Salmonella - objawy, przyczyny i leczenie

Salmonella – co to za bakteria?

Za salmonellę odpowiadają pałeczkowate bakterie z rodziny Enterobacteriaceae. Wywołują choroby u zwierząt i ludzi, jednak nie wszystkie bakterie z rodzaju Salmonella są jednakowo groźne. Ludzie powinni szczególnie uważać na gatunek Salmonella enterica. To właśnie do tego gatunku należą bakterie, które powodują dur brzuszny.

Choroba ta, kiedyś nazywana była tyfusem, jest bardzo niebezpieczna i wiąże się m.in. z powiększeniem wątroby i śledziony oraz plamisto-grudkowatą wysypką. Dur brzuszny z reguły wymaga hospitalizacji. Zarazić się można najczęściej podczas podróży np. do Indii, Pakistanu, Afryki, wschodniej Azji – w tych miejscach choroba występuje naturalnie.

Salmonella może wywołać jeszcze inne groźne choroby ‒ przy zakażeniach pozajelitowych te pałeczkowate bakterie mogą spowodować: zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, zapalenie płuc, septyczne zapalenie stawów, zapalenie kości i szpiku, a także głębokie zakażenie tkanek miękkich. Najczęściej jednak salmonella wywołuje zatrucie pokarmowe. Zatrucie spowodowane przez serotyp Salmonella enteritidis to tzw. salmonelloza.

Jak można zakazić się salmonellą?

Salmonellą można się zarazić na dwa sposoby: przez spożycie produktów zakażonych bakteriami lub poprzez kontakt ze zwierzętami, lub ludźmi, będącymi nosicielami tych bakterii.

 

Jakie są objawy salmonelli?

Salmonelloza objawia się od 6 do 72 godzin od zakażenia i daje symptomy takie jak:

• biegunka (śluzowata, czasem krwista),
• nudności, czasem wymioty,
• silne bóle brzucha, skurcze jelit,
• gorączka,
• bóle mięśni i stawów,
• osłabienie.

Jeśli zauważysz u siebie objawy salmonellozy, koniecznie zgłoś się do lekarza. Co prawda w niektórych przypadkach salmonella ma przebieg łagodny i szybko ustępuje, są jednak przypadki cięższe, w skrajnych przypadkach salmonelloza może przerodzić się w sepsę, a zdarza się, że prowadzi do śmierci.

Jak zdiagnozować salmonellę?

Przy podejrzeniu salmonellozy lekarz na pewno będzie szukał źródła zatrucia. Jest to szczególnie ważne, gdy do zakażenia doszło np. w lokalu gastronomicznym. Jeśli bowiem do zatrucia salmonellą doszło w restauracji, zachorować może większa liczba osób. Wymagane jest zgłoszenie takiego lokalu do Sanepidu, aby zapobiegać rozprzestrzenianiu się choroby.

Zakażenie salmonellą zostaje potwierdzone poprzez badanie bakteriologiczne kału. Jest to konieczne, aby potwierdzić, czy za objawy chorobowe odpowiedzialna jest na pewno salmonella, czy też przyczyny należy szukać gdzie indziej.

Jak leczyć salmonelle?

Jeśli salmonelloza ma przebieg łagodny, najważniejsze jest przyjmowanie dużej ilości płynów (mogą być wzbogacone o elektrolity). Antybiotykoterapia nie skraca czasu utrzymywania się objawów, może natomiast przedłużyć wydalanie bakterii z kałem i wymaga powtarzania badania kału. Antybiotyki są jednak koniecznie, jeśli salmonella wywołuje ostrą biegunkę i wysoką gorączkę.

Są one również zalecane dzieciom, osobom starszym, a także chorującym na inne choroby. W leczeniu salmonelli lekarz może przepisać środki przeciwdrobnoustrojowe. Są to tzw. chemioterapeutyki, do których należą leki przeciwbakteryjne, przeciwgrzybicze, przeciwwirusowe oraz przeciwpasożytnicze. Środki przeciwdrobnoustrojowe dobierane są pod kątem największej skuteczności wobec najbardziej prawdopodobnego patogenu. Po otrzymaniu wyniku mikrobiologicznego lekarz może dodatkowo zmodyfikować leczenie.

Należy zawsze pamiętać o konsultacji z lekarzem w przypadku pojawienia się objawów salmonellozy. Nieleczona lub źle leczona salmonella może mieć groźne powikłania. Warto ponadto zadbać o profilaktykę: nie pić nieprzegotowanej wody i nie jeść mięsa z niesprawdzonego źródła, unikać jedzenia surowych jajek, szczególnie latem uważać na produkty zawierające jajka i mleko, zawsze porządnie myć owoce i warzywa przed ich spożyciem.