Pozbądź się upławów

Od kilku dni dostrzegam wzmożoną wydzielinę z pochwy. Mam uczucie nadmiernej wilgotności w kroczu, odczuwam świąd i pieczenie w pochwie, zwłaszcza podczas wizyt w toalecie. Każda próba kontaktu seksualnego nasila te dolegliwości i sprawia mi ból. Wszystko to utrudnia normalne funkcjonowanie, a najgorsze są upławy, ponieważ stale mam wrażenie mokrej bielizny. Co powinnam robić w tej sytuacji?

09 styczeń 2019
Artykuł na: 17-22 minuty
Zdrowe zakupy

Przyczyny opisywanych objawów mogą być bardzo różne, jednak świąd, nieprawidłowa wydzielina z pochwy, uczucie pieczenia, zaczerwienienie czy bolesne oddawanie moczu to zwykle symptomy infekcji intymnej.

Najczęściej dochodzi do bakteryjnych zakażeń pochwy - szacuje się, że cierpi na nie 15-30% kobiet1. Wynikają one z zaburzonej równowagi między bakteriami znajdującymi się w zdrowym środowisku pochwy a beztlenowymi bakteriami chorobotwórczymi. Aby zapewnić właściwe pH (między 3,8 a 4,5) oraz zapobiec namnażaniu się niepożądanych drobnoustrojów, stosunek bakterii beztlenowych do tlenowych powinien wynosić 5:22. Niestety łatwo ulega on zachwianiu, ponieważ patogeny mogą uaktywniać się w wyniku obniżonej odporności organizmu lub u kobiet przed 30. r.ż. z nieregularnymi miesiączkami, stosujących tampony oraz często zmieniających partnerów seksualnych. Zakażeniu towarzyszą wówczas jednorodne biało-szare upławy o rybim zapachu, ale w 20% przypadków choroba przebiega bezobjawowo3.

W Twoim przypadku bardziej prawdopodobny jest jednak inny rodzaj infekcji, mianowicie zakażenie drożdżakowe. To w jego przebiegu pojawiają się opisane objawy: świąd, białe, gęste i grudkowate upławy, zaczerwienienie warg sromowych, ból lub pieczenie przy oddawaniu moczu.

Najczęściej grzybicę pochwy powoduje C. albicans, ale coraz większą rolę odgrywają również inne gatunki z rodzaju Candida4. Co gorsza, jest to schorzenie, które może nawracać, a nawet przejść w postać przewlekłą, co prowadzi do wygładzenia i atrofii błony śluzowej pochwy, znacznej bolesności, podrażnienia pochwy lub dyspareunii (dysfunkcji objawiającej się bólem w czasie stosunku)5.

Ryzyko pojawienia się zapalenia pochwy zależy od różnych czynników. Sprzyjają mu m.in. nieprawidłowa higiena osobista, otyłość, cukrzyca, antybiotykoterapia i przyjmowanie innych leków (steroidowych, immunosupresyjnych), ciąża, nowotwory czy awitaminoza. Same upławy w zależności od rodzaju zakażenia mają różny wygląd. Przy grzybiczym są gęste, skąpe, białawe, najczęściej w postaci białych lub serowatych nalotów na ścianach i przedsionku pochwy oraz sromie. Natomiast bakteryjnemu zapaleniu towarzyszą biało-szare upławy i przykry rybi zapach nasilający się po stosunku.

Bibliografia

  1. Am J Public Health 2001; 91: 1664-1670
  2. J Antimicrob Chemother 2006; 58: 266-272
  3. Obstet Gynecol Surv 2000; 55 (5 suppl 1): 1-19
  4. Medical Mycology, Editiones Roche Basle 1987; 221-223
  5. Curr Womens Health Rep 2001; 1: 31-35
  6. Ann. Acad. Med. Siles. 2012; 66: 2, 74-78
  7. Am J Obstet Gynecol 1998; 178: 203-211
  8. Panacea 2010; 2 (31): 24-25
  9. Panacea 2009; 2 (27): 18-19
  10. Postępy Fitoterapii 2001; 2-3: 24
  11. Obst Gynec 1962; 19: 793
  12. Prokopenko A.: Badania dla Australian Bodycare. Prachatice (Czech Republic) 1995
  13. Przegl Lek 1973; 30: 620
  14. 1Microbiol Res 2010; 165: 496-504
  15. Post Fitoter 2005; 3-4: 98-102
  16. Saudi J Biol Sci. 2016; 23(2): 300-310
  17. Postepy Hig Med Dosw 2016; 70 (0): 1460-1468
  18. Food Sci Nutr. 2017; 5 (2): 349-357
  19. Mol Nutr Food Res. 2011; 55 (6): 844-854
  20. Indian J Dermatol. 2008; 53(4): 163-166; J Coll Physicians Surg Pak. 2008; 18 (10): 612-614
  21. J Reprod Med. 2010; 55 (1-2):55-61
  22. Am J Obstet Gynecol. 2010; 203: 120.e1-6
  23. Sex Transm Dis. 2009; 36 (11): 732-734
  24. Med Rodz 2004; 3: 131-134
  25. J Reprod Infant Psychol 2000; 18: 309-319; Soc Sci Med 2002; 54: 105-117

