Babka płesznik - na trawienie, odchudzanie i cholesterol

Znana jest przede wszystkim ze swoich nasion, które wykorzystywane są od wieków jako naturalny, skuteczny i bezpieczny środek wspomagający pracę układu pokarmowego, a obecnie także jako składnik wielu suplementów diety. Jej regularne stosowanie może przynieść liczne korzyści zdrowotne, od poprawy trawienia po wsparcie w odchudzaniu i regulacji poziomu cukru oraz cholesterolu.

Artykuł na: 9-16 minut
Zdrowe zakupy

Roślina ta od wieków uprawiana była w krajach Bli­skiego Wschodu, w Indiach i Iranie, gdzie doceniano jej działanie lecznicze. W starożytności stosowana była jako lek na problemy trawienne, biegunki oraz jako naturalny środek przeczyszczający. W średniowiecznej Europie zioło zyskało popularność wśród zielarzy i medyków, którzy cenili je za jego zdolność do regulowania pracy jelit

BABKA PŁESZNIK (PLANTAGO PSYLLIUM) 

babka płesznik


Występowanie: naturalnie rośnie w krajach basenu Morza Śród­ziemnego, Azji Zachodniej, Indiach i Iranie. Obecnie uprawiana również w Europie i Ameryce Północnej. 
Surowiec: nasiona (Semen psyl­lii) oraz łuski nasienne (Psyllium husk), bogate w błonnik roz­puszczalny i śluzy roślinne. 
Uprawa: roślina jednoroczna. Preferuje gleby lekkie, dobrze przepuszczalne, stanowiska słoneczne i ciepły klimat. Wysiew wiosną, zbiór nasion latem. 
Ważne: podczas stosowania należy pić dużo wody, aby uniknąć zaparć lub niedrożności jelit. Niewska­zana przy niedrożności przewodu pokarmowego. Może wpływać na wchłanianie leków, dlatego należy zachować odstęp czasowy. 

Jakie właściwości ma babka płesznik?

W medycynie ajurwedyjskiej babka płesznik (znana jako isabgol) była stosowana od tysięcy lat jako łagodny środek oczyszczający, środek przeciwzapalny oraz jako wspar­cie w leczeniu zaparć i innych dolegliwości jelitowych. 

Obecnie roślina ta znajduje szerokie zastosowanie za­równo w medycynie naturalnej, jak i w przemyśle far­maceutycznym. Stosowana rozsądnie i zgodnie z zale­ceniami, może stać się cennym składnikiem codziennej diety i naturalnym wsparciem w utrzymaniu zdrowia.

Główną substancją czynną nasion babki płesznik jest błonnik pokarmowy, szczególnie błonnik rozpuszczalny. Zawierają one też duże ilości śluzu roślinnego (10-12%), któ­ry w kontakcie z wodą pęcznieje, tworząc żel, działający osłonowo na błonę śluzową przewodu pokarmowego oraz wspomagająco na perystaltykę jelit.

Oprócz tego w nasio­nach znajdziemy polisacharydy, białka (15-20%), kwas linolowy, oleinowy i palmitynowy, fitosterole (kam­pesterol, stigmasterol i beta-sitosterol) oraz flawono­idy1. Dzięki bogactwu substancji bioaktywnych babka płesznik wykazuje szerokie działanie prozdrowotne. 

babka płesznik

Najczęściej stosuje się całe nasiona lub ich łuski (Psyllium husk). Zalecane dzienne spożycie to ok. 10-25 g/dobę, podzie­lone na 2-3 porcje. Należy je zalać wodą i wypić, a następ­nie popić dodatkową porcją płynu. Nieprzestrzeganie tego zalecenia może prowadzić do zaparć lub niedrożności jelit. Mimo licznych zalet babka płesznik nie jest wskaza­na dla wszystkich. Nie należy jej stosować u osób z nie­drożnością jelit, zwężeniem przewodu pokarmowego, a także dzieci poniżej 6. r.ż. bez konsultacji z lekarzem. 


