Dwunastoletni chłopiec trafia do szpitala z powodu niedrożności jelit. Przyczyna? Ponad 500 glist, które utworzyły kłębowisko możliwe do usunięcia jedynie operacyjnie. Kolejne zabiegi pozwoliły wyjąć z dziecka w sumie ponad 700 robaków, niestety, na ratunek było za późno1.
To wydarzenie miało miejsce w Afryce, mylisz się jednak myśląc, że europejskie kraje są wolne od pasożytów lub też żywiciele robaków stanowią jedynie niewielki odsetek populacji.
Niemal co piąty z nas każdego roku „łapie” owsiki, drugie miejsce należy do włosogłówki (od 2,3 do 25% populacji), a podium zamyka glista ludzka (do 18%)1. A mówimy przecież nie tylko o dzieciach, które niejako z racji wieku nie umieją jeszcze prawidłowo przestrzegać zasad higieny, ale też o dorosłych!
Wróg czai się wszędzie i nie zawsze da się go uniknąć – w zasadzie każdy, kto ma dzieci, musiał co najmniej raz odrobaczać się. A przecież są jeszcze pasożyty kotów i psów... Jak zatem go rozpoznać i czego się boją nasi nieproszeni goście?
Jakie są objawy zakażenia wybranymi gatunkami pasożytów?
„Kręcisz się, jakbyś miał robaki”, mawiali nasi dziadkowie i do pewnego stopnia mieli rację. Ciągła potrzeba ruchu to jeden z objawów objaw obecności w jelitach glisty ludzkiej, a częste drapanie okolic odbytu – owsików. Co jeszcze powinno wzbudzić naszą czujność? Oto objawy zakażenia wybranymi gatunkami pasożytów:
- owsiki – świąd odbytu (czasem też świąd i zapalenie sromu oraz pochwy), moczenie nocne, nadmierne pobudzenie, bezsenność, przemęczenie,
- włosogłówka – bóle brzucha zlokalizowane z prawej strony u dołu, biegunka ze śluzem lub nawet krwią, bezsenność, objawy nerwicy, bóle i zawroty głowy, anemia,
- glista ludzka – pokrzywka i świąd skóry, opuchlizna twarzy i rąk, łzawienie oczu, zapalenie spojówek, suchy kaszel, utrudniony rozwój psychiczny i fizyczny u dzieci,
- glista psia i kocia – objawy przypominające zapalenie płuc, powiększenie wątroby1,
- tasiemiec bąblowcowy i wielojamowy (wielokomorowy) – zależnie od umiejscowienia torbieli: kaszel, niekiedy krwioplucie, bóle głowy, nudności i wymioty, ból brzucha, wzdęcia, uczucie rozpierania w brzuchu, żółtaczka, nadciśnienie wrotne, a wskutek pęknięcia torbieli (np. po urazie brzucha) objawy wstrząsu anafilaktycznego2,
- wielkouściec jelitowy (Giardia lamblia) – zaburzenia trawienia tłuszczów i węglowodanów (u dzieci), cuchnące biegunki, ból w górnej części brzucha, wzdęcia, nudności, brak łaknienia, utrata wagi, (rzadko) gorączka, zaburzenia rozwoju fizycznego (u dzieci), pokrzywka, zapalenie pęcherzyka żółciowego, reaktywne zapalenie stawów, wtórna nietolerancja laktozy1,3.
Ale co to za wróg, który przekroczył linię i dał się złapać? W wielu przypadkach, np. przy zakażeniu glistą ludzką i prawie zawsze tasiemcem psim, zakażenie przebiega bezobjawowo. Dlatego warto sięgać po zioła, które odstraszą pasożyty, a kiedy dojdzie do zakażenia – wspomogą farmakoterapię.
Jakie zioła działają przeciwpasożytniczo?
Chociaż wcale tak nie wyglądają, zioła to potężna broń w walce przeciw pasożytom. Stosowane od wieków w medycynie ludowej, dzisiaj zyskują zainteresowanie naukowców, którzy kolejnymi badaniami potwierdzają ich potężne właściwości.
- Bylica piołun Wodny wyciąg z tego zioła powoduje paraliż robaków, uszkodzenia ich powłoki, zaburzenia metabolizmu, zniszczenie narządów wewnętrznych, obumarcie niezłożonych jaj i konsekwencji śmierć, co potwierdzono w badaniu nad tasiemcem karłowatym4 – jednym z głównych winowajców tasiemczycy u dzieci. W kolejnym badaniu udowodniono, że napar z dwóch innych gatunków bylicy, spożywany 3 razy dziennie, działał szybciej i skuteczniej na pasożyty niż dedykowany farmaceutyk5.