Nie można jednak zapominać, że nieprawidłowa wydzielina może być wynikiem nie tylko infekcji. Powodują ją również takie czynniki jak obecność ciała obcego (wówczas jest obfita, mogą jej towarzyszyć krew i bardzo przykry zapach) lub zanikowe zapalenie pochwy, w przebiegu którego wodnistej, żółtej lub zielonej wydzielinie towarzyszy odór i zaczerwienienie narządu. Ta choroba dotyczy kobiet w okresie przekwitania oraz tych, które mają niski poziom estrogenów we krwi6.

Jeszcze inna przyczyna nieprawidłowej wydzieliny to kontakt z alergenem, który może prowadzić do obfitych upławów oraz zaczerwienienia sromu i nieprzyjemnego zapachu. Może to być uczulenie na proszki do prania i płyny do płukania czy kosmetyki do higieny intymnej. Również chlorowana woda, lateks, środki plemnikobójcze oraz barwniki zawarte w papierze toaletowym lub podpaskach mogą wywoływać alergię, a najważniejsze jest wówczas wyeliminowanie ich z otoczenia.

Jak zatem widać, przyczyn może być wiele, a uciążliwe upławy są tak naprawdę ich objawem. Dlatego tak ważna jest wizyta u ginekologa, który m.in. wykona badania mykologiczne, aby wykluczyć zapalenie kontaktowe sromu i nadwrażliwość na stosowane środki do higieny intymnej7. Niemniej oprócz zaleconej terapii warto sięgnąć po naturalne sposoby, które złagodzą dolegliwości i pozwolą uniknąć ich nawrotów w przyszłości.

Higiena w czasie upławów

Zarówno w trakcie nasilenia objawów, jak i profilaktycznie powinnaś przede wszystkim nosić bawełnianą bieliznę i używać odrębnego ręcznika do wycierania okolic intymnych. Kąpiel czy podmywanie nie są wskazane częściej niż 2 razy dziennie. Nie poleca się też używania gąbek i myjek, ponieważ łatwo gromadzą się na nich bakterie. Lepiej zrezygnuj również z perfumowanych kosmetyków i środków higieny intymnej (podpasek, papieru toaletowego, płynów do kąpieli itp.), które zmieniają prawidłowe pH pochwy. Dotyczy to również proszków i mydeł do prania. Dodatkowo produkty te mogą powodować uczulenie.

Kora dębu na upławy

To najlepszy naturalny składnik kosmetyków, który z powodzeniem zastąpi perfumowane preparaty. Obecne w korze dębu garbniki, kwercetyna i triterpeny mają właściwości ściągające, antywirusowe, antybakteryjne, przeciwgrzybicze i przeciwzapalne8. Wodne i wodnoalkoholowe wyciągi można stosować do przemywania skóry w stanach zapalnych, pokrzywce, wypryskach, owrzodzeniach czy łojotoku.

Ziołowe kosmetyki na upławy

Wartościowym składnikiem płynów do higieny intymnej jest również zielona herbata o silnym działaniu przeciwzapalnym. Inne naturalne substancje, których warto szukać w tego typu preparatach, to rośliny łąkowe i polne o właściwościach antyseptycznych i ściągających. Należą do nich babka lancetowata (Plantago lanceolata), krwawnik pospolity (Achillea millefolium), nawłoć pospolita (Solidago virgaurea), pięciornik gęsi (Potentilla anserina), przywrotnik pospolity (Alchemilla vulgaris), przetacznik lekarski (Veronica officinalis) oraz dziurawiec zwyczajny (Hypericum perforatum)9. Coraz więcej kosmetologów poleca również stokrotkę polną (Bellis parennis), ponieważ wodny wyciąg z jej kwiatów wykazuje silną aktywność przeciwgrzybiczą.

Prawidłowe pH

Oprócz składu żeli do higieny intymnej należy zwracać uwagę na ich pH i wybierać te o niskim współczynniku: na co dzień możesz używać kosmetyków o pH zbliżonym do odczynu okolic intymnych, czyli 5,2-5,5. W przypadku dokuczliwych dolegliwości pieczenie pochwy złagodzą preparaty o odczynie 3,5.

