5 powodów, dla których warto przyjmować krzem

Jest drugim najpowszechniej występującym pierwiastkiem na Ziemi (ustępuje miejsca jedynie tlenowi) i trzecim pod względem liczebności pierwiastkiem śladowym w organizmie człowieka. Louis Pasteur już w 1878 r. zainteresował się jego właściwościami zdrowotnymi i wierzył, że "okaże się on ważną substancją leczniczą w leczeniu wielu chorób". Czas pokazał, że twórca szczepionki przeciw wściekliźnie miał rację.

21 maj 2024
Artykuł na: 9-16 minut
Zdrowe zakupy

Dziś wiadomo już, że krzem jest niezbędnym składnikiem odżywczym dla zachowania zdrowia człowieka. Bierze bowiem udział w kluczowych procesach zachodzących w ciele, takich jak synteza naturalnego kolagenu. Pomaga tym samym w funkcjonowaniu wielu organów oraz utrzymaniu zdrowej skóry, włosów i paznokci.

Inną istotną funkcją krzemu jest hamowanie wchłaniania się aluminium w mózgu. Zbyt wysoki poziom tego metalu w ciele może być przyczyną rozwoju choroby Alzheimera. Niestety z biegiem lat poziomy krzemu w organizmie maleją i wzrasta ryzyko wystąpienia jego niedoboru. Dotyczy to zwłaszcza osób po 35. roku życia.

Co powoduje niedobory krzemu w organizmie?

Główne przyczyny to m.in. naturalne procesy starzenia, niektóre schorzenia, ciąża, a także czynniki cywilizacyjne, takie jak chroniczny stres. Duży wpływ mają również nawyki żywieniowe współczesnego człowieka.

Dieta składająca się w coraz to większym stopniu z żywności przetworzonej często nie jest w stanie należycie zaspokoić naszych potrzeb żywieniowych. Przyczynia się do tego również stosowanie pestycydów i innych chemikaliów w rolnictwie, czego efektem są płody rolne z uboższą zawartością cennych mikroskładników.

Krzem

Dlaczego warto uzupełnić poziom krzemu w organizmie

Krzem wzmacnia kości

20-letnie badania Edith Carlisle ze Szkoły Zdrowia Publicznego UCLA na kurczakach dowiodły, że krzem jest niezbędny do prawidłowego wzrostu i rozwoju, a jego niedobory w normalnym żywieniu prowadzą do deformacji szkieletu i stawów1.

Badania Edith Carlisle oraz uczonych z Kalifornii utorowały drogę do przetestowania krzemu poprzez dodanie go do diety koni wyścigowych w nadziei na zmniejszenie częstości występowania urazów.

Ponieważ wyniki sportowe konia wyścigowego powoli spadają z biegiem lat z powodu starzenia się, degradacji kości i urazów szkieletu, wyniki tych badań odegrały ważną rolę w udowodnieniu, że krzem drastycznie zmniejsza liczbę urazów, a także hamuje pogorszenie stanu kości i chrząstki2. Jednocześnie badacze podkreślają, że zdrowia kości nie zapewni jedynie suplementacja, niezbędny jest też regularny trening3.

U ludzi krzem ma bezpośredni wpływ na tempo zwapnienia kości. Udowodniono, że dieta bogata w krzem znacznie szybciej maksymalizuje mineralizację kości. Ponieważ krzem zmieniając zarówno metabolizm minerałów, jak i syntezę kolagenu może zwiększyć gęstość kości (m.in. tworzy matrycę kolagenową, na której osadza się wapń)4.

Kości

Krzem dba o przewód pokarmowy

Według badań przeprowadzonych w Wirginii i opublikowanych w czasopiśmie Gastroenterology, krzem pomaga odbudować i utrzymać tkankę przewodu pokarmowego.

Większość problemów żołądkowo-jelitowych wynika z degradacji błony śluzowej przewodu pokarmowego. Ponieważ krzem jest niezbędnym składnikiem syntezy kolagenu, może odgrywać kluczową rolę w odbudowie tej wyściółki i utrzymaniu zdrowego jelita. Autorzy pracy piszą, że „produkcja kolagenu przez komórki mięśni gładkich jelit człowieka odgrywa rolę w naprawie przewodu żołądkowo-jelitowego"5.

Krzem pomaga też złagodzić zaparcia. Może też pomóc w odwróceniu nietolerancji pokarmowych i zmniejszeniu wzdęć. Co więcej, krzem pochłania również ogromną ilość toksyn (m.in. aluminium), które spowalniają pracę układu trawiennego wiązanie metali6.

