Ta roślina jest dobra nie tylko na kaszel. Obniża ciśnie nie krwi i wykazuje działanie przeciwnowotworowe

Cząber w starożytnym Egipcie był używany pod­czas procesu balsamowania, co świadczy o jego właściwościach konserwujących. W średnio­wieczu zioło to – znane również jako majeranek górski – ceniono nie tylko za walory lecznicze. Było uwa­żane także za symbol szczęścia i miłości, często sadzono je w ogrodach jako talizman przyciągający dobrobyt.

Natomiast jego charakterystyczny aromat i łagodny, lekko pikantny smak sprawiają, że stał się popular­nym dodatkiem do potraw kuchni śródziemnomor­skiej oraz bałkańskiej.

Cząber jest bogaty w liczne związki biologicznie aktywne, które warunkują jego właściwości lecznicze. Do najważniejszych składników należą olejki eteryczne, takie jak karwakrol, tymol, p-cymen, linalol, eugenol, wykazujące działanie antyseptyczne i przeciwzapalne, kwas rozmarynowy o działaniu przeciwutleniającym oraz garbniki o właściwościach ściągających i przeciwbakte­ryjnych¹.

Cząber zawiera też flawonoidy (rutyna, hesperetyna) wspomagające układ odpornościowy oraz fitosterole wspomagające regulację poziomu cholesterolu. Jest bogaty w składniki mineralne, przede wszystkim: potas, fosfor, wapń, żelazo, magnez oraz sód. Ma składzie również spore ilości witaminy C, a także błonnika pokarmowego.

Na co pomaga cząber?

Na problemy trawienne

Cząber od wieków jest stosowany jako naturalny środek w leczeniu zaburzeń żołądkowo-jelitowych. Pobudza wydzielanie soków żołądkowych, dzięki czemu przy­spiesza trawienie i przeciwdziała wzdęciom. Działa rozkurczowo pomagając łagodzić skurcze jelit i bóle brzucha. Jest także skuteczny w przypadku niestrawno­ści, zaparć oraz biegunek, zwłaszcza tych wywołanych przez bakterie chorobotwórcze².

Regularne spożywa­nie naparów z cząbru może poprawić funkcjonowanie układu pokarmowego i zminimalizować problemy tra­wienne. Jest idealną przyprawą do ciężkostrawnych potraw, ziemniaków, zup, fasoli. Jednak należy uważać, bo nadmierne spożycie tej przyprawy może spowodo­wać podrażnienie błony śluzowej żołądka i zgagę.

Infekcje bakteryjne i grzybicze

Olejki eteryczne, takie jak karwakrol i tymol, wykazu­ją silne działanie antybakteryjne i przeciwgrzybicze, co czyni cząber naturalnym środkiem antyseptycz­nym. Skutecznie zwalcza bakterie i grzyby przenoszo­ne w żywności³. Stosuje się go jako naturalny środek w leczeniu infekcji skórnych, pleśniawek, a także grzybic paznokci i stóp.

Płukanki z naparu z tej rośliny pomagają w stanach zapalnych jamy ustnej i gardła. Jej właściwości antyseptyczne sprawiają, że skutecz­nie ogranicza rozwój patogennych drobnoustrojów. Dzięki temu może sprawdzić się też w leczeniu trud­no gojących się ran i owrzodzeń.

Potencjał przeciwnowotworowy

Badania na ludzkich liniach komórko­wych wykazały, że ekstrakty z cząbru hamują rozwój różnych nowotworów. Dzięki silnym właściwościom anty­oksydacyjnym mogą przeciwdziałać rozrostowi czerniaka, białaczki szpiko­wej, raka piersi oraz jelita grubego⁴.

Kaszel i infekcje dróg oddechowych

Cząber ma też działanie wykrztuśne. Nic więc dziwnego, że pomaga w le­czeniu kaszlu. Z kolei ze względu na swoje właściwości antybakteryjne i przeciwwirusowe jest naszym sprzy­mierzeńcem w walce z przeziębienia­mi, grypą oraz zapaleniem oskrzeli⁵.

