Zdrowie i dobre samopoczucie zależą w dużej mierze od zdolności jelit do trawienia spożywanego pokarmu i wchłaniania wszystkich zawartych w nim składników odżywczych. Wielu ludzi zmaga się z zaburzeniami trawienia, takimi jak wzdęcia, zespół jelita drażliwego, nietolerancje pokarmowe lub dyskomfort po jedzeniu.
Organizm potrzebuje nieprzerwanego źródła paliwa w formie białek, węglowodanów, tłuszczów, witamin i minerałów. Zrozumienie pracy jelit, sprawdzanie ich efektywności, a następnie wyrównanie wszelkich zaburzeń często może być kluczowe dla dobrego samopoczucia i zasilenia energią. Warto wykonać te testy - większość można zrobić w domu - aby uzyskać szybki ogląd stanu trawienia.
Zaburzenia trawienia - enzymy trawienne
Każdy człowiek ma w organizmie ok. 3 tys. różnego rodzaju enzymów, biorących udział w ogromnej liczbie metabolicznych procesów i funkcji, takich jak m.in. wspomaganie trawienia pokarmów, odbudowa i odnowa, jak również utrzymywanie silnego układu odpornościowego. Wraz z wiekiem obniża się poziom enzymów trawiennych - 70-latek ma ich o połowę mniej niż 20-latek.
Enzymy naturalnie występują w surowych lub fermentowanych pokarmach, lecz ulegają zniszczeniu podczas gotowania. Jedzona obecnie żywność jest w dużej mierze gotowana lub przetworzona, więc w większości prawie w ogóle nie zawiera tych substancji. Niski poziom enzymów powoduje szybsze starzenie się i przybieranie na wadze, a także ma związek z chorobami przewlekłymi, takimi jak otyłość, zaburzenia serca i niektóre rodzaje raka.
Wspierające enzymy
Oto substancje, które wspomagają trawienie:
Naturalne enzymy znajdują się w surowych organicznych pokarmach, zwłaszcza owocach i warzywach, a także w niepasteryzowanym mleku, żółtkach jaj, kiszonej kapuście i kimchi. Są one korzystne dla układu odpornościowego, stawów i tętnic.
Enzymy trawienne, znajdujące się głównie w jelicie, wspomagają minimalizację niestrawności, refluksu żołądkowo-przełykowego, wzdęć i gazów1.
Istnieją 3 główne rodzaje tego typu substancji w organizmie:
- amylazy, które rozkładają węglowodany,
- lipazy, które rozkładają tłuszcze,
- proteazy, które rozkładają białka.
Wszystkie rodzaje enzymów trawiennych są wytwarzane w trzustce i naturalnie występują w surowych owocach, warzywach i orzechach, kiełkujących ziarnach, produktach pełnoziarnistych i roślinach strączkowych. Większość suplementów będzie zawierała powyższe 3 typy, a dodatkowo kombinację innych wspierających enzymów.
Zaburzenia trawienia - żołądek
Żołądek - jak działa?
Umiejscowiony w górnej lewej części brzucha żołądek może pomieścić ok. 1,5 l jedzenia i picia, które w ciągu ok. 7 s dostaje się do niego z jamy ustnej. Mniej więcej 4 godz. zajmuje mu z kolei przetworzenie średniej wielkości posiłku. Proces ten zachodzi dzięki temu, że żołądek wydziela kwas solny (HCl) i enzymy trawienne rozkładające białka, błonnik oraz rozmiękczające wszelkie tkanki łączne w żywności, a także wybijające po drodze wszelkie pasożyty. Tak strawiony pokarm trafia następnie do jelita cienkiego.
Wiele problemów z żołądkiem, takich jak zgaga i niestrawność, pojawia się z powodu zbyt szybkiego jedzenia. Można je rozwiązać po prostu przez pamiętanie o przeżuwaniu każdego kęsa 20 razy przed połknięciem. Pozwala to ślinie na rozpoczęcie procesu rozkładu jedzenia na długo przed tym, nim trafi ono do żołądka.
Jeśli jednak po jedzeniu wciąż pojawiają się te same problemy, może przyszedł czas na badanie poziomu kwasu solnego. Kiedy ma się już wynik, dobrze będzie skonsultować się z lekarzem w celu uzyskania dalszych porad i wykluczenia poważniejszych schorzeń.