Układ pokarmowy

Krzem ułatwia zapobieganie chorobie Alzheimera

Istnieją dowody kliniczne potwierdzające, że krzem wiąże się z aluminium, przeciwdziałając jego wchłanianiu i szkodliwemu działaniu na organizm. Jednocześnie od kilkudziesięciu lat badacze wskazują na związek między obecnością aluminium w ludzkim organizmie a rozwojem choroby Alzheimera. Dlatego naukowcy z Wielkiej Brytanii postanowili wykonać test, który dostarczyłby jednoznacznych danych.

W artykule na łamach Journal of Alzheimer's disease sprawdzili, czy wody mineralne bogate w krzem mogą być stosowane jako nieinwazyjne metody zmniejszania obciążenia organizmu aluminium u osób chorych na alzheimera oraz w grupie kontrolnej składającej się z ich opiekunów i partnerów.

Eksperyment ten wykazał, że picie do 1 l wody mineralnej bogatej w krzem każdego dnia przez 12 tygodni ułatwiło usuwanie glinu z moczem zarówno w grupie pacjentów, jak i kontrolnej, bez jednoczesnego wpływu na wydalanie z moczem niezbędnych metali, takich jak żelazo i miedź. Co więcej, w grupie chorych wydajność poznawcza wykazała klinicznie istotną poprawę u co najmniej 3 z 15 osób7.

Krzem wspomaga pracę układu krążenia

Zdaniem uczonych brak krzemu może być ważnym czynnikiem etiologicznym miażdżycy. Pierwiastek ten występuje głównie w tkance łącznej, gdzie pełni funkcję czynnika sieciującego, który pomaga we wzmocnieniu naczyń krwionośnych. Niezwykle duże ilości związanego krzemu znajdują się też w ścianach tętnic, zwłaszcza w błonie wewnętrznej.

Ponadto, jak zwrócili uwagę badacze, w piśmiennictwie znajdują się liczne dowody na to, że różne rodzaje błonnika pokarmowego skutecznie zapobiegają doświadczalnym modelom miażdżycy, obniżając poziom cholesterolu i lipidów we krwi oraz wiążąc kwasy żółciowe.

Dlaczego o tym wspominamy? Otóż okazuje się, że w produktach włóknistych (a zatem zawierających błonnik) o bardzo różnym pochodzeniu i składzie chemicznym stwierdzono wyjątkowo duże ilości krzemu (1 000-25 000 ppm), które były aktywne w testach. Stąd przypuszczenie, że pierwiastek ten może odpowiadać za przeciwmiażdżycowe właściwości błonnika.

Fakt, że miażdżyca występuje rzadko w krajach mniej rozwiniętych, może być związany z większą dostępnością krzemu w diecie. W czasie produkcji białej mąki, jak również rafinowania produktów sojowych dochodzi do znaczącego zmniejszenia ilości krzemu w porównaniu do wytwarzanych tradycyjnymi metodami mąki z pełnego ziarna oraz surowych produktów sojowych8.

Miażdżyca

Krzem utrzymuje młodość skóry, włosów i paznokci

Krzem bierze udział w syntezie kolagenu i aktywacji enzymów hydroksylujących, poprawiając wytrzymałość i elastyczność skóry. Wykazano, że fizjologiczne stężenia kwasu ortokrzemowego stymulują fibroblasty do wydzielania kolagenu typu I.

Eksperyment przeprowadzony z udziałem osób w wieku 40-65 lat z wyraźnymi oznakami fotostarzenia twarzy, wykazało znaczną i widoczną poprawę stanu skóry u osób, które przyjmowały suplementy krzemu codziennie przez 20 tygodni. Uczeni zaobserwowali też wzmocnienie paznokci i włosów w grupie przyjmującej krzem9.

Krzem jest jednym z dominujących minerałów w składzie paznokci. Dlatego miękkie i łamliwe płytki mogą wskazywać na ogólnoustrojowy niedobór tego pierwiastka. Dzięki suplementacji możemy je wzmocnić, a poprawa jakość paznokci, zwiększa ochronę przed infekcjami paznokci.

Paznokcie

W innym randomizowanym badaniu przeprowadzonym przez naukowców z College of Pharmacy na Uniwersytecie Cincinnati 48 ochotników, którzy mieli cienkie włosy, zostało podzielonych na 2 grupy. Pierwsza przyjmowała suplement krzemu, a druga placebo codziennie przez 9 miesięcy.

Na początku i na końcu badania oceniano morfologię i właściwości mechaniczne włosów. Po 9 miesiącach wykazano, że suplementacja krzemu przekłada się na jego większą zawartość we włosach, to zaś powoduje mniejsze tempo ich wypadania oraz ich wzmocnienie10.

