Nasze magazyny
Wielu konwencjonalnie leczonych pacjentów z cukrzycą nie bierze suplementów, a oficjalne informacje na temat użyteczności tych środków są sprzeczne. Na przykład Amerykańskie Towarzystwo Diabetologiczne (ADA), największa organizacja zajmująca się opieką nad chorymi z cukrzycą w Stanach Zjednoczonych, ma bardzo dziwny pogląd w tej sprawie. Z jednej strony sponsoruje wysoce prestiżowe, fachowe czasopismo poświęcone cukrzycy, zatytułowane Diabetes Care, w którym regularnie publikowane są badania nad korzyściami płynącymi z przyjmowania suplementów, witamin, składników mineralnych, nutraceutyków i substancji roślinnych. Oto jednak dosłowny cytat przedstawiający stanowisko Towarzystwa w kwestii stosowania suplementów:
Nie ma wyraźnych dowodów na korzyści z witamin lub suplementów mineralnych u chorych na cukrzycę, którzy nie wykazują niedoborów witamin lub składników mineralnych. Nie ma również dowodów na poparcie stosowania cynamonu lub innych ziół czy suplementów w leczeniu cukrzycy.
Wbrew temu twierdzeniu wiele badań wykazało pozytywny wpływ przyjmowania suplementów przez pacjentów z cukrzycą. Oto powody, dla których powinny one być elementem skutecznego schematu leczenia tej choroby.
Przeciwutleniacze Osłabienie organizmu u diabetyków, będące skutkiem wieloletniego podwyższonego poziomu glukozy, może powodować rozwój powikłań cukrzycowych, które wiążą się z narastającym stresem oksydacyjnym. Suplementacja przeciwutleniaczami może pomóc organizmowi w zahamowaniu aktywności wolnych rodników.
Niedobory Wysoki poziom glukozy w surowicy krwi może powodować utratę wielu składników - takich jak cynk, chrom i magnez - poprzez nerki, a niektóre leki przyjmowane przez pacjentów (np. metformina i inhibitory pompy protonowej) obniżają wchłanianie substancji odżywczych w jelitach, wywołując ich niedobory. Również niezdrowa dieta, stosowana przez wielu pacjentów z cukrzycą typu 2 przez długie lata, jest zbyt uboga w niezbędne kwasy tłuszczowe, witaminę D3 i inne składniki.
Jak wydłużyć miodowy miesiąc w cukrzycy typu 1
Zdarza się, że świeżo zdiagnozowany pacjent nagle stwierdza, że całkowicie panuje nad poziomem glukozy, a zapotrzebowanie na podanie insuliny drastycznie spada, a nawet znika zupełnie. Wydaje się, że trzustka zaczyna znów pracować, co może trwać kilka tygodni, miesięcy, a nawet lat. Okres ten nazywany jest miodowym miesiącem w cukrzycy typu 1.
Niektóre suplementy zostały zbadane pod kątem swojego potencjału do jego wydłużania. Oczywiście przynoszą one najlepsze rezultaty wtedy, gdy towarzyszą im właściwa dieta i inne aspekty zdrowego stylu życia. Stwierdzono na przykład, że miodowy miesiąc przedłuża niacynamid - sam lub w połączeniu z witaminą E1.
Chociaż na ogół zalecamy 1,5 g niacynamidu dziennie, w jednym z badań zastosowano 25 mg na kg wagi ciała, a dawka witaminy E wynosiła 15 mg na kg wagi ciała. Tak więc przy tej metodzie dawkowania dziecko ważące ok. 27 kg otrzymywałoby tylko 680 mg niacynamidu i 400 mg witaminy E dziennie, czyli połowę standardowej ilości. Skonsultuj się z lekarzem, by ustalić dawkę, która będzie dla Ciebie najlepsza. Nie stosuj niacyny, innej formy witaminy B3.
Źródło: Eur J Endocrinol, 2004; 150: 719-24
Lepsza kontrola poziomu glukozy Niektóre suplementy skutecznie poprawiają oporność insulinową (obniżoną wrażliwość organizmu na działanie hormonu), dzięki czemu glukoza może łatwiej dostawać się do wnętrza komórek.