Domowe badania sprawności żołądka
Sok z cytryny - badanie żołądka
Refluks i zgaga częściej są wynikiem niedoboru kwasu solnego (HCl) niż jego nadmiaru13. Osoby zmagające się z takimi problemami przy następnym bólu żołądka powinny wypić łyżkę świeżego soku z cytryny. Jeśli dolegliwość ustąpi, możliwe, że występuje niedokwaszenie. Jeżeli jednak ból się nasili, być może kwasu solnego jest za dużo i powstał wrzód, co oznacza, że należy skonsultować się z lekarzem. Tylko w przypadku ustąpienia objawów po wykonaniu tego testu należy przejść do poniższego badania z wykorzystaniem betainy HCl - suplementu, który można kupić w sklepach ze zdrową żywnością. W razie przyjmowania leków należy skonsultować z lekarzem, czy są one kompatybilne z tą substancją.
Betaina HCl - badanie żołądka
Należy zażyć 1 kapsułkę przed ostatnim kęsem głównego posiłku (zawierającego białko i tłuszcz, nie zaś głównie węglowodany, jak np. sałatka, zupa czy owoc). Jakiekolwiek uczucie pieczenia lub niestrawności oznacza, że w żołądku już znajduje się mnóstwo kwasu solnego lub - ponownie - być może powstał w nim wrzód i wymagana jest konsultacja lekarska.
Tak czy inaczej jeśli piecze, należy przerwać test na tym etapie. Jeżeli nie pojawia się uczucie pieczenia, następnego dnia należy zażyć 2 kapsułki betainy HCl, a kolejnego - 3. Jeśli wciąż nie pojawią się powyższe objawy, oznacza to, że żołądek potrzebuje więcej kwasu solnego i powinno się dalej dodawać do każdego posiłku po kapsułce preparatu, aż do wystąpienia zgagi lub jakiejś oznaki podrażnienia. W tym momencie przy następnym posiłku należy zmniejszyć liczbę kapsułek o jedną. Jeśli ma to być danie składające się głównie z węglowodanów (bez nabiału czy białka zwierzęcego), trzeba zażyć połowę dawki. Za każdym razem, gdy pojawi się jakiekolwiek podrażnienie, liczbę kapsułek powinno się redukować o 1 przy każdym posiłku, aż do ustąpienia objawów. Oznacza to, że organizm wyrównał poziom soku żołądkowego.
Co robić by mieć zdrowy żołądek?
- Przed połknięciem należy przeżuwać każdy kęs pokarmu co najmniej 20 razy
Żucie powoduje produkcję śliny (która zawiera amylazę) i efektywnie inicjuje proces trawienia dzięki umożliwieniu całościowego rozkładu żywności. Zbyt szybkie połykanie dużych kawałków pokarmu powoduje problemy jelitowe, ponieważ niestrawione jedzenie fermentuje, wydziela toksyny i gazy, które podrażniają nabłonek żołądka. Hamuje ono również wchłanianie składników odżywczych i jest źródłem problemów trawiennych. - Zażywać enzymy trawienne
W tym kwasu solnego, przy każdym posiłku, jeśli zachodzi taka potrzeba, oraz suplementacja witaminą B6 (50 mg) i cynkiem (30 mg). Te pierwsze wspomagają produkcję HCl i trawienie, B6 wzmacnia działanie soku żołądkowego, a ostatni pierwiastek łagodzi objawy nietolerancji. - Wrzody - przyjmować deglicyryzowaną lukrecję (DGL)2
W formie preparatu do ssania, nie w kapsułkach, ponieważ ślina wzmacnia jej skuteczność.
Zaburzenia trawienia - jelito cienkie
Jelito cienkie - jak działa?
Tę część układu pokarmowego, o szerokości kciuka i długości ok. 5,5 m, tworzą 3 odrębne odcinki: dwunastnica, jelito czcze i kręte. Tu następuje trawienie większej ilości pokarmu niż w żołądku, tu też rozłożone w nim jedzenie ulega dalszemu przetwarzaniu, łączy się z żółcią z wątroby oraz sokami z trzustki.
