Nasze magazyny
Aby powstrzymać tryumfalny pochód cukrzycy, przemysł farmaceutyczny nie ustaje w poszukiwaniu nowych leków. Niektóre z nich wykazują zadziwiające działanie, nie tylko zwiększają wydzielanie insuliny przez komórki beta trzustki w sposób zależny od stężenia glukozy we krwi, lecz również wpływają na sekrecję glukagonu, działającego w stosunku do insuliny przeciwstawnie. Jeden z leków najnowszej generacji imituje na przykład hormon wytwarzany przez jelito cienkie w odpowiedzi na glukozę. Niestety te idealne, wydawałoby się, środki nie są wolne od skutków ubocznych, które w wielu przypadkach przekreślają szanse pacjentów na wyleczenie. Warto więc zainteresować się ziołami o udowodnionej naukowo skuteczności, których stosowanie nie zagraża żadnymi komplikacjami zdrowotnymi.
Ziołowa odpowiedź na cukrzycę typu 2
Wiele badań potwierdza, że czarnuszka siewna (Nigella sativa L.) jest skuteczna w zwalczaniu objawów cukrzycy typu 2. Pozwala ona przywrócić równowagę hormonalną między insuliną a glukagonem, a także zwiększa tolerancję organizmu na glukozę równie skutecznie jak przepisywana na receptę metformina. Ponadto poprawia wrażliwość komórek wątroby na insulinę, usprawnia działanie komórek beta trzustki i spowalnia absorpcję glukozy poprzez układ trawienny.
Pycnogenol, środek na bazie kory sosnowej, został przetestowany klinicznie w badaniu z podwójną ślepą próbą na 77 ochotnikach jako wsparcie dla tradycyjnej terapii cukrzycy typu 2. Okazał się bardzo skuteczny w kontrolowaniu poziomu glukozy we krwi, poprawił też funkcjonowanie komórek śródbłonka.
Kozieradka pomaga przywrócić równowagę w przyswajaniu przez organizm glukozy. Wpływa też na gospodarkę hormonalną organizmu, a w szczególności na poziom insuliny i glukagonu.
Naszym sprzymierzeńcem w walce z cukrzycą jest również wyciąg z pestek winogron. Wykazuje on pozytywny wpływ na działanie enzymów trawiennych wytwarzanych w jelitach i w trzustce oraz spowalnia trawienie i absorpcję węglowodanów. Badania przeprowadzono wśród zdrowych ochotników, którym wcześniej podano posiłek bogaty w węglowodany.
Naukowcy podkreślają, że spożywanie kawy zmniejsza ryzyko zachorowania na cukrzycę typu 2. Nie ma jednak dowodów, by zwiększała ona wrażliwość na insulinę. Tym niemniej zawarte w niej polifenole wpływają na przyswajanie węglowodanów w jelitach i na transport glukozy, a także na wydzielanie hormonów układu trawiennego1.
Ból i sztywność stawów dotyczą coraz młodszych osób. Sposobem na pozbycie się tych dolegliwości jest stosowanie olejku z mniszka lekarskiego. Jeśli połączymy olejek z odrobiną roztopionego w kąpieli wodnej wosku pszczelego, otrzymamy wygodną w użyciu maść
Zioła poprawiają sen
W jednym z badań udowodniono, że kozłek lekarski (waleriana) nie wydłuża wprawdzie czasu snu, ale poprawia za to jego jakość. W porównaniu z benzodiazepinami, lekami o działaniu przeciwlękowym, uspokajającym i nasennym, wykazuje on podobną do nich skuteczność, jednak nie wpływa na zdolność kierowania pojazdami, a ponadto poprawia koncentrację w ciągu dnia i - co ważne - nie prowadzi do fizycznego uzależnienia.
W terapii bezsenności stosowany jest również chmiel. W połączeniu z kozłkiem lekarskim poprawia on jakość snu, co potwierdzono klinicznie. Inne badanie z udziałem pielęgniarek pracujących w trybie zmianowym wykazało, że wypicie do kolacji 333 ml piwa bezalkoholowego (ok. 1 g chmielu) ułatwia zasypianie i poprawia jakość snu. Podczas trwającego 2 tygodnie eksperymentu z udziałem 78 ochotników stwierdzono, że mieszanka przygotowana z 300 mg kozłka lekarskiego, 30 mg chmielu i 80 mg Passiflora incarnata (męczennica jadalna, marakuja) była tak samo skuteczna, jak 10 mg zolpidemu, leku używanego w doraźnym leczeniu bezsenności. Kolejne badanie wykazało, że mieszanka 187 mg kozłka i 42 mg chmielu, stosowana przez miesiąc, redukowała stany bezsenności na takim samym poziomie co 50 mg difenhydraminy, organicznego związku chemicznego obecnego w wielu środkach nasennych.