Badania wykazały, że suplementy mogą pomagać w obniżeniu glukozy na czczo i po posiłkach oraz w redukcji wartości HbA1c (hemoglobiny glikowanej - podstawowego wskaźnika długofalowego wyrównania cukrzycy). Zmniejszają również poziom cholesterolu i trójglicerydów.
Suplementy mogą również pomagać w zmniejszeniu częstotliwości epizodów hipoglikemicznych i hiperglikemicznych1-3.
Zmniejszanie apetytu Niektóre suplementy mogą być bardzo pomocne w ograniczaniu nadmiernej ochoty na jedzenie, szczególnie węglowodanów.
Więcej energii i lepszy nastrój Składniki odżywcze pomagają w podnoszeniu poziomu energii i nastroju na kilka sposobów. Ciągłe fluktuacje poziomu glukozy na przestrzeni dnia mogą powodować drażliwość i zmienne nastroje, a wrażenie, że jest się ofiarą cukrzycy, może wpływać negatywnie na poczucie własnej wartości.
Składniki odżywcze pomagają w zwiększeniu energii poprzez dostarczanie komórkom wszystkiego, co jest niezbędne dla ich efektywnego funkcjonowania. Takie składniki odżywcze jak omega-3 i biodostępny kwas foliowy wiązane są z łagodzeniem depresji i lęku4,5.
|
Jeżeli pacjent odżywia się prawidłowo i odpowiednio bilansuje składniki odżywcze, nie miewa nieopanowanych zachcianek, cieszy się dobrą energią i nastrojem, a także niższym poziomem glukozy, jak również jest w stanie o wiele szybciej i skuteczniej zrzucić zbędne kilogramy.
Finlandia ma najwyższy na świecie odsetek występowania cukrzycy typu 1. Z tego powodu tamtejsi naukowcy prowadzą szeroko zakrojone badania, koncentrujące się na tym, które suplementy można zastosować u niemowląt, by obniżyć ryzyko wystąpienia u nich cukrzycy typu 1 w późniejszym okresie życia. W dotychczasowych wynikach podkreśla się znaczenie 2 głównych składników odżywczych: olejów rybnych i witaminy D36,7. Także probiotyki okazały się pomocne w utrzymywaniu kontroli glikemicznej8.
Dobry suplement multiwitaminowy i mineralny, witamina D3, probiotyki, niacynamid, kwasy tłuszczowe omega-3, magnez, cynk i potas powinny stanowić niezbędnik każdej osoby chorej na cukrzycę.
Istnieje jednak cała masa mniej znanych suplementów, które również mogą w istotny sposób pomagać w opanowaniu cukrzycy. Które z nich są najskuteczniejsze?
Suplementy diety
Kwas R-alfaliponowy (R-ALA) Gdybym miała przepisać pacjentowi z cukrzycą tylko jeden suplement, byłby to kwas R-alfa-liponowy. Wykazano, że ten rozpuszczalny w wodzie i w tłuszczach przeciwutleniacz zwiększa wrażliwość na insulinę i poprawia metabolizm glukozy u pacjentów z cukrzycą typu 29,10, a badania sugerują, iż może on również zapobiegać powikłaniom w nerwach, oczach i nerkach11,12.
Kwas alfa-liponowy oznaczany jest jako ALA lub R-ALA. Gdy nosi oznaczenie ALA, oznacza to, że zawiera 2 struktury chemiczne, będące lustrzanymi odbiciami - formy S i R - w stosunku 50:50. Jednakże tylko forma R jest aktywna w organizmie i w związku z tym tylko ona powinna być stosowana.
Jeżeli każda kapsułka produktu z kwasem alfa-liponowym zawiera 300 mg ALA, w rzeczywistości tylko 150 mg będzie aktywnym kwasem R-ALA. Natomiast w przypadku kwasu R-alfa-liponowego, gdy każda kapsułka zawiera 300 mg R-ALA, cała ta ilość będzie aktywna w organizmie.
