteczny lek blokujący koronawirusa
W połowie 2020 roku na łamach Journal of Biomolecular Structure & Dynamics hinduscy uczeni opublikowali wyniki badania in silico, podczas którego poddali ocenie Andrographis paniculata jako potencjalny inhibitor głównej proteazy SARS-COV-2 (Mpro).
Proteaza Mpro to enzym, który odgrywa istotną rolę w replikacji i rozprzestrzenianiu się koronawirusa. Z tego powodu znalazła się na celu naukowców. Naukowcy szukają inhibitora - związku zdolnego do zahamowania aktywności proteazy Mpro.
Inhibitor może bezpośrednio wpływać na funkcjonowanie proteazy poprzez wiązanie się z jej miejscem aktywnym, uniemożliwiając w ten sposób wykonanie podziału łańcucha aminokwasów i replikację mikroba.
Naukowcy z Chennai dowiedli, że zawarty w brodziuszce andrografolid ma właściwości hamujące rozwój koronawirusa – związek został z powodzeniem zakodowany w miejscu wiązania SARS-CoV-2 Mpro. To odkrycie przybliża nas do wygranej z wirusem, jednak wymaga przeprowadzania dalszych testów biochemicznych i opartych na komórkach.
Dzienna liczba przypadków zachorowań na COVID-19
Źródło: https://ourworldindata.org/coronavirus-source-data
- Tropical Medicine and Hygiene 2006; 100: 505-508
- Cell 2011; 146 (6): 855-858
- Parasitol Int 2010; 59: 481-486
- Cell 2017; 168 (1-2): 86-100.e15
- Lancet 2004; 363: 3-4; Expert Rev Mol Med 2009; 11: e32
- Int J Oncol 2001; 18: 767-773