Ok. 95% spożywanego pokarmu ulega strawieniu w jelicie cienkim. Przydatne składniki odżywcze oddzielane są od bezużytecznych resztek. Pokarm pozostaje w jelicie cienkim 1-4 godz., a potem trafia do jelita grubego, gdzie ulega dalszemu przetwarzaniu. Żyje tu również ok. 70-90% pasożytów jelitowych.
Utrzymanie kondycji jelita cienkiego polega na kontroli ilości bakterii. Nagromadzenie na jego ścianach śluzu może je niszczyć i obniżać poziom energii. Wzdęcia, gazy i luźne stolce, a także regularne zasypianie niedługo po jedzeniu mogą oznaczać takie zaburzenia jak kandydoza, zespół jelita drażliwego lub przerostu bakteryjnego w jelicie cienkim. Często oznaką problemu jest nieświeży oddech.
Candida to najpowszechniejszy i najtrudniejszy do wyeliminowania gatunek grzybów w ludzkim organizmie, rzadko jednak się w nim rozprzestrzenia, chyba że towarzyszy mu nadmierny rozrost bakterii3. Robi to szybko i wykształca korzeniopodobne kosmki, które mogą penetrować tkanki i węzły chłonne. Żywi się cukrem. Ponieważ jego spożycie w ostatnich dziesięcioleciach wzrosło, częściej dochodzi również do rozrostu grzybów z rodzaju Candida.
Zniszczenie przyjaznych bakterii jelitowych w wyniku powtarzających się serii antybiotykoterapii, przyjmowania pigułek antykoncepcyjnych, picia chlorowanej wody z kranu i stosowania bogatej w cukier diety wspomaga rozkwit niekorzystnych drobnoustrojów i raptowne namnożenie patogenów z rodzaju Candida. Zatem problem natury grzybiczej to również problem bakteryjny.
Niekontrolowany rozrost drodżaków może skutkować takimi objawami jak grzybica stóp i skóry lub pleśniawki. Istnieją jednak również inne, mniej oczywiste symptomy, takie jak zmęczenie oraz infekcje jelit i przewodu moczowego.
Należy uważnie czytać etykiety probiotyków. Niektóre badania wykazały, że pozytywnie wpływają one na pacjentów z wieloma różnymi problemami zdrowotnymi, takimi jak stany lękowe i depresja4, przerost grzybów z rodzaju Candida, alergie, zespół jelita drażliwego i choroba Leśniowskiego-Crohna.
Inne badania wskazują, że 99% żyjących w jelicie drobnoustrojów nie jest w stanie przyswajać tlenu, ale wszystkie fermentowane pokarmy i kupowane w sklepach probiotyki zawierają bakterie, które potrzebują go do przetrwania5.
Domowe badania na przyczynę zaburzeń trawienia
Kandydoza - test domowy
Te proste testy pozwolą na skuteczną diagnostykę przerostu grzybów z rodzaju Candida.
- Przed położeniem się spać należy przygotować świeżą szklankę wody.
- Pierwszą rzeczą, jaką zrobi się rano, powinno być krótkie przepłukanie jamy ustnej i przełknięcie. Następnie trzeba zebrać trochę śliny i wypluć ją do szklanki z wodą (uważając, by wypluć ślinę, nie śluz).
- Przez 30 min należy bacznie obserwować wodę, szczególnie przez pierwsze kilka minut.
- W przypadku przerostu grzybów z rodzaju Candida zauważy się:
- smugi (odnogi) zwisające ze śliny,
- mętne plamki unoszące się na wodzie,
- ślinowy osad na dnie szklanki.
Nieszczelne jelito - test domowy
To schorzenie, z powodu którego normalne uszkodzenia jego nabłonka (będące konsekwencją powtarzających się ataków grzybów z rodzaju Candida, pasożytów, nadużywania antybiotyków, nietolerancji glutenu lub nadmiernego rozrostu pewnych bakterii) sprawiają, że staje się ono nadmiernie przepuszczalne. Nie w pełni strawiony pokarm może wówczas przenikać przez ściany jelita.
Produkty normalnie niepowodujące problemów wyzwalają reakcję alergiczną. Toksyny, które w przeciwnym wypadku zostałyby w jelicie, przenikają do krwiobiegu i układu limfatycznego, co doprowadza do stanu zapalnego i zmęczenia. Połączenie nieszczelnego jelita, nagromadzenia niekorzystnych bakterii oraz niskiego poziomu kwasu żołądkowego może być przyczyną wielu objawów zespołu jelita drażliwego.