1. Babka płesznik wspiera układ pokarmowy  

Najbardziej udokumentowany jest wpływ babki płesznik na układ trawienny. Błonnik zawarty w nasionach rośliny reguluje pracę jelit i zapobiega zaparciom2, działa osło­nowo na ściany żołądka i jelit, a także pomaga w lecze­niu zespołu jelita drażliwego (IBS).

Śluz tworzy powłokę ochronną, która łagodzi stany zapalne i chroni przed podrażnieniami. Działa regulująco, zmniejszając bóle brzucha, wzdęcia i naprzemienne biegunki oraz zaparcia.

Mimo że zioło działa przeczyszczająco, w odpowiedniej dawce może pomóc w zagęszczeniu stolca dzięki właściwościom wiążącym. Łagodzące dzia­łanie śluzu może przynieść ulgę w stanach zapalnych jelita grubego. Korzyści dla układu sercowo-naczyniowego.

Błonnik rozpuszczalny zawarty w babce płesznik wiąże kwasy żółciowe i cho­lesterol w jelitach, co ogranicza ich wchłanianie do krwi. Regularne stoso­wanie może obniżyć poziom choleste­rolu całkowitego i frakcji LDL.

Poprzez wpływ na obniżenie cholesterolu, regu­lację poziomu cukru oraz wspomaganie kontroli masy ciała, babka płesznik pośrednio wspiera serce i naczynia krwionośne. Pomaga też w utrzymaniu prawidłowego ciśnienia krwi i zmniejsza ryzyko chorób sercowo-naczyniowych, takich jak nadciśnienie czy miażdżyca3

2. Reguluje poziom cukru we krwi 

Włączenie nasion zioła do diety może pomóc w kontrolowaniu poziomu cukru. Spowalnia wchłanianie węglowodanów, co zmniejsza wahania glukozy i pomaga utrzymać jej stabilny poziom we krwi. Babka płesznik działa jak naturalny stabilizator glikemii, co jest szczególnie korzystne dla osób z cukrzycą typu 2 oraz osób z insulinoopornością4

3. Wspomaga odchudzania 

Dzięki dużej zawartości błonnika, nasiona pęcznieją w żołądku, dzięki czemu zwiększa się uczucie sytości5. To zaś przekłada się na mniejszą ilość spożywanych kalorii i ułatwia redukcję masy ciała. Dodatkowo babka płesznik poprawia perystaltykę jelit, co sprzy­ja regularnym wypróżnieniom6

4. Działa detoksykacyjne 

Żel powstający z nasion, dzięki wła­ściwościom wiążącym, działa jak naturalny „czyściciel” jelit i usuwa toksyny, metale ciężkie oraz produk­ty przemiany materii z ustroju. Śluzy roślinne pochłaniają szkodliwe sub­stancje i wspomagają ich wydalanie, co odciąża wątrobę i nerki oraz wspiera ogólną równowagę metaboliczną. 

Jelita

5. Zapobiega hemoroidom 

Dzięki zdolnościom zmiękczania stolca i regulowania rytmu wypróżnień babka płesznik obniża napięcie podczas defekacji. Ma to kluczowe znaczenie w leczeniu hemoroidów i ogranicza ryzyko powstawania szczelin odbytu. Żelowa konsystencja stolca łagodzi podrażnienia i wspomaga regenerację delikatnych tkanek w okolicy odbytu. 

6. Skutecznie pomaga na problemy skórne 

Zioło wykazuje działanie łagodzące i delikatnie antybakteryjne dzięki zawartości śluzów roślinnych, flawo­noidów i fitosteroli. Tworzy ochronny żel, który koi podrażnioną skórę i bło­ny śluzowe7.

W kosmetyce stosuje się ją w maseczkach, tonikach i żelach do cery wrażliwej, trądzikowej i su­chej. Wyciągi z rośliny pomagają na­wilżać, redukować zaczerwienienia, wspomagają też regenerację naskórka i łagodzą stany zapalne skóry. Babka płesznik doskonale nadaje się do pie­lęgnacji skóry atopowej i po opalaniu. 