Wzmocnienie odporności

Zioło to jest bogate w przeciwutleniacze, które wspierają układ odpornościowy. Zawarte w nim flawonoidy, garbniki i olejki eteryczne działają antybakte­ryjnie i przeciwwirusowo, chroniąc organizm przed infekcjami⁶. To zaś sprawia, że regularne stosowanie tej rośliny zmniejsza ryzyko zachorowania.

Trzyma w karbach glukozę

Cząber wykazuje właściwości hipo­glikemizujące, co oznacza, że może wspierać regulację poziomu cukru we krwi. Związki zawarte w roślinie wspomagają działanie insuliny, co może być korzystne dla osób z insulinoopor­nością i cukrzycą typu 2⁷. Ogranicza również wchłanianie glukozy w jelitach, dzięki czemu może zapobiegać na­głym skokom poziomu cukru we krwi. Warto rozważyć regularne spożywanie naparów z cząbru lub jego dodawanie do potraw jako naturalne wsparciem w profilaktyce słodkiej choroby.

Działanie przeciwzapalne i przeciwbólowe

Zawarte w cząbrze flawonoidy i fe­nole wykazują silne działanie prze­ciwzapalne i przeciwbólowe. Stąd zioło może być stosowane w ła­godzeniu bólów stawów, mięśni oraz stanów zapalnych skóry.

Napary z cząbru pomagają w le­czeniu reumatyzmu, artretyzmu oraz przyspieszają regenerację organizmu po kontuzjach. Można je stosować za­równo wewnętrznie, jak i zewnętrznie w postaci okładów na bolące miejsca. Okazuje się też, że roślina działa rozkurczowo, dzięki czemu przyno­si ulgę w bólach menstruacyjnych. Natomiast wyniki badań na myszach i szczurach potwierdzają tradycyjne zastosowanie nasion cząbru w le­czeniu bólu i stanów zapalnych⁸.

W jaki sposób stosować cząber?

• Nalewka cząbrowa na trawienie 50 g suszonego cząbru zalej 500 ml alko­holu 40-50% i odstaw w ciemne miejsce na 2 tygodnie. Co kilka dni potrząsaj na­czyniem. Przecedź, dodaj 250 ml przego­towanej wody, 2 łyżki miodu (opcjonalnie), odstaw na kolejne 2 tygodnie. Zażywaj łyżeczkę przed posiłkiem. To poprawi tra­wienie oraz złagodzi wzdęcia i skurcze jelit.
• Płukanka do jamy ustnej i gardła
  Łyżkę cząbru zalej 200 ml wrzątku i parz kwadrans. Przecedź i dodaj ½ łyżeczki soli. Płucz usta 2-3 razy dziennie, by od­świeżyć oddech i zwalczyć bakterie.

• Inhalacje na zatoki Łyżkę suszonego cząbru wsyp do miski, zalej 1 l wrzątku. Nachyl się nad parą, przykryj głowę ręcznikiem. Wdychaj przez 5-10 min. Dzięki temu zabiegowi udrożnisz zatoki i złagodzisz bóle głowy. 
• Wino na trawienie Przygotuj butelkę z 500 ml czerwonego wina. Wsyp do niej łyżkę cząbru, od­staw na 5 dni. Przecedź i przechowuj w chłodnym miejscu. Aby pobudzić apetyt i wspomóc pracę układu pokarmowego pij kieliszek przed głównym posiłkiem. 

• Miód na odporność Wymieszaj 200 g miodu z 2 łyżkami świeżego cząbru (lub 1 łyżką suszonego) oraz 1 łyżką soku z cytryny. Zakręć słoik, ale nie do końca – musi oddychać. Odstaw na 5-7 dni, codziennie mieszając. Stosuj łyżeczkę dziennie (możesz dodawać do let­niej herbaty). Ten naturalny antybiotyk wzmacnia odporność i walczy z infekcjami.
• Pesto cząbrowe 2 garści świeżego cząbru, 50 g orzechów włoskich, 50 ml oliwy z oliwek, 1 ząbek czosnku i 1 łyżkę soku z cytryny zmiksuj na gładką pastę. Przechowuj w lodówce, używaj do makaronu, kanapek lub jako sos.