Badania laboratoryjne - na przyczynę zaburzeń trawienia
Nieszczelne jelito - badanie laboratoryjne
Lekarz lub naturopata może skierować na badanie moczu w celu ustalenia zdolności 2 cząsteczek cukru - mannitolu i laktulozy - do przechodzenia przez nabłonek jelita cienkiego. Da to jasny obraz przepuszczalności jelita. Jeśli laktuloza, która ma większą cząsteczkę, trafia do moczu, niewątpliwie jest ono nieszczelne.
Co robić by mieć zdrowe jelito cienkie?
- Odstawienie leków prozapalnych - jeśli to możliwe, lepiej unikać, aspiryny, paracetamolu i innych farmaceutyków wydawanych bez recepty, ponieważ mogą one powodować stan zapalny i niszczyć jelito.
- Eliminacja glutenu - należy całkowicie wykluczyć gluten na tydzień i prowadzić dziennik żywieniowy, aby sprawdzić, czy objawy ustępują. Pszenica, żyto, jęczmień i inne zboża zawierają gluten i gliadyny, które są ciężkostrawne i mogą pozwalać na przenikanie przez ścianę jelita niestrawionych pokarmów i toksyn, co powoduje stan zapalny i nasiloną reakcję odpornościową.
- L-glutamina i kwas masłowy (1200 mg dziennie) - obie substancje mogą wspomóc leczenie jelita, jednakże istotna jest dawka, należy więc skonsultować się z dietetykiem, aby upewnić się, że suplementy są odpowiednio dopasowane.
- Codzienne przyjmowanie probiotyków - należy sprawdzać opakowania produktów, aby nie pewność, że kupuje się właściwe dla konkretnego problemu szczepy, oraz dowiedzieć się, czy przetrwają one kąpiel w kwasie żołądkowym.
- Przyjmowanie prebiotyków - należy zapewnić probiotykom codzienną pożywkę (np. przez spożywanie prebiotycznych pokarmów, takich jak kiszona kapusta i kimchi), a ich liczba pomnoży się wraz z korzystnymi bakteriami7.
- Wizyta u zielarza - dziewanna skutecznie rozwiązuje problem grzybicy, podobnie jak mastyks, ale należy udać się do specjalisty w celu ustalenia odpowiedniej dawki.
- Żywokost - leczy nabłonek jelit i poprawia trawienie. Należy sporządzić herbatę z 14 g świeżo posiekanych liści żywokostu namoczonych we wrzątku, a następnie odsączonych. Można dodać nieco świeżego imbiru, cynamonu lub mięty dla optymalnej skuteczności.
- Herbata z czerwonego wiązu - łagodzi stan zapalny w jelicie cienkim i wspomaga łagodzenie objawów zespołu drażliwego jelita.
- Picie dużych ilości wody - utrzymuje nawilżenie i płynność pracy jelita.
- Podniesienie poziomu witamin A i D - należy spożywać wątróbkę, która jest doskonałym ich źródłem, aby chronić błonę śluzową jelita.
- Spożywanie większej ilości pokarmów antybakteryjnych - czosnek, miód i kiszona kapusta chronią przed rozwojem grzybów z gatunku Candida oraz zakażeń drożdżakowych. Może to poprawić stan jelita8. Zawarty w czosnku związek chemiczny o nazwie allicyna to silny środek przeciwbakteryjny oraz skuteczny lek na kandydozę i inne infekcje grzybicze. Ten naturalny antybiotyk najlepiej spożywać na surowo na pusty żołądek.
- Świeży i organiczny miód - zawiera żywe enzymy, które wydzielają zabójczy dla zarazków nadtlenek wodoru.
- Olejek z oregano (najlepiej czysta lebiodka pospolita - Oregano vulgaris) - jak wykazano, hamuje rozwój grzybów z gatunku Candida. Należy 2 razy dziennie dodawać do wody 3-4 krople9.
- Aloes zwyczajny, kurkuma i ocet jabłkowy - wszystkie są skutecznymi środkami przeciwdrobnoustrojowymi.
- Herbata imbirowa - napój przygotowany z kilku plasterków świeżego korzenia zanurzonych w gorącej wodze to skuteczne lekarstwo na wirusy i bakterie.