Sugerowana dawka: 300-1200 mg R-ALA dziennie, odpowiadające 600-2400 mg produktu oznaczonego jako ALA
Benfotiamina Jak wykazano, ta rozpuszczalna w tłuszczach forma tiaminy (znana również jako allitiamina) redukuje tworzenie produktów końcowych zaawansowanej glikacji, wiązanych z rozwojem powikłań cukrzycowych13.
|
Wchłaniana lepiej niż rozpuszczalna w wodzie tiamina, benfotiamina zwiększa produkcję pirofosforanu tiaminy - związku chemicznego blokującego uszkodzenia wywoływane przez glukozę. Jak udowodniono, łagodzi ona retinopatię, nefropatię i neuropatię14-17.
Sugerowana dawka: 150-450 mg dziennie
N-acetylocysteina (NAC) To kolejny nutraceutyk, który może zmniejszać oporność insulinową, działając jako przeciwutleniacz zapobiegający oksydacyjnym uszkodzeniom wywoływanym przez glukozę18. Jak wykazano, jest szczególnie pomocny w ochronie oczu przed cukrzycową degeneracją siatkówki19 oraz w osłanianiu nerek i komórek skóry przed uszkodzeniami20.
Sugerowana dawka: 600-2400 mg dziennie
Acetylo-L-karnityna Wykazano, że ten nutraceutyk łagodzi ból i degenerację nerwów, a także poprawia percepcję wibracyjną u pacjentów z przewlekłą neuropatią cukrzycową21. Podaję acetylo-L-karnitynę każdemu pacjentowi choremu na cukrzycę, u którego występuje neuropatia jakiegokolwiek typu.
Sugerowana dawka: 1500-3000 mg dziennie
Tauryna Ten aminokwas zapobiega glikozylacji białek, wspomaga również pęcherzyk żółciowy w lepszym funkcjonowaniu i trawieniu tłuszczów. Stwierdzono, że tauryna jest silnym czynnikiem hipoglikemicznym i może wzmacniać działanie insuliny. W jednym z badań wykazano, że podawanie jej pacjentom z cukrzycą przez miesiąc spowodowało konieczność obniżenia ich dawek insuliny w celu uniknięcia hipoglikemii. Po przyjmowaniu tauryny pacjenci wykazywali również obniżenie poziomu cholesterolu i trójglicerydów22,23.
Sugerowana dawka: 500-1500 mg dziennie
Sulforafan Ten przeciwutleniacz występuje w warzywach krzyżowych, takich jak brokuły. Oprócz jego dobrze udokumentowanych własności przeciwrakowych stwierdzono również obniżanie poziomu glukozy na czczo i HbA1c u otyłych pacjentów z cukrzycą typu 224. Może on chronić przed uszkodzeniami naczyń krwionośnych wywoływanymi przez stres oksydacyjny, co pomaga zapobiegać powikłaniom cukrzycowym25.
Sugerowana dawka: 30-200 mg dziennie
L-karnozyna Produkt ten wykazał potencjalne korzyści w zmniejszaniu oporności insulinowej i obniżaniu ryzyka powikłań cukrzycowych26.
Sugerowana dawka: 1000 mg dziennie
|
|
Medycyna ziołowa
Gurmar (Gymnema sylvestre) W medycynie ajurwedyjskiej znana też jako "niszczyciel cukru", roślina ta niezmiennie przynosi korzyści pacjentom z cukrzycą. Najbardziej aktywnymi jej składnikami są glikozydy zwane kwasami gymnemowymi I-IX (GA). Analizy pokazały, że gurmar może być pomocny w obniżaniu poziomów glukozy oraz w blokowaniu wchłaniania glukozy z jelit. Wykazano również, że zapobiega odkładaniu się tłuszczu w wątrobie i we krwi, a także obniża wagę ciała27. Zazwyczaj stosuję go w kapsułkach lub - u niektórych pacjentów - w postaci płynnej.
Sugerowana dawka: w postaci kapsułek 400-2400 mg, a w formie naparu do 5 g ziela dziennie
Cynamon Cinnamonium cassia i jego krewniak C. burmanii to odmiany przynoszące najlepsze efekty u diabetyków. Liczne badania wykazują, że może on spowalniać opróżnianie żołądka i obniżać poziom glukozy po posiłku. Cynamon obniża poziom glukozy u pacjentów z cukrzycą typu 2, u których jej kontrola była mało skuteczna. Może również pomagać w obniżaniu poziomu insuliny, ciśnienia krwi i HbA1c, a także zmniejszać wytwarzanie produktów końcowych zaawansowanej glikacji, wiązanych z rozwojem przewlekłych schorzeń zapalnych28.
