Nasze magazyny
Rodzina Asteraceae obejmuje szeroką liczbę rodzajów, wśród których rodzaj Artemisia jest jednym z największych i najszerzej rozpowszechnionych na świecie.
Artemisia annua, czyli bylica roczna, czasami nazywana absyntem rocznym, jest jednoroczną rośliną zielną, uprawia się ją w Azji, Indiach, Europie Środkowej i Wschodniej, w umiarkowanych regionach Ameryki, Afryki, Australii i w regionach tropikalnych. Stosuje się ją jako przyprawę, w formie herbaty i jako roślinę leczniczą.
Jakie właściwości lecznicze ma bylica roczna?
Artemisia annua jest stosowana w medycynie tradycyjnej od setek lat. W Azji i Afryce za jej pomocą leczy się malarię i gorączkę. Ponadto przypisuje się jej właściwości przeciwhiperlipidemiczne, przeciwdrgawkowe, przeciwzapalne, przeciwdrobnoustrojowe, przeciwcholesterolemiczne i przeciwwirusowe. Bylica roczna działa także przeciwzapalnie, hepatoprotekcyjnie, przeciwnowotworowo i zapobiega otyłości oraz unieszkodliwia wolne rodniki tlenowe.
Jakie substancje czynne zawiera bylica roczna?
W bylicy rocznej zidentyfikowano kilka bioaktywnych metabolitów. Najdokładniej zbadano artemizyninę, ze względu na jej przeciwmalaryczne działanie. Oprócz tego roślina ta zawiera szereg aminokwasów, witamin i minerałów, a także inne aktywne substancje, będące metabolitami wtórnymi. Spójrzmy zatem, co ma nam do zaoferowania bylica roczna i w jaki sposób chroni nasze zdrowie?
Monoterpeny – co dają naszej odporności?
Monoterpeny to wtórne metabolity roślin, które pozwalają roślinie bronić się przed czynnikami stresowymi (np. złe warunki środowiska, pasożyty) i działają jako sygnały chemiczne, za pomocą których komunikuje się ze swoim otoczeniem, roślinami i innymi organizmami. Monoterpeny to główne składniki olejku eterycznego, pozyskiwanego z bylicy rocznej i to one nadają jej charakterystyczny, silny zapach.
Substancje te wykazują m.in. działanie wykrztuśne, przeciwzapalne, antybakteryjne, antygrzybiczne, przeciwnowotworowe, przeciwsukrzycowe, uspokajające i przeciwbólowe, unieszkodliwiają wolne rodniki tlenowe, obniżają ciśnienie krwi i poziom złego cholesterolu LDL, działają neuroprotekcyjnie i immunomodulująco, czyli regulują funkcje układu odpornościowego.
Czym są seskwiterpeny i jak działają?
Podobnie jak monoterpeny, seskwiterpeny odgrywają rolę obronną względem rośliny. W bylicy rocznej zidentyfikowano ponad trzydzieści seskwiterpenów, zlokalizowanych głównie w częściach nadziemnych. Jednym z seskwiterpenów jest artemizynina, najlepiej poznana substancja aktywna, pozyskiwana z Artemisia annua.
Jakie znaczenie mają związki fenolowe?
To organiczne cząsteczki, które są szeroko rozpowszechnione w roślinach od korzeni do owoców. Są to metabolity wtórne, wytwarzane przez rośliny w celu ochrony przed promieniowaniem UV, ale także przed zwierzętami, często działające jako repelenty (odstraszająco) ze względu na gorzki smak.
Ponadto wykazują one m.in. działanie antyoksydacyjne, antybakteryjne, przeciwzapalne, przeciwwirusowe, antynowotworowe i neuroprotekcyjne, chronią układ krążenia i obniżają ciśnienie krwi, regulują działanie układu odpornościowego, chronią przed rozwojem cukrzycy oraz hamują przedwczesne starzenie się organizmu.
Czym są kumaryny i jak działają?
Kumaryny są szeroko rozpowszechnione w królestwie roślin. Powstają w liściach i gromadzą się szczególnie w korzeniach i korze, a także w starych lub uszkodzonych tkankach. Substancje te chronią roślinę przed roślinożercami i patogennymi mikroorganizmami. Za to na nasz organizm działają przeciwbólowo, przeciwzapalnie, przeciwgorączkowo i antyalergicznie. Niszczą także wolne rodniki tlenowe.
Jakie są najważniejsze właściwości zdrowotne bylicy rocznej?
Jak bylica roczna neutralizuje wolne rodniki?
Aktywność antyoksydacyjna Artemisia annua wynika z obecności terpenów, flawonoidów i kumaryn. Warto wspomnieć, że flawonoid o nazwie chryzoprenol D został zidentyfikowany jako główna cząsteczka, przyczyniająca się do aktywności antyoksydacyjnej tej rośliny.
Badania wykazały ponadto, że całkowity ekstrakt alkoholowy z rośliny wykazuje silniejszą aktywność antyoksydacyjną niż jego frakcje, co dowodzi synergistycznego działania cząsteczek – oznacza to, że zawarte w niej substancje wzajemnie zwiększają siłę swojego działania, zatem najkorzystniej jest sięgać po ekstrakty roślinne, a nie po pojedyncze, wyizolowane substancje.
Czy bylica roczna pomaga w cukrzycy?
Badania dowiodły, że wyciągi wodne z Artemisia annua wykazują znaczące działanie przeciwhiperglikemiczne (obniżają poziom glukozy we krwi) i zapobiegają obniżeniu poziomu insuliny u zwierząt chorych na cukrzycę.
Ponadto, obecnie dobrze udokumentowano ważne powiązanie między stresem oksydacyjnym, reakcją zapalną i aktywnością insuliny. Można to wyjaśnić zdolnością przeciwutleniaczy do ochrony przed szkodliwymi skutkami hiperglikemii, a także do poprawy metabolizmu glukozy.
Jak bylica roczna wpływa na rozwój nowotworów?
Kilka badań sugeruje, że artemizynina może nie być najbardziej aktywnym związkiem przeciwnowotworowym w Artemisia annua. Roślina ta zawiera bowiem wiele innych biologicznie czynnych substancji o działaniu przeciwnowotworowym.
Badania dowiodły, że ekstrakt z bylicy rocznej hamuje rozwój komórek raka piersi, trzustki, prostaty, wątroby i niedrobnokomórkowego raka płuc oraz pobudza proces apoptozy, czyli programowanej śmierci komórek. Ponadto wyciąg ten hamuje proliferację, czyli namnażanie, komórek nowotworowych i wzrost guza.