Babka płesznik - (nie tylko) w napojach i koktajlach

  • Napój na lepsze trawienie. Zalej łyżeczkę nasion babki płesz­nik szklanką letniej wody i odstaw na 10 min, aż powstanie żel. Wypij całość, najlepiej rano na czczo. Możesz dodać sok z cytryny dla smaku. Wspomaga trawienie, zapobiega zaparciom i regu­luje pracę przewodu pokarmowego. 
  • Koktajl oczyszczający jelita. Do blendera wrzuć łyżeczkę babki płesz­nik, 1 banana, garść szpinaku, dodaj sok z połowy cytryny i szklankę wody koko­sowej. Zmiksuj na gładko. Pij codziennie rano lub jako drugie śniadanie. Wspomaga usuwanie toksyn i poprawia perystaltykę. 
  • Napój na obniżenie cukru i cholesterolu. Zalej 1 łyżkę łusek babki płesznik szklanką chłodnej wody, dodaj ½ łyżeczki cynamo­nu i odstaw na kwadrans. Pij 2 razy dzien­nie przed posiłkiem. Cynamon wspomaga metabolizm, a błonnik reguluje poziom glu­kozy. Regularne spożywanie pomaga ob­niżać poziom LDL i wspiera zdrowie serca. 
Koktajl błonnikowy na odchudzanie.
Koktajl błonnikowy na odchudzanie. Zmiksuj ½ awokado, 1 jabłko, sok z 1 cytryny, łyżkę nasion babki płesznik i szklankę wody. Pij na drugie śniadanie lub kolację. Zwiększa uczucie sytości i stabilizuje poziom cukru we krwi. 
  • Pudding na zdrowe jelita. Zblenduj na gładki krem 2 łyżeczki nasion babki płesznik ze szklanką mleka migdało­wego, polową szklanki ugotowanej kaszy jaglanej, łyżką miodu i bananem. Odstaw do lodówki na minimum 1 godz. Pudding poprawia trawienie i wspiera florę jelitową. 
  • Łagodzący kompres na opa­rzenia słoneczne. Zaparz 2 łyżki nasion babki płesznik w ½ szklanki wrzątku. Po ostudzeniu na­sącz gazę i przyłóż do skóry na 15 min. Po­wtarzaj kilka razy dziennie. Przynosi ulgę i przyspiesza regenerację naskórka. 
  • Maseczka łagodząca na trądzik. Zalej łyżeczkę nasion babki płesz­nik 2 łyżkami gorącej wody i odstaw na 10 min. Po tym czasie nałóż żelową masę na twarz na 15 min, a następ­nie spłucz letnią wodą. Maseczka łagodzi stany zapalne, działa kojąco i zmniejsza zaczerwienienia. 
Domowy peeling do ciała
Domowy peeling do ciała. Wymieszaj 2 łyżki nasion babki płesz­nik z 2 łyżkami oliwy z oliwek i 1 łyżką cukru trzcinowego. Delikatnie wma­suj w skórę ciała kolistymi ruchami i spłucz ciepłą wodą. Skóra stanie się gładka, nawilżona i odżywiona. ­
Bibliografia
  • Lamer-Zarawska E, Kowal-Gierczak B, Niedworok J. Fitoterapia i leki roślinne. Warsza­wa 2007; 339 
  • White LB, Foster S. Księga zdrowia. Ziołowa apteka domowa: 547 
  • Int. J. Sci. Res. 2013;4:1581-5 
  • J Diabetes Complica­tions. 1998 Sep­-Oct;12(5):273-8 
  • J. Biol. Sci. 2021; 28:3602-6 
  • W. Olechno­wicz-Stępień, E. Lamer-Zaraw­ska: Rośliny lecz­nicze stosowane u dzieci. Wyd. III poprawione i uzupełnione. Warszawa: Pań­stwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich, 1992, s. 261 
  • Semen Plan­taginis. WHO monographs on selected medicinal plants, 1999; 1:202-12 
Autor publikacji:
Wczytaj więcej
Nasze magazyny