Sugerowana dawka: 1000-2000 mg wysuszonej kory lub 200 mg ekstraktu dziennie
Berberyna Wiodący eksperyment, przeprowadzony na ludziach, wykazał, że berberyna dorównuje metforminie pod względem działania u pacjentów z cukrzycą. W badaniu pilotażowym ten alkaloid wspomagał komórkowy wychwyt glukozy z krwi, obniżał jej poziom i zmniejszał oporność insulinową. Będąca przeciwutleniaczem berberyna może pomagać we wzmacnianiu trzustkowych komórek beta oraz w zapobieganiu nadmiernej produkcji glukozy29,30. Dawkowanie może jednak nastręczać problemów, ponieważ wyższe ilości czasem powodują rozstrój jelita cienkiego. Dlatego zalecam pacjentom powolne zwiększanie dawek, a także przyjmowanie leku tuż po posiłku, gdy pokarm jest już w żołądku.
Sugerowana dawka: 1-1,5 g dziennie
Ekstrakt z czarnych jagód Badania nad zastosowaniem u pacjentów z cukrzycą borówek, bogatych w antocyjanozydy z klasy bioflawonoidów, wykazały, że wywołują one wyraźną poprawę odpowiedzi glikemicznej wraz z obniżeniem poposiłkowych poziomów zarówno glukozy, jak i insuliny31. Mogą również przynosić korzyści w postaci poprawy poziomu cholesterolu i trójglicerydów, na co wskazują rezultaty badań na zwierzętach32.
Sugerowana dawka: 100-350 mg dziennie
Ekstrakt z liści zielonej herbaty Zielona herbata zawiera bioflawonoid o nazwie galusan epigallokatechiny (EGCG), będący, jak udowodniono, bezpiecznym i skutecznym przeciwutleniaczem. W badaniach klinicznych stwierdzono, że zielona herbata obniża ryzyko wystąpienia cukrzycy typu 2. Z kolei u pacjentów już zmagających się z tą chorobą może poprawiać tolerancję glukozy, obniżać jej produkcję i nadmierne wydzielanie w wątrobie, a także poprawiać wchłanianie. Jak podają doniesienia naukowe, zielona herbata ma również działanie chroniące przed retinopatią cukrzycową i odgrywa rolę w zapobieganiu miażdżycy33.
Sugerowana dawka: 200-400 mg ekstraktu dziennie lub picie organicznej zielonej herbaty
|
Ekstrakt kurkuminy Ten intensywnie żółty związek chemiczny występujący w kurkumie okazał się być wybitnym inhibitorem reaktywnych form tlenu, przyczyniających się do oksydacyjnych uszkodzeń komórek. W badaniach laboratoryjnych kurkumina obniżała poziom cząsteczek odgrywających rolę w rozwoju stanów zapalnych, takich jak czynnik martwicy nowotworów alfa (TNF-alfa) wywołujący oporność insulinową oraz NF-KB - białko nasilające ekspresję cząsteczek sygnalizujących stan zapalny34,35. Stwierdzono również, że kurkumina poprawia funkcjonowanie trzustkowych komórek beta, a także obniża glukozę, HbA1c i oporność insulinową36, 37. Kurkumina dodawana do potraw jest trudno przyswajalna, lecz jej wchłanianie zwiększa się po zmieszaniu z czarnym pieprzem.
Sugerowana dawka: 200-3000 mg dziennie
Miłorząb japoński (Ginkgo biloba) Roślina ta wiązana jest z obniżaniem ryzyka otępienia i spadku zdolności poznawczych, ale wykazano również, że zmniejsza krzepliwość krwi, a także poprawia funkcjonowanie siatkówki i nerek u osób chorych na cukrzycę typu 2 z retinopatią38. Ten roślinny lek jest cennym dodatkiem do schematu suplementacji w cukrzycy, nie powinien jednak być przyjmowany przez pacjentów stosujących środki rozrzedzające krew, ani przez osoby cierpiące na rzadkie schorzenie krwotoczne - hemofilię.