Olej rokitnikowy na upławy

To bogate źródło witamin, kwasów organicznych i garbników, które wpływają na śluzówki układu moczowo-płciowego, przewodu pokarmowego i oka, a także na skórę. Z powodzeniem stosuje się go w upławach, zwłaszcza spowodowanych stanem zapalnym pochwy. Najczęściej wybiera się czopki z tym składnikiem, a leczenie trwa ok. 12 dni. Należy je powtórzyć po 4-6 tygodniach. Skuteczność oleju rokitnikowego w zwalczaniu zapaleń pochwy wynosi 80%, co potwierdzają badania ginekologiczne (wziernikowanie i cytologia) przeprowadzone po jego zastosowaniu10.

Olejek z drzewa herbacianego kontra upławy

Badania kliniczne z udziałem 130 kobiet z zapaleniem pochwy wykazały, że 0,4% roztwór olejku z drzewa herbacianego w postaci płukanek i tamponów już po kilku dniach powodował ustąpienie bólu i świądu oraz oczyszczenie narządu z wydzieliny ropnej i resztek rozpadłych tkanek11. Również stosowanie żelu z olejkiem z drzewa herbacianego 2 razy dziennie przez 6 dni u 85% pacjentek doprowadziło do ustąpienia dolegliwości u kobiet cierpiących na upławy, świąd zewnętrznych części narządów płciowych i ból w okolicy miednicy12.

Propolis i upławy

Bez względu na bezpośrednią przyczynę dolegliwości warto wypróbować kit pszczeli, który skutecznie leczy zarówno bakteryjne, jak i grzybicze infekcje. W przypadku 90 kobiet cierpiących na jedno z tych zakażeń pochwy już po 10 dniach miejscowego stosowania 3% roztworu EEP (etanolowego ekstraktu propolisu) udało się wyleczyć 80% z nich13. Wszystko dzięki synergistycznemu działaniu wykrytych w propolisie flawonoidów, kwasów aromatycznych, estrów, alkoholi, aldehydów, kumaryn, terpenów, steroli, kwasów tłuszczowych i licznych mikroelementów, które niszczą bakterie, wirusy, grzyby i pierwotniaki - w tym najczęściej odpowiedzialne za grzybicę pochwy C. albicans14. Najbardziej wyraźną poprawę po zastosowaniu propolisu obserwuje się w zakresie zaczerwienienia, upławów oraz swędzenia i pieczenia.

Niepozorny szczaw kontra upławy

Świeże, zmiażdżone liście szczawiu zwyczajnego przykłada się na stłuczenia i obrzęki skóry, a odwar może służyć do okładów i przemywania skóry w przypadku owrzodzeń, oparzeń I i II stopnia, trudno gojących się ran oraz do irygacji w upławach i zapaleniu pochwy15. Lecznicze właściwości rośliny wynikają z obecności antrachinonów, garbników i innych polifenoli.

Kozieradka pomoże w upławach

Ta roślina ma silne właściwości antybakteryjne, które pomagają utrzymać właściwe pH pochwy. Sprzyja uregulowaniu cyklu miesiączkowego i równowagi hormonalnej, działa przeciwdrobnoustrojowo, tonizująco, wzmacniająco oraz przeczyszczająco16. Aby pozbyć się wydzieliny z pochwy, zmiel łyżkę nasion kozieradki i wymieszaj ze szklanką wody. Gotuj miksturę przez 30 min i pij 2 razy dziennie. Możesz też namoczyć nasiona w misce z wodą i zostawić je na noc, a rano użyć do podmycia, aby usunąć nieprzyjemny zapach.

Żurawina i upławy

Jej owoce są sprawdzonym sposobem zwalczania infekcji dróg moczowych, głównie ze względu na silne właściwości przeciwbakteryjne17. Dodatkowo sok z żurawiny może pomóc w wypłukaniu toksycznych substancji z organizmu, a ponieważ jest kwaśny, powstrzymuje bakterie przed atakowaniem pochwy. By pozbyć się upławów, pij sok ze świeżych owoców 2 razy dziennie, co pomoże również wyeliminować nieprzyjemny zapach.

Mango na upławy

To owoc bogaty w witaminy i minerały, które mogą pomóc w leczeniu wielu problemów zdrowotnych. Podczas gdy wyrzucamy pestki mango do śmietnika, właśnie one mogą pomóc wyleczyć dokuczliwe upławy, ponieważ wykazują silne działanie antyoksydacyjne i przeciwgrzybicze - w tym wobec C. albicans18. Najpierw zmiel nasiona na drobny proszek, a następnie dodaj trochę wody, aby uzyskać delikatną pastę. Przez tydzień delikatnie nakładaj ją na zewnętrzną stronę pochwy, aby zmniejszyć swędzenie i podrażnienie powodowane przez upławy.