- Wyciąg z pestek grejpfruta - aby pozbyć się grzybów z gatunku Candida, należy codziennie dodawać 3-6 kropli do pitej po każdym posiłku wody.
- Częste mycie rąk - szczególnie po skorzystaniu z toalety i zawsze po zabawie ze zwierzęciem lub pracy w ogrodzie.
- Unikanie sushi i produktów wieprzowych - podczas walki z pasożytami należy ograniczyć spożycie surowych ryb, ponieważ niewłaściwie przygotowane często zawierają zainfekowane larwy. Niedogotowaną wieprzowinę również uznaje się za źródło pasożytów już od czasów biblijnych, a robaków nie zabija nawet mrożenie.
- Zioła ajurwedyjskie - przyjmowanie przez 3 miesiące sproszkowanej rośliny o nazwie mimoza wstydliwa (Mimosa pudica) znakomicie usuwa pasożyty. Zalecana dawka to 0,5 łyżeczki 2 razy dziennie (początkowo 2 razy w tygodniu - stopniowo zwiększa się ją do łyżki dziennie).
- Colostrum - suplementy na bazie pierwszego mleka, które ssaki produkują po porodzie, poprawiają stan wyściółki i pobudzają wzrost prawidłowej flory jelitowej. W badaniach sprawdzono również wpływ suplementacji na parametry związane z przepuszczalnością jelitową u 16 sportowców będących w trakcie najbardziej intensywnego treningu związanego z zawodami.
Po 20 dniach okazało się, że przyjmowanie 500 mg siary bydlęcej zmniejsza, a przeważnie przywraca do prawidłowego poziomu wartości 2 parametrów odzwierciedlających przepuszczalność jelitową: stosunek laktulozy/mannitolu w moczu i stężenie zonuliny w stolcu. Co równie ważne żaden z uczestników przyjmujących colostrum nie zgłaszał jakichkolwiek skutków ubocznych dla układu trawiennego10.
Czosnek, miód i kiszona kapusta chronią przed rozrostem grzybów z gatunku Candida oraz zakażeniami drożdżakowymi, co może poprawić stan jelita.
Redukcja obciążenia alergicznego
U ponad 20% populacji występują łagodne reakcje lub nietolerancje pokarmowe6, a mleko, pszenica bądź gluten, cukier, owoce morza, alkohol, kawa, orzechy, soja i jajka często przyczyniają się do powstawania problemów jelitowych.
Domowe badania
Test na alergie pokarmowe
Reakcje na jedzenie zwykle objawiają się w postaci zmiany tętna, więc by je wytropić notuje się uderzenia serca na minutę.
- Zaraz po przebudzeniu, przed jedzeniem czy piciem, należy zmierzyć swój puls, trzymając palce w odpowiednim miejscu i licząc przez całą minutę. Powinno się to robić w stanie relaksu. Liczbę uderzeń serca na minutę trzeba zapisać.
- Należy przeżuwać pokarm, który ma być badany, przez co najmniej 30 s bez połykania.
- Z jedzeniem w ustach trzeba ponownie, przez 60 s, mierzyć sobie puls i zanotować uderzenia serca na minutę.
- Następnie należy wypluć przeżuty pokarm i przepłukać usta wodą.
- Wzrost o 6 uderzeń na minutę lub więcej wskazuje na reakcję stresową w organizmie, powinno się więc unikać tego produktu przynajmniej przez miesiąc przed ponownym wykonaniem testu.
- Po miesiącu należy stopniowo wprowadzać niewielkie ilości tego produktu w celu sprawdzenia jego tolerancji w mniejszych dawkach. Nie powinno się badać kolejnego pokarmu, dopóki tętno nie wróci do wartości wyjściowych notowanych wczesnym rankiem.
- W przypadku zauważenia reakcji w domowym badaniu należy rozważyć wykonanie testu na alergie pokarmowe pod kierunkiem wykwalifikowanego specjalisty. Przydatna wskazówka: przy badaniu jajek należy sprawdzać oddzielnie białko i żółtko, ponieważ to ostatnie rzadziej powoduje reakcje alergiczne.
Pasożyty
Większość tych drobnoustrojów wnika do organizmu z niedogotowanego mięsa, niedomytych warzyw i owoców oraz skażonej wody i pokarmów.