Jednocześnie badacze zgodnie zwracają uwagę na fakt, że istnieje duże zróżnicowanie w biodostępności krzemu w suplementach, wahające się od wartości poniżej 1% do wartości bliskich 50%, w zależności od postaci chemicznej.

Najważniejszą kwestią, którą należy więc wziąć pod uwagę przy wyborze suplementu krzemu, jest jego bezpieczeństwo i biodostępność. Według opublikowanych badań, spośród różnych dostępnych form chemicznych, kwas ortokrzemowy (OSA) charakteryzuje się wyższą biodostępnością.

Włosy

Co robić, aby uzupełnić poziom krzemu

Chcąc uzupełnić poziom krzemu, przede wszystkim powinniśmy ograniczyć spożycie żywności wysoko przetworzonej na rzecz większej ilości warzyw, owoców oraz pełnoziarnistych produktów zbożowych. Warto także rozważyć suplementację krzemu przy użyciu odpowiedniego preparatu.

Szukając dobrego krzemu, warto zwrócić uwagę na jego formę w danym produkcie, jako że nie wszystkie są sobie równe. Jak już wspomnieliśmy, badacze są zgodni, że zasadnicze różnice wynikają z biodostępności i stabilności cząsteczek poszczególnych form krzemu.

Te cechy wpływają na to, w jakim stopniu i z jakim wysiłkiem nasz organizm będzie w stanie przyswoić dostarczaną substancję. Część powszechnych produktów z krzemem, takich jak krzemionka koloidalna lub ekstrakty roślinne standaryzowane na krzemionkę cechują się niższą biodostępnością.

Badania naukowe jasno wskazują, że jedną z najbardziej biodostępnych form krzemu jest kwas krzemowy, którego wchłanialność wynosi do 50%. Niestety w koncentracji wyższej niż zaledwie 0,1% zaczyna on ulegać polimeryzacji, dlatego też powinien być stabilizowany11.

Hiszpanie opracowali unikatową metodę, która pozwala w skuteczny sposób suplementować wysoko przyswajalny krzem i dodatkowo jest wspierana przez mechanizm opóźnionego uwalniania.

Proces mikrootoczkowania kwasu krzemowego Orgono® stabilizuje jego cząsteczki, dzięki czemu może być dostarczony do jelit w skutecznej, wysokiej koncentracji. To pozwala na utrzymanie większej przyswajalności, niż może zaoferować większość podobnych produktów w kapsułkach. Dzięki temu do skutecznej suplementacji wystarcza niewielka dawka dzienna krzemu Orgono®.

Warto też wspomnieć, że krzem Orgono® jest produkowany z zachowaniem najwyższych standardów bezpieczeństwa i kontroli, w tym normy GMP oraz ISO 22000. Pomyślnie przeszedł kompleksowe badania dotyczące bezpieczeństwa stosowania i toksyczności. Ma także amerykański certyfikat bezpieczeństwa GRAS oraz pozbawiony GMO.

Jakie mogą być symptomy i skutki niedoboru krzemu?

Do najczęstszych można zaliczyć:
• przyspieszone starzenie skóry; pozbawiona jędrności i elastyczności, obwisła skóra,
• słabe, łamliwe włosy i paznokcie,
• osłabione stawy, zwiększone ryzyko wystąpienia artretyzmu i osteoporozy,
• zmieniona i osłabiona struktura kości skutkująca większym ryzykiem złamań,
• większe ryzyko wystąpienia kontuzji spowodowane ograniczoną zdolnością regeneracji tkanek mięśniowych,
• spowolnione gojenie ran i oparzeń,
• świąd lub egzema,
• zwiększone ryzyko rozwoju niektórych chorób neurologicznych, np. choroby Alzheimera,
• zwiększone ryzyko rozwoju chorób układu sercowo-naczyniowego.

Bibliografia
  • 1. Science. 1972 Nov 10;178(4061):619-21
  • 2. Nature. 1972 Oct 6;239(5371):333-4
  • 3. Animals (Basel). 2023 Mar; 13(5): 789
  • 4. Nutrients 2024, 16(3), 339; https://doi.org/10.3390/nu16030339 
  • 5. Gastroenterology. 1987 Feb;92(2):400-5
  • 6. J Trace Elem Med Biol. 2014 Oct;28(4):379-82
  • 7. J Alzheimers Dis. 2013;33(2):423-30
  • 8. Lancet. 1977 Feb 26;1(8009):454-7
  • 9. Arch Dermatol Res. 2007 Dec;299(10):499-505
  • 10. An Bras Dermatol. 2016 May-Jun; 91(3): 331-5
  • 11. Br J Nutr. 2009 Sep;102(6):825-34; Metal Ions in Biology and Medicine. V. Paris: John Libbey Euro Text; 1998. pp. 228-32

 

Wczytaj więcej