Zielona herbata wyleczy upławy

Ten popularny napar ma silne właściwości przeciwgrzybicze i przeciwutleniające, które hamują rozprzestrzenianie się bakterii19. Wypijając 2 filiżanki zielonej herbaty dziennie, możesz dość skutecznie przyspieszyć walkę z nieprawidłową wydzieliną.

Aloes kontra upławy

Świeże liście Aloe vera pomagają leczyć bakteryjne i grzybicze infekcje związane z nieprawidłową wydzieliną z pochwy, a dodatkowo zapobiegają ich ponownemu pojawianiu się. Żel z aloesu stosowany miejscowo przez 8 tygodni okazał się również bezpiecznym i skutecznym sposobem leczenia pacjentek z infekcjami i liszajami sromu20. Pokrój grube liście aloesu i wyciśnij z nich żel. Następnie połącz go z wodą, dokładnie wymieszaj i stosuj jako naturalny środek myjący.

Probiotyki i upławy

Naturalną barierę ochronną pochwy stanowią jej fizjologiczna mikroflora, nieuszkodzony nabłonek i estrogeny. Bakterie Lactobacillus to jej podstawa - obniżają pH pochwy, a tym samym stwarzają warunki niesprzyjające rozwojowi bakterii beztlenowych i utrudniają ich przyleganie do nabłonka21. Dlatego coraz częściej docenia się stosowanie probiotyków w celu utrzymania zrównoważonej flory bakteryjnej. Jest to obiecująca metoda zapobiegania nawrotom infekcji intymnych - w jednym z badań dzięki zastosowaniu dopochwowych globulek z probiotykami szczepów Lactobacillus rhamnosus, L. acidophilus i Streptococcus thermophilus uzyskano spadek nawrotów w ciągu 11 miesięcy z 45 do 15%22.

Kwas borowy kontra upławy

To naturalny środek antyseptyczny, wysuszający i ściągający, który dodatkowo reguluje pH pochwy i niweluje nieprzyjemny zapach. Jest szczególnie wskazany przy nieprawidłowej wydzielinie odpornej na inne metody stosowane w domu. W jednym z badań stosowany miejscowo kwas borowy znacząco poprawiał skuteczność farmakoterapii u kobiet z nawracającym bakteryjnym zakażeniem pochwy23. Na rynku dostępne są zarówno maść borna, jak i preparaty złożone zawierające ten składnik. Trzeba jednak pamiętać, że w dużych ilościach może być toksyczny, stąd przy jego stosowaniu zaleca się ostrożność.

Balneoterapia pomoże na upławy

W przewlekłych stanach zapalnych żeńskich narządów płciowych wskazane są kąpiele solankowe i siarczkowo-siarkowodorowe i radonowe. Drobiny soli działają drażniąco na skórę, wywołując stan przekrwienia i ocieplenie skóry oraz wnikają do naskórka, a także ujść gruczołów potowych i łojowych. Kąpiele siarczane natomiast pobudzają przemianę materii, normują bilans siarki w ustroju, działają odczulająco, odtruwająco, rozmiękczająco na naskórek oraz rozszerzająco na naczynia krwionośne skóry.

Zabiegi borowinowe to kolejna metoda, która ma zastosowanie w przewlekłych stanach zapalnych dróg rodnych. Borowina działa bakteriobójczo, bakteriostatycznie, przeciwzapalnie, ściągająco i regenerująco na tkanki. Należy jednak pamiętać o przeciwwskazaniach do jej stosowania, takich jak krwawienia, ostre stany zapalne, nowotwory, ciąża oraz okres karmienia24.

Dieta wpływa na upławy

Na koniec nie można zapominać, że aby zmniejszyć ryzyko zaburzenia naturalnej mikroflory bakteryjnej pochwy, warto utrzymywać dietę bogatą w produkty mleczne zawierające probiotyki (zwłaszcza Lactobacillus), czyli jogurty, kefiry i twarogi. Bogatym źródłem pożytecznych drobnoustrojów są również samodzielnie przygotowywane fermentowane warzywa, np. kiszona kapusta lub ogórki. Pomocne, zwłaszcza przy nawracających problemach, okazuje się również unikanie cukrów (łącznie z fruktozą z owoców) i alkoholu, które są pożywką dla grzybów z rodzaju Candida, a także ograniczenie spożywania wołowiny, ryżu, serów pleśniowych i kawy25.

Wczytaj więcej
Nasze magazyny