Na tego rodzaju problemy zdrowotne wskazują m.in.:
- zaparcia, biegunki, gazy, wzdęcia lub inne objawy zespołu drażliwego jelita,
- zmiany trawienia od czasu zatrucia pokarmowego,
- problemy z zasypianiem lub częste budzenie się w nocy,
- egzema, podrażnienia skóry lub niewyjaśnionego pochodzenia wysypki,
- ciągłe obgryzanie paznokci,
- zgrzytanie zębami przez sen,
- różnego rodzaju dolegliwości bólowe w obrębie mięśni lub stawów,
- częste poczucie zmęczenia, wyczerpania, przygnębienia lub ogólna apatia,
- brak poczucia sytości lub pełności po jedzeniu,
- niedokrwistość z niedoboru żelaza.
Badanie laboratoryjne - Testy na obecność pasożytów
Badania z krwi lub kału, wykonane przez naturopatę, dietetyka lub lekarza, pozwolą na wykrycie pasożytów w organizmie. Przyjmowanie przez 3 miesiące sproszkowanego ajurwedyjskiego zioła o nazwie mimoza wstydliwa (Mimosa pudica) znakomicie usuwa pasożyty.
Zaburzenia trawienia - jelito grube
Jelito grube - jak działa?
Ta część układu pokarmowego to tuba mająca 1,5 m długości i kształt litery U. Biegnie od dolnej prawej strony tułowia do odbytnicy, gdzie pokarm - który prawdopodobnie trafił do jamy ustnej 24 godz. wcześniej - jest ostatecznie wydalany z organizmu.
Zadanie jelita grubego polega na wyciąganiu resztek wody i składników odżywczych ze wszystkich przechodzących przez nie pokarmów i przeróbce pozostałości w zbite stolce. W ciągu życia człowieka przetworzy ono ok. 50 ton żywności.
U dzieci większość obecnych tu bakterii to te z gatunku Bifidobacterium, które pokrywają jelito grube, aby zapobiegać przyleganiu do niego jakichkolwiek patogenów. U dorosłych większość flory stanowią bakterie (jest ich więcej niż grzybów, drożdżaków lub wirusów), a zrównoważone gatunki Bacteroidetes i Firmicutes składają się na większość tych drobnoustrojów. Regulują one wchłanianie tłuszczu i miejsce jego odkładania.
Po 65. r.ż. różnorodność jelitowa ulega redukcji. Prawdopodobnie dzieje się tak z powodu osłabienia układu odpornościowego, lecz także ze względu na zmiany nawyków żywieniowych, nadużywanie leków na receptę i problemy z przewodem pokarmowym, w tym zaparcia.
Kiedy zaczynają się problemy, zwykle dochodzi do stanu zapalnego, a ten może doprowadzić do szeregu objawów, np. bólów brzucha, skurczów, wzdęć i częstych biegunek lub zaparć. Może to wskazywać na jedno z wielu schorzeń: od zespołu jelita drażliwego, przez chorobę Leśniowskiego-Crohna i wrzodziejące zapalenie jelita grubego, po raka odbytu. Wszelkie zmiany dotyczące wypróżnień lub stolców należy zatem zgłaszać lekarzowi.
Domowe badania - Test jelita grubego
Zwiększenie świadomości w zakresie prawidłowych wypróżnień daje szybką wskazówkę na temat kondycji jelita grubego.
Lista kontrolna:
- Wizyty w toalecie nie wiążą się ze skrępowaniem czy napięciem, a gazy są bezwonne.
- Oddawanie stolca przychodzi łatwo i płynnie, a kał jest uformowany w pojedynczy kawałek.
- Stolec ma 10-15 cm długości, jest w kolorze średniego brązu, nie cuchnie, nie przykleja się do muszli klozetowej ani nie unosi się na powierzchni wody. Unoszenie się stolca na wodzie może być spowodowane nadmiarem tłuszczu lub gazu - zwykle w wyniku zbyt wysokiego spożycia cukru, napojów gazowanych lub fasoli. Może to również oznaczać osłabienie wchłaniania, nietolerancję laktozy lub celiakię - szczególnie jeśli odchody wyglądają na śliskie i brzydko pachną - w takim przypadku należy umówić na badania kontrolne u lekarza. Bardzo cuchnący stolec może również oznaczać niestrawiony pokarm lub resztki pozostające w jelicie przez długi czas.
