Mój partner zgrzyta zębami podczas snu. Poza tym, że nie mogę spać, martwię się, jaki to może mieć wpływ na stan jego uzębienia? Co powoduje zgrzytanie zębami i co można zrobić by to wyleczyć?
Zgrzytanie zębami albo - w języku fachowym - bruksizm, jest często postrzegany jedynie jako denerwująca przypadłość, jednak może prowadzić do poważnych konsekwencji. Najbardziej oczywista: gdy powierzchnie zębów stykają się ze sobą z wielką siłą, poważnemu uszkodzeniu ulega szkliwo zęba - i to na zastraszającą skalę. Może się nawet zdarzyć złamanie zęba, poluzowanie lub wypadnięcie.
W The Journal of the American Dental Association został opublikowany artykuł, który alarmuje, że większość osób, u których dochodzi do nocnego zgrzytania zębami, doprowadza do takiego stanu swoje uzębienie, że konieczne jest poddanie ich kompletnej renowacji przed osiągnięciem 40 lub 50 roku życia.
Zgrzytanie może też powodować przedostawanie się toksycznej rtęci z amalgamatowych wypełnień. Są dowody, wskazujące na wyższy poziom rtęci w krwi osób dotkniętych bruksizmem - zapewne z powodu wypełnień dentystycznych.
Inne problemy to: ból szczęki, wrażliwość, dolegliwości stawu skroniowo-żuchwowego, zmęczenie mięśni twarzy, bóle głowy, karku, uszu. W ciężkich przypadkach - może nawet spowodować utratę słuchu a nawet zmianę w wyglądzie twarzy.
Dlaczego zgrzytamy zębami?
Nikt tak naprawdę nie wie, co powoduje nocne zgrzytanie zębami, ale jest często kojarzone ze stanami lękowymi, stresem i napięciem, wypartym gniewem lub frustracją, ale także łączone jest z typem osobowości - agresywnym, uwielbiającym współzawodnictwo, nadaktywnym. Inna możliwa przyczyna jest upatrywana w odbiegającym od normy zgryzie zwana też malokluzją (tzw. zgryz głęboki).
Zgrzytanie zębami może także sygnalizować braki pewnych składników odżywczych (zob. Alternatywne metody) lub być skutkiem ubocznym niektórych leków, np. zawierających selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny (ang. skrót SSRI).
Jeśli przyczyna jest niejasna, zanim zapadnie decyzja o jakiejkolwiek formie przeciwdziałania, Pani partner powinien najpierw skontaktować się z lekarzem, aby ustalić przyczynę nocnego zgrzytania zębami. Proszę pamiętać, że jeśli przyczynę stanowią niedobory elementów odżywczych, to rutynowa wizyta w gabinecie tego nie wykaże.
Tradycyjne metody leczenia
Najbardziej popularne są nakładki na zęby, najczęściej robione na zamówienie i noszone na górnej linii zębów.
Niektóre wkładki są tak zaprojektowane, by rozluźniać szczękę, inne - zapobiegają stykaniu się ostatnich, górnych i dolnych zębów, co ma zredukować zgrzytanie.
Sporo dowodów świadczy jednak o niezbyt wielkiej skuteczności tych środków. Poza tym - są niewygodne w użyciu i mogą mieć negatywny wpływ na kształt zgryzu.
Bez recepty dostępne są ograniczniki ustne, ale generalnie nie są dobrze dopasowane i mogą się przesuwać podczas nocnego zgrzytania.
Skutki zgrzytania zębami
Alternatywne metody
Terapia relaksacyjna
Jeśli podejrzewa Pani, że stres może być przyczyną problemu Pani partnera, to techniki relaksacyjne jak joga, medytacja i masaż mogą pomóc.
W badaniach z udziałem małych dzieci zastosowano psychologiczne metody kontroli stresu, wraz z relaksacją mięśni, które znacznie obniżyły symptomy zgrzytania nocnego po sześciu miesiącach.
W innym doświadczeniu, osoby cierpiące na zgrzytanie wzięły udział w treningu na temat świadomej relaksacji mięśniowej i uzyskały lepsze rezultaty niż te, które stosowały tylko kontrolę.
Akupunktura i tzw. przezskórna stymulacja nerwów (ang. transcutaneous electrical nerve stimulation, w skrócie: TENS), używająca impulsów elektrycznych do stymulacji nerwów, może być pomocna w obniżeniu napięcia mięśniowego, uważanego często za przyczynę zgrzytania.
Biofeedback
Ta terapia używa elektronicznego monitoringu automatycznych funkcji organizmu, aby wyrobić u osoby zdolność kontrolowania. Przyniosła ona dobre rezultaty w grupie osób borykających się z nocnym zgrzytaniem. Zazwyczaj używany do tego jest elektromiograf (EMG), który odczytuje aktywność mięśni i włącza alarm, gdy określona partia mięśni ulega napięciu.
Niewielkie, łatwe w obsłudze urządzenie jest dostępne do samodzielnego użytku, jak np. Myo Trac (sprawdź na www.thoughttechnology.com, jak zdobyć taki instrument) i może zmniejszyć nocne zgrzytanie do 6 miesięcy po zastosowaniu terapii.
GrindCare (www.grindcare. com), który posługuje się delikatnym szokiem elektrycznym, żeby przeszkodzić zgrzytaniu, redukuje ten problem o 50%, jak pokazują wstępne próby.
Połączenie bio-reakcji z wkładkami ustnymi może dać nawet lepsze rezultaty. Wg pewnego paradontologa, metoda łącząca obie terapie była skuteczna u 90% pacjentów.
Magnez
Istnieją badacze, którzy wierzą, że nocne zgrzytanie jest spowodowane niedoborem magnezu w organizmie lub brakiem równowagi pomiędzy poziomem wapnia i magnezu, powodujące rozległe napięcie w mięśniach twarzy i karku.
Zgodnie z opinią francuskiego lekarza, doktora C. Plocieniaka, którego kliniczne doświadczenia zostały opublikowane w 1990 roku, wzbogacenie diety przez dłuższy czas w magnez okazywało się niemal zawsze skuteczne w walce ze zgrzytaniem. Wapń i witamina B5 (kwas pantotenowy) też mogą się przydać.
Sugerowane dawki:
Dr Moti Nissani, ze stanowego uniwersytetu Wayne'a w Detroit, w stanie Michigan, zaleca aby dziennie przyjmować około 100 mg magnezu, 150 mg wapnia oraz 50 mg kwasu pantotenowego, połączonego z witaminami: A (1000 j.m.), C (300 mg), E (60 mg), jod (0,1 mg lub 100 μg) i kontynuować zażywanie witamin nawet, gdy kłopoty ze zgrzytaniem ustaną.
Dla optymalnych rezultatów, nasza redakcja zaleca przyjmowanie wyższych dawek magnezu (200-600 mg), witaminy C (1-3 g) i E (200- 400 j.m). Jeśli po dwóch miesiącach nie widać efektów, proszę podjąć inną metodę.
Bibliografia
J Am Dent Assoc, 1999; 130: 1229–30
Eur J Oral Sci, 1997; 105: 251–7
J Oral Sci, 2001; 43: 73–83
The Duke Encyclopedia of New Medicine. New York: Rodale Books, 2006
Nasze magazyny