- Czarnuszka siewna Wystarczy 4% ekstrakt z jej nasion, żeby zabić pasożyty w ciągu kilkunastu godzin. Potwierdza to badanie na gliście świńskiej6, która jest jedną z przyczyn glistnicy u ludzi.
- Imbir i cynamon Obie przyprawy uszkadzają lamblię w jej dorosłej postaci, z czego, zdaniem autorów pewnego badania, cynamon wykazuje większą skuteczność. Imbir i cynamon porównano w tym badaniu z metronidazolem i uznano obie przyprawy za obiecującą alternatywę9.
- Kurkuma Zawarta w kurkumie kurkumina jest zdolna zniszczyć strukturę komórkową lamblii, a także zdeformować błonę komórkową, wici i ścianę brzuszną tego pasożyta10.
- Liść drzewa oliwnego W badaniu in vitro wyciąg z liści oliwki w kilka godzin zabił więcej wielkouśćców jelitowych niż metronidazol. Ten naturalny środek jest też skuteczny wobec zakażenia różnymi gatunkami tasiemców, nicieni i pierwotniaków11.
- Olejek z oregano Udowodniono, że obecne w nim substancje chemiczne nie tylko działają przeciwzapalnie, ale także zabijają pasożyty poprzez zniszczenie ich struktur białkowych12.
- Prawoślaz lekarski Znajdujące się w jego korzeniu substancje, w tym pektyny i śluzy, chronią wnętrze układu pokarmowego przed uszkodzeniami wywołanymi obecnością pasożytów12.
- Tymianek Ta wieloletnia bylina nie tylko świetnie sobie radzi z pierwotniakami, np. Giardia lamblia czy Toxoplasma gondii, ale także z larwami nicieni. Udowodniono, że już 5% wyciąg z tymianku zwalcza młode osobniki z gatunku Anisakis simplex, które mogą wywołać robaczycę u osób jedzących niedogotowane mięso ryb14.
Odrobaczanie to lwia część procesu pozbywania się pasożytów, ale sam dom może być przechowalnią jaj i innych form przetrwalnikowych. Pamiętaj więc o zmianie, praniu i prasowaniu ręczników oraz pościeli. Umyj wszystkie klamki, upierz i jeśli to możliwe, uprasuj zabawki dzieci, albo potraktuj je parownicą. Jednak jak zawsze, najważniejsza pozostaje profilaktyka. Dlatego pamiętaj zawsze o myciu rąk po skorzystaniu z łazienki, powrocie do domu czy wejściu do lokalu. Myj owoce i warzywa sodą i octem, nigdy nie jedz nic „prosto z krzaczka”. Wróg nie śpi – w przypadku lamblii, do skutecznego zakażenia wystarczy zaledwie 10 cyst! A jeśli już dojdzie do zakażenia, pamiętaj: robaczyca to nie powód do wstydu, ale do działania! Zatem udaj się do lekarza i wspomagaj, a potem zapobiegaj kolejnej infekcji za pomocą naturalnych preparatów.
- Hadaś, E., Derda, M., 2014. Pasożyty-zagrożenie nadal aktualne. Problemy Higieny Epidemiologicznej, 95(1): 6-13.
- https://www.mp.pl/pacjent/choroby-zakazne/choroby/zarazenia-pasozytnicze/157118,bablowica
- https://www.mp.pl/pacjent/pediatria/choroby/chorobyzakazne/74653,giardioza-lamblioza
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/28606189/
- https://www.science.org/content/blog-post/artemisia-comes-through-again
- Procedia Chemistry, Volume 13, 2014, Pages 181-185
- DOI:10.13140/RG.2.2.16447.15521
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6196658/
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4345092/
- https://www.researchgate.net/publication/330505398_Antiparasitic_properties_of_curcumin_A_review
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5118276/
- B. Lebedewa, Oczyść swój organizm z toksyn i pasożytów, Vital, Białystok 2019.
- https://dietetycy.org.pl/olej-z-pestek-dyni/
- https://www.researchgate.net/publication/378475339_The_anti-parasitic_activity_of_Thymus_vulgaris_Thyme_A_literature_review