Warto też wiedzieć, że liście passiflory to środek działający uspokajająco o skuteczności porównywalnej do benzodiazepin. W jednym z badań klinicznych potwierdzono, że picie przez 7 dni po jednej filiżance naparu z tych liści poprawia jakość snu. W zwalczaniu bezsenności okazała się również skuteczna melisa w połączeniu z kozłkiem lekarskim. Podobnie działa kocimiętka, należąca do rodziny roślin jasnotowatych. Przypisuje się jej również właściwości antydepresyjne2.
Fitoterapia: sposób na nadciśnienie
Nadciśnienie tętnicze występuje samoistnie lub towarzyszy innym chorobom, np. otyłości i cukrzycy. Pomóc w jego zwalczaniu może czosnek, stosowany już w starożytnej Grecji jako diuretyk, czyli lek moczopędny - wskutek zmniejszenia ilość płynów w organizmie obniża się ciśnienie krwi. Metaanaliza 20 badań sugeruje, że spożywanie czosnku obniża ciśnienie skurczowe o 8-9 mm Hg (w jednym z badań było to aż 40 mm Hg!), a rozkurczowe o 6-7 mm Hg. Co ciekawe, spożywanie czosnku przez pacjentów z prawidłowym ciśnieniem krwi nie spowodowało jego spadku. To wszystko sprawia, że czosnek stanowi świetną alternatywę dla leków na receptę3.
Inhibitory pompy protonowej, takie jak omeoprazol, to dostępne bez recepty leki na zgagę i refluks żołądkowo-przełykowy. Okazuje się, że równie skuteczne są środki pochodzenia naturalnego: mirt i pigwa, przy czym w przypadku pigwy jej dobroczynne działanie utrzymuje się nawet po zakończeniu terapii. Udowodniono też, że wyciąg z szarańczyna strąkowego (karob) zmniejsza u niemowląt liczbę przypadków refluksu, powiązanych z tzw. ulewaniem6
Olejki eteryczne kontra stres
Rewelacyjne wyniki w usuwaniu stresu przyniosło badanie, w którym 5 osób poddano terapii olejkami eterycznymi: szałwiowym, rumiankowym i lawendowym, zmieszanymi z olejem bazowym i olejkiem jojoba. Wszyscy uczestnicy eksperymentu wypełnili ankietę, gdzie w skali 1-10 mieli określić swój poziom stresu i energii, jakość snu, siłę mięśni, ich ból i sztywność. Przez kilka tygodni systematycznie aplikowano im na nadgarstki mieszaninę olejków, by mogli swobodnie wąchać jej opary. Okazało się, że poziom stresu u badanych obniżył się średnio o 1,8 pkt, a poziom niepokoju - o 1 pkt. Poprawie uległy również pozostałe parametry: jakość snu, poziom energii i siła mięśni4.
Olejki eteryczne przeciw chorobie Alzheimera
Olejki eteryczne sprawdzą się także w łagodzeniu objawów demencji. 28 ochotników w średnim wieku 86 lat (z których 17 cierpiało na alzheimera) obserwowano przez 28 dni, po czym przez kolejne 28 dni poddawano ich aromaterapii lub terapii placebo, a następnie znów przez 4 tygodnie jedynie ich obserwowano. W badaniu wykorzystano olejowy ekstrakt z rozmarynu do aplikacji porannej i olejek z lawendy lub pomarańczowy do nacierania badanych wieczorem. Stan chorych skontrolowano przed zastosowaniem aromaterapii, po jej zakończeniu i po upływie kolejnych 4 tygodni.
Okazało się, że aromaterapia poprawiła funkcje poznawcze i samoświadomość badanych, jednocześnie nie wywołując działań niepożądanych. Konieczne są jednak kolejne badania nad wpływem aromaterapii na osoby z alzheimerem, uwzględniające większą liczbę chorych5.
Julia Cember
Bibliografia
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3990312/
- https://www.researchgate.net/publication/281791280_Herbal_Medicine_for_Insomnia
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4266250/
- https://scholarworks.umt.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1079&context=utpp
- https://onlinelibrary.wiley.com/doi/full/10.1111/j.1479-8301.2009.00299.x
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27996295
