Co to jest hipoglikemia?
Hipoglikemia to zbyt niskie stężenie glukozy we krwi (≤ 70 mg/dl lub 3,9 mmol/l). Sama w sobie nie jest chorobą, ale objawem. Może występować w przebiegu cukrzycy, ale może oznaczać zupełnie inny problem zdrowotny.
Jakie są objawy hipoglikemii?
Do objawów hipoglikemii należą:
- nieregularny rytm serca,
- zmęczenie, bladość,
- drżenie rąk, niepokój, drażliwość,
- pocenie się,
- uczucie głodu,
- mrowienie wokół ust.
Przy dużym spadku glukozy może dojść do zaburzeń koncentracji, niewyraźnego widzenia, ataków drgawek, a nawet utraty przytomności. Osoba z dużym niedocukrzeniem może się wydawać pijana – mówi niewyraźnie, przeciąga słowa. Potrzebuje wtedy pomocy - jeśli jest przytomna, można jej podać coś słodkiego do jedzenia lub picia. Jeśli zemdlała, należy natychmiast wezwać pomoc.
Mechanizm powstawania hipoglikemii
Spożywane przez nas węglowodany zamieniane są podczas trawienia na glukozę. Kiedy stężenie glukozy we krwi po posiłku się zwiększa, trzustka produkuje insulinę, by przyspieszyć transport cukru do komórek, które wykorzystują go w celu uzyskania energii, a także do wątroby, gdzie zostanie on przetworzony w glikogen. Nadmiar glukozy zostanie zamieniony w kwasy tłuszczowe i odłoży się w formie tłuszczu w organizmie.
Węglowodany dzielą się na złożone (obecne np. w zbożu, warzywach strączkowych i korzeniowych) i proste (obecne np. w owocach, miodzie, cukrze stołowym i syropie glukozowo–fruktozowym).
Wyrzut insuliny następuje po spożyciu każdego rodzaju węglowodanów. Różnica polega na tym, że węglowodany proste są trawione i wchłaniane znacznie szybciej niż węglowodany złożone, co powoduje szybki, często zbyt duży wyrzut insuliny. W takiej sytuacji poziom glukozy obniża się za bardzo - wtedy mówimy o hipoglikemii reaktywnej.
W reakcji na nadprodukcję insuliny nadnercza uruchamiają produkcję kortyzolu, który hamuje jej wytwarzanie, by powstrzymać spadek glukozy. Jeśli takie sytuacje powtarzają się zbyt często, może dojść do uszkodzenia nadnerczy i ich niewydolności.
Hipoglikemia - przyczyny
By nie doprowadzać do hipoglikemii, należy spożywać węglowodany złożone, zamiast prostych i łączyć je z tłuszczem i białkiem, co będzie spowalniało ich wchłanianie i zapobiegało gwałtownym skokom i spadkom stężenia glukozy we krwi.
Do przyczyn hipoglikemii oprócz cukrzycy należą:
- niektóre leki
- nadużywanie alkoholu (zwłaszcza bez jedzenia),
- niektóre ciężkie choroby, np. zapalenie wątroby, zaburzenia pracy nerek połączone z przyjmowaniem niektórych leków, długoterminowe głodzenie (np. przy anoreksji),
- nadprodukcja insuliny (np. w wyniku rozrostu komórek beta trzustki lub rzadkiego guza trzustki),
- niedobory hormonów produkowanych przez nadnercza lub przysadkę mózgową.