Sugerowana dawka: 160-240 mg dziennie
Czosnek Jak udowodniono, poprawia on poziom glukozy na czczo, a także fruktozaminy, cholesterolu i trójglicerydów u osób z cukrzycą typu 239. Zachęcam pacjentów, by regularnie dodawali do potraw czosnek w postaci sproszkowanej lub w ząbkach.
Żeń-szeń Badania wykazały, że żeń-szeń amerykański i azjatycki obniżają poziom glukozy na czczo i wagę ciała, a także poprawiają poziom HbA1c oraz nastrój40-42.
Sugerowana dawka: 200 mg dziennie. Niektóre osoby z czasem mogą wykazywać hormonalne reakcje uboczne na przyjmowanie żeń-szenia, jeżeli więc dostrzeżesz u siebie tego typu zmiany, powiadom o tym swojego lekarza.
Przepękla ogórkowata (Momordica charantia) Ta odmiana melona, spotykana często na azjatyckich targowiskach, znana jest z dobroczynnego działania na pacjentów z cukrzycą, u których poprawia tolerancję glukozy i obniża poziom HbA1c43. Najlepiej przyjmować ją w postaci płynu lub ekstraktu.
Sugerowana dawka: 200-800 mg ekstraktu dziennie
Bazylia azjatycka Wykazano, że roślina ta obniża poziom glukozy na czczo i po posiłku44.
Sugerowana dawka: 200 mg dziennie
Bibliografia
- Indian J Med Res, 2007; 126: 471–4
- Prostaglandins Leukot Essent Fatty Acids, 1998; 58: 257–63
- Exp Mol Med. 2012;44:665-673
- Nutr Clin Pract, 2011; 26: 409–25
- J Psychopharmacol, 2005; 19: 59–65
- JAMA, 2007; 298: 1420–8
- Diabetes, 2012; 61: 175-8
- PLoS One, 2015; 10: e0132121
- Free Radic Biol Med, 1999; 27: 309-14
- Arzneimittelforschung, 1995; 45: 872-4
- Diabetes, 2004; 53: 3233-8
- Rev Diabet Stud, 2009; 6: 230-6
- Diabetes Care, 2006; 29: 2064-71
- Nat Med, 2003; 9: 294-9
- Diabetes, 2003; 52: 2110-20
- Diabetes Care, 2012; 35: 1095-7
- Int J Clin Pharmacol Ther, 2005; 43: 71-7
- J Basic Clin Physiol Pharmacol, 2006; 17: 245-54
- Mol Biol Rep, 2012; 39: 3727-35
- Diabetes, 2003; 52: 499-505
- Diabetes Care, 2005; 28: 89-94
- Amino Acids, 2012; 42: 1529-39
- Exp Mol Med, 2012; 44: 665-73
- Sci Transl Med, 2017; 9: eaah4477
- Pharm Biol, 2016; 54: 2329-39
- Amino Acids, 2016; 48: 1131-49
- J Sci Food Agric, 2014; 94: 834-40
- Ann Fam Med, 2013; 11: 452-9
- Metabolism, 2008; 57: 712-7
- Acta Pharm Sin B, 2012; 2: 327-34
- J Nutr Sci, 2013; 2: e22
- Nutrition, 2017; 41: 107-12
- Molecules, 2017; 22: 849
- Int J Med Sci, 2013; 10: 337-81
- Nutr Metab, 2008; 5: 17
- Diabetes Care, 2012; 35: 2121–7
- Evid Based Complement Alternat Med, 2013; 2013: 636053
- Exp Clin Cardiol, 2005; 10: 85-7
- Food Nutr Res, 2017; 61: 1377571
- Coll Antropol, 2012; 36: 1435-40
- J Ginseng Res, 2017; 41: 589-94
- Diabetes Care, 1995; 18: 1373-5
- Nutr J, 2015; 14: 13
- Evid Based Complement Alternat Med, 2017; 2017: 9217567
