Problem zbyt niskiego spożycia warzyw i owoców ma wymiar globalny, dlatego wiele międzynarodowych i lokalnych organizacji podejmuje różne działania na rzecz zwiększenia konsumpcji produktów z tej grupy spożywczej. Jednym z kroków do osiągnięcia tego celu, było podpisanie przez przedstawicieli 21 państw członkowskich sojuszu AIAM5, obecnych na XIII Międzynarodowym Kongresie Promocji Warzyw i Owoców we wrześniu 2017 r. w Warszawie, deklaracji na rzecz wspierania oraz promowania idei spożycia warzyw, owoców, a także niskoprzetworzonych przetworów takich jak np. soki czy musy.
Według rekomendacji Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) oraz Instytutu Żywności i Żywienia (IŻŻ) codziennie należy spożywać przynajmniej 400 g warzyw i owoców, podzielonych na 5 lub więcej porcji. Warto przy tym pamiętać, że szklanka soku (ok. 200 ml) może stanowić jedną z zalecanych porcji warzyw lub owoców w ciągu dnia.
Tymczasem portugalscy eksperci ds. żywienia rekomendują, aby spożywać aż 800 g warzyw i owoców każdego dnia. Na tle pozostałych europejskich państw te zalecenia są najwyższe i... niemal nieosiągalne, zważywszy, że średnia konsumpcja w UE wynosi ok. 341 g1. Oznacza to, że przeciętnie mieszkańcy Europy spożywają ok. 60% zalecanej dziennej dawki warzyw i owoców2. Jedynym narodem, który zjada rekomendowaną ilość warzyw i owoców są Włosi, przy zaleceniach 400 g na dzień3. Szwedzi spożywają niespełna 40% zalecanej dawki, która wynosi u nich 500 g na dzień4.
Polacy również nie realizują zaleceń, konsumując zaledwie ok. 280 g z rekomendowanych przez IŻŻ 400 g warzyw i owoców, czyli nieco ponad 3,5 porcji5.
Europejczycy piją przeciętnie 32 ml 100% soku dziennie6. W 2016 r. spożycie soków wśród Polaków kształtowało się na poziomie ok. 14 l na osobę na rok, co daje jedynie ok. 38 ml na dzień7. Tymaczasem np. na Malcie spożycie soków wynosiło 31 l na osobę w ciągu roku8.
Niedobór warzyw i owoców w diecie podnosi ryzyko wystąpienia wielu chorób niezakaźnych, w tym nowotworów, zawału, udaru oraz miażdżycy, które stanowią przyczynę 87% zgonów w Europie9.
Płynne zdrowie
Według najnowszego raportu AIJN (Europejskiego Stowarzyszenia Soków Owocowych) europejska średnia spożycia soków wynosi 12 l na osobę. Polacy piją nieco ponad 13 l soków rocznie na osobę, Niemcy 20 l. Eksperci zalecają 60 l na osobę.
100 ml soku pomidorowego zawiera przeciętnie ponad 200 mg potasu, czyli 10% zalecanego dziennego spożycia10. Szklanka (200 ml) soku pomarańczowego, także tego pasteryzowanego, zaspokaja 50-60% dziennego zapotrzebowania na witaminę C, tj. 40-48 mg. To również ok. 300 mg potasu, czyli 15% zalecanego dziennego spożycia11. Źródłem beta-karotenu (prowitaminy A) jest z kolei sok z marchwi. Już jedna jego szklanka (200 ml) pokrywa dzienne zapotrzebowanie na beta-karoten (800 mg).
Z kolei 200 ml soku jabłkowego zawiera od 50 do 100 mg związków polifenolowych (nie ma wskazań dotyczących zalecanego dziennego spożycia).
Bibliografia
- Raport Freshfel, 2015
- FJM Paper: Food-Based Dietary Guidelines, 2017
- Ibidem
- Wszystkie dane z: Callewaert T., De Kraker S., Horemans S., De Rycker J., The place of fruit juice in European foodbased dietary guidelines, 2016, https://goo.gl/BAVv4c
- Mały rocznik statystyczny, GUS, 2016
- AIJN 2017 Liquid Fruit Market Report, 2017
- AIJN 2017 Liquid Fruit Market Report, 2017
- AIJN 2017 Liquid Fruit Market Report, 2017
- FJM Paper: Food-Based Dietary Guidelines
- H. Kunachowicz z zespołem, Tabele składu i wartości odżywczej żywności, 2005Tabela składników odżywczych 100% soku pomarańczowego,
- Fruit Juice Matters, https://goo.gl/AJFKM5