Nasze magazyny
Taki sposób żywienia jest nazywany kuchnią według tzw. pięciu przemian, a przemiany to drzewo, ogień, metal, ziemia i woda. Każda przemiana związana jest z porą roku, naturą termiczną danej potrawy (zimną lub gorącą), kierunkiem wznoszącym lub opadającym oraz z yin i yang. Jeśli uwzględnimy jeszcze sposób przyrządzania poszczególnych dań (duszenie, pieczenie, grillowanie) oraz wpływ pokarmu na konkretne narządy wewnętrzne (zang fu) w ciele człowieka, to okaże się, że czynników klasyfikujących posiłek jest bardzo dużo i jego precyzyjne umieszczenie w tabeli danego smaku jest w związku z tym stosunkowo trudne.
Najprościej kierować się nie tyle smakiem całego posiłku, ile poszczególnych produktów, z których on się składa. Nie należy zrażać się tym, że niektóre z nich znajdują się na liście dwóch smaków. Na przykład kaczka czy wieprzowina wg Joerga Kastnera1 są zarówno słodkie, jak i słone, a jabłka zarówno słodkie, jak i kwaśne (w zależności od gatunku). Natka pietruszki znajduje się na liście aż trzech smaków - ostrego, gorzkiego i słonego. O każdej porze roku powinno się zjadać jak najwięcej produktów ze smaku do niej przynależnego.
Należy jednak pamiętać, że według medycyny chińskiej nadużycie danego czynnika przynosi skutek odwrotny do zamierzonego. Na przykład zbyt częste spożywanie produktów ze smaku słodkiego zamiast wzmacniać qi śledziony, uszkodzi ją, co przejawi się w organizmie nadmierną produkcją śluzu2. Nadużywanie smaku słonego uszkadza naczynia krwionośne, podczas gdy umiarkowane jego stosowanie służy nerkom i przyczynia się do rozpuszczania zagęszczeń tkanek w postaci guzów i podskórnych stwardnień. Każdy smak wnosi do organizmu określone działanie uzależnione od jego poziomu w danym organie3.
Podział pięciu smaków uwzględnia yin albo yang, gdzie smaki yin to gorzki, słony i kwaśny, a smaki yang to słodki i ostry. Przykłady produktów z określonych smaków:
- słodki (smak yang, późne lato, wpływa na śledzionę i żołądek): bakłażany, banany, dynia, figi, gruszki, jabłka, kukurydza, kurczak, kaczka, marchew, mleko, owies, pszenica, ryż, wieprzowina, ziemniaki
- ostry (smak yang, jesień, wpływa na płuca i jelito grube): cebula, czosnek, cynamon, imbir, kapusta, papryka, pieprz, tymianek, seler korzeniowy;
- słony (smak yin, zima, wpływa na nerki i pęcherz moczowy): kaczka, ostrygi, sos sojowy, sól, szynka, wieprzowina;
- kwaśny (smak yin, wiosna, wpływa na wątrobę i pęcherzyk żółciowy): ananasy, cytrusy, jabłka, mango, śliwki, twaróg, winogrona;
- gorzki (smak yin, lato, wpływa na serce i jelito cienkie): bazylia, cykoria, herbata, kawa, mniszek lekarski, pietruszka, sałata, seler korzeniowy
Bibliografia
- Kastner J., Chinese Nutriton Therapy, 2009, ISBN 978-3-13-130962-4
- The Yellow Emperor's Classic of Medicine. A New Translation of the Neijing Suwen with Commentary, 1995, ISBN 978-1-57062-080-5
- Pitchford P.O., Healing with Whole Foods. Asian Traditions and Modern Nutrition, 1993, ISBN 1-55643-471-5
