Nasze magazyny
Zastanawiasz się, czy cierpisz na depresję? Oczywiście lekarz nie jest potrzebny, aby stwierdzić, że czujemy przygnębienie, ale czy sama chandra oznacza od razu kliniczne schorzenie, na które przepisuje się leki antydepresyjne?
Lekarz rodzinny nie jest specjalistą od tego typu dolegliwości, dlatego też najczęściej polega na prostych testach. Są to 2 wersje kwestionariusza zdrowia pacjenta (Patient Health Questionnaire, PHQ): PHQ-2 oraz PHQ-9.
Mimo że depresja to druga najcięższa przypadłość dotykająca społeczeństwo (po chorobach układu krążenia), medycyna wciąż tak naprawdę jej nie rozumie. Do dziś nie wiadomo, skąd się bierze, ani dlaczego potrafi nagle się cofnąć. Z tego powodu wszelkie próby diagnozowania jej są co najmniej kontrowersyjne, nie wyłączając testów PHQ-2 i PHQ-9.
W badaniach medycznych często ocenia się dokładność (tj. unikanie wyników fałszywie pozytywnych i możliwość identyfikowania pacjentów rzeczywiście dotkniętych chorobą) oraz szczegółowość (tj. unikanie wyników fałszywie negatywnych i prawidłowe identyfikowanie pacjentów zdrowych). Każdy test o dokładności oraz szczegółowości na poziomie co najmniej 90% uznaje się za godny zaufania. Niestety oba kwestionariusze zdrowia pacjenta pozostawiają w tej kwestii wiele do życzenia.
Gdy naukowcy z Leicester University ponownie przyjrzeli się 40 badaniom analizującym skuteczność kwestionariuszy w wykrywaniu zaburzeń depresyjnych, doszli do wniosku, że skuteczność obu testów wyniosła mniej niż wymagane 90%. Jak ustalili badacze, nieźle sprawdzają się one we wstępnym wywiadzie, jednak żaden z nich nie jest wystarczająco dokładny, by potwierdzić diagnozę1.
Sceptycy zauważą, iż nie jest to żadne zaskoczenie. Kwestionariusz PHQ-9 opracowany został 20 lat temu przez koncern farmaceutyczny, a tak się składa, że produkuje on jedne z najlepiej sprzedających się antydepresantów na rynku. Istnieje więc realne zagrożenie, że ich test zdecydowanie zbyt często diagnozuje depresję2.
W jaki sposób lekarz sprawdza, czy masz depresję
Krok 1:
PHQ-2 to prosty test składający się z 2 pytań, który stanowi pierwszy krok w rozpoznawaniu depresji.
Uzyskanie 2 odpowiedzi twierdzących sugeruje, że pacjent może cierpieć na depresję; należy wykonać drugi test
Krok 2:
PHQ-9 zawiera 9 pytań i ma na celu głębiej zbadać problem.
- 0-4 brak depresji;
- 5-9 depresja o łagodnym nasileniu;
- 10-14 depresja o umiarkowanym nasileniu;
- 15-19 depresja o umiarkowanie ciężkim nasileniu;
- 20-27 depresja o głębokim nasileniu
Lekarz najprawdopodobniej przepisze receptę na lek przeciwdepresyjny, jeżeli pacjent uzyska 15 bądź więcej punktów, choć niektórzy robią to już przy 10 punktach.
Bibliografia
- BJPsych Open, 2016; 2: 127-38
- www.telegraph.co.uk/news/2017/05/21/doctorsreliant-depressionquestionnaire-designed-bypfizercampaigners/