- Optymalne jest chodzenie do toalety 2-3 razy dziennie, jednak w normie mieści się liczba od 2-3 na dobę do 2-3 razy w tygodniu. Wszelkie zmiany w zakresie rytmu wypróżnień powinny być zgłaszane lekarzowi.
Co robić, żeby mieć zdrowe jelito grube?
- Mniej czerwonego mięsa i eliminacja wędlin i wędzonek - jak wiadomo, spożywanie tych pokarmów zwiększa ryzyko wystąpienia raka odbytu11. Należy jeść więcej warzyw i owoców, aby dostarczyć sobie roślinnych przeciwutleniaczy i błonnika.
- Podwyższenie poziomu selenu - jego wysokie stężenie jest związane z niskim ryzykiem wystąpienia raka odbytu12 , należy więc zwiększyć spożycie orzechów brazylijskich, łososia, cebuli, owsa i brązowego ryżu. Oliwa oraz oleje lniany i z pestek awokado również są korzystne, podobnie jak L-glutamina i surowe pestki dyni.
- Regularne lewatywy - z dodatkiem jednej łyżeczki oleju kokosowego w 2 l destylowanej wody. Można również umówić się na sesję hydrokolonoterapii. Tego rodzaju zabiegi wypłukują złogi śluzu, osady i toksyny oraz zapewniają oczyszczenie jelita grubego.
- Naturalne ziołowe suplementy - wspomagają rozbijanie śluzu na ścianach jelita, usuwanie toksyn i starych resztek. Warto skorzystać z zaleceń dietetyka lub naturopaty.
- Minimalizacja stresu - zaburza on trawienie i obniża poziom bakterii z gatunku Bacteroidetes.
- Więcej warzyw - bakterie z gatunku Bacteroidetes uwielbiają owoce, fasolę, rośliny strączkowe i błonnik, więc powinno się je spożywać w dużych ilościach. Z kolei drobnoustroje z gatunku Firmicutes dobrze rozwijają się, gdy dostarcza się im tłuszczu i cukru, należy więc ograniczyć ich konsumpcję.
- Bogaty jadłospis - zróżnicowane menu to zróżnicowana flora jelitowa.
- Woda i błonnik - zwiększenie ilości wypijanej wody i spożywanego błonnika (pochodzącego z takich produktów jak odpowiednio ugotowany brązowy ryż, owsianka, suszone śliwki, kiwi lub siemię lniane) powinno zapewnić przynajmniej 1 wypróżnienie dziennie i zapobiegnie zaleganiu niestrawionych resztek w jelicie8. Warto jednak pamiętać, że w plastikowych butelkach kryje się szkodliwy dla zdrowia związek BPA, dlatego najlepszym rozwiązaniem będzie woda alkaliczna. Można łatwo wytworzyć ją samemu, korzystając z domowego jonizatora.
- Ruch - siedzący tryb życia może spowolnić pracę jelit. W przypadku problemu długotrwałych zaparć warto zainwestować w maszynę do hydrokolonoterapii, dzięki której w prosty sposób można zwiększyć efektywność wypróżnień.
- Kapsułki z czerwonego wiązu - naturalny sposób na pozbycie się problemu zaparć.
Zaczerpnięto z książki "Reboot Your Health" ("Zresetuj swoje zdrowie") Sary Davenport (Hay House, 2018).
Artykuł ukazał się w wydaniu papierowym O Czym Lekarze Ci Nie Powiedzą styczeń 2019.
Bibliografia
- Dig Dis Sci, 1999; 44: 1317–21
- Gut, 1969; 10; 299–303
- Polymicrobial Diseases. ASM Press; 2002
- Ann Gen Psychiatry, 2017; 16: 14
- Am J Clin Nutr, 2001; 73:399S–405S
- Dtsch Arztebl Int, 2009; 106:359–69
- BBC, Which foods can improve your gut bacteria? 30 Jan 2017
- Saudi Pharm J, 2015; 23: 107–14.
- Mycopathologia, 2005; 159:339–45
- Nutrients 2017; 9(4): 370
- Lancet Oncol, 2015;16
- Nutr Cancer, 2009; 61: 165–78
- Proc Nutr Soc, 2013; 72: 173–7; Am J Gastroenterol, 2013; 48: 214–21