Liczba badań nad olejkami eterycznymi rośnie z roku na rok, a w minionej dekadzie eksplodowała. Przed 2000 r. miały one szczęście zasłużyć sobie na odnotowanie w opublikowanych wynikach 30 analiz rocznie.
Do 2012 r. liczba ta wzrosła do 748 publikacji w recenzowanych czasopismach. Zaś w 2022 r. PubMed – biblioteka międzynarodowej medycyny – zawierała ogromną liczbę 2037 nowych badań na temat olejków eterycznych.
W Starym Testamencie Bóg polecił Mojżeszowi zmieszanie mirry, cynamonu, kasji i tataraku w oliwie z oliwek w celu stworzenia aromatycznego świętego olejku do namaszczeń. Z kolei w Księdze Estery, zanim młoda kobieta zobaczyła króla Kserksesa, przeszła 12-miesięczną serię zabiegów upiększających, w tym 6 miesięcy detoksykacyjnych masaży olejkiem mirrowym. Później 3 mędrców przyniosło małemu Chrystusowi dary – mirrę, kadziło i złoto – olejki były równie cenne, jak złoto. Grecki lekarz Hipokrates nazywał olejki z aromatycznych roślin „ojcem leków”. Były one podstawą medycyny arabskiej, chińskiej, ajurwedyjskiej, afrykańskiej i egipskiej.
Co zawierają olejki eteryczne?
Olejków, np. rozmarynowego i kadzidłowego, używano przez tysiąclecia, ale naukowcy dopiero zaczynają precyzować ich skład chemiczny i aktywność biologiczną1.
Okazuje się, że było więcej do znalezienia, niż się spodziewano. Skromny wiecznie zielony krzew rozmarynu, dziko rosnący w regionie śródziemnomorskim i ogrodowych doniczkach na całym świecie, ma np. m.in. właściwości antyoksydacyjne, antybakteryjne, hipoglikemiczne, przeciwnowotworowe, hepatoprotekcyjne, przeciwzapalne i zwalcza choroby serca2.
Zawarte w olejku kadzidłowym kwasy bosweliowe mają właściwości przeciwzapalne. Zwalczają kilka rodzajów zapalenia okrężnicy, reumatoidalne zapalenie stawów, chorobę zwyrodnieniową stawów, astmę oskrzelową i chorobę Leśniowskiego-Crohna oraz uśmiercają szereg komórek rakowych3. 2 opisy przypadków dotyczą kobiet z łagodnym pierwotnym kurczem powiek (zaburzeniem nerwu ocznego, które może doprowadzić do ślepoty). U pacjentek tych nastąpiła gwałtowna poprawa dzięki miejscowej aplikacji olejku kadzidłowego zamiast rutynowych wstrzyknięć toksyny botulinowej4.
Aldehyd cynamonowy, główny fitoskładnik olejku cynamonowego, ma właściwości przeciwzapalne, antyoksydacyjne, przeciwcukrzycowe, hipoglikemizujące i hipotensyjne oraz zapobiega otyłości5. W eksperymentach wykazano, że olejek z oregano naprawia nieszczelne jelita u świń przez redukcję bakterii Escherichia coli oraz modulację układu odpornościowego6. Coraz wyraźniej widać, że leki stosowane w terapii zaburzeń nastroju i neurologicznych, takich jak choroba Alzheimera, są nieskuteczne.
Naukowcy zwracają się więc ku starym remediom, by opracowywać nowe farmaceutyki, co napędza badawczą żyłę złota dotyczącą aromatycznych ziół i zawartych w nich olejków eterycznych. Te ostatnie składają się z setek biochemicznie aktywnych cząsteczek, które wpływają na ośrodkowy układ nerwowy i system odpornościowy7.
Jak działają olejki eteryczne?
„Jedna kropla olejku eterycznego zawiera ok. 40 trylionów cząsteczek. Ta liczba to 4 z 19 zerami: 40 000 000 000 000 000 000” – wyjaśnia Jodie Cohen w książce pt. „Essential Oils to Boost the Brain and Heel the Body” („Olejki eteryczne na pobudzenie mózgu i leczenie organizmu”), wydanej przez Ten Speed Press, 2021.
Cząsteczki te są wdychane przez nos lub usta i wędrują do płuc, skąd natychmiast trafiają do krwi i całego organizmu. Podczas aplikacji olejków do masażu przenikają skórę. W ten sam sposób plastry na skórę dostarczają nikotynę do krwioobiegu.
Po trafieniu do organizmu olejki eteryczne pobudzają nerw błędny – centralny i kluczowy kanał łączący mózg z każdym układem narządów. Stymulacja ta ma wpływ na nastrój, jakość snu i trawienia oraz funkcje odpornościowe.
W poważny sposób nastraja również układ przywspółczulny i wyłącza stan zapalny, co umożliwia leczenie. Napięcie nerwu błędnego – czyli jego zdolność do przystosowywania się – coraz częściej uznaje się za ważną płaszczyznę terapii zaburzeń mózgu, w tym choroby Alzheimera8.
„Olejki eteryczne są skuteczne w przypadku prawie wszystkich znanych obecnie patologicznych ścieżek choroby Alzheimera. Mają one również właściwości neuroprotekcyjne i przeciwstarzeniowe oraz efektywnie leczą demencję, epilepsję, stany lękowe i inne problemy neurologiczne” – zauważyli pakistańscy naukowcy po ostatnim przeglądzie literatury naukowej na ten temat9. Oto podsumowanie odkryć dotyczących najpowszechniejszych zaburzeń mózgu: depresji, stanów lękowych oraz chorób Alzheimera i Parkinsona.
Olejki eteryczne w leczeniu depresji
Ten problem zdrowotny nasilił się w wyniku reakcji systemu opieki zdrowotnej na covid-19. Podobnie jak w przypadku stanów lękowych w ciągu pierwszego roku pandemii częstość jej występowania wzrosła o 25%. Wskutek tego łączna liczba osób cierpiących na depresję na całym świecie poszybowała do 280 mln10.
Depresja okrada ludzi z radości i spełniania oraz prowadzi do ponad 700 tys. samobójstw rocznie. Jest jednak również związana z zaburzeniami poznawczymi, które wpływają na koncentrację, funkcje wykonawcze i pamięć oraz może przejść w demencję i chorobę Parkinsona11. W przypadku depresji lekarze sięgają po bloczek z receptami, ale u 30- 50% pacjentów przyjmujących leki przeciwdepresyjne według zaleceń w ogóle nie są one skuteczne12.
Pozostaje też kwestia ich działań niepożądanych. Główna klasa antydepresantów, selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny (selective serotonin reuptake inhibitors, SSRI), może zwiększać prawdopodobieństwo wystąpienia śmiertelnej arytmii13 i powodować objawy – od suchości w jamie ustnej i zaparć po dysfunkcje seksualne, otępienie emocjonalne, przybieranie na wadze i myśli samobójcze14.
„W ciągu ostatniej dekady w wielu badaniach donoszono o skuteczności olejków eterycznych w łagodzeniu objawów chorób związanych z zaburzeniami psychicznymi, poprawie nastroju oraz poczucia fizycznego i umysłowego dobrostanu z przewagą w postaci mniejszej liczby działań niepożądanych” – zauważyła w najnowszym przeglądzie grupa brazylijskich naukowców15. Poniższe olejki eteryczne mogą być przydatne w leczeniu depresji.
Cytrusy na lepszy nastrój
Naukowcy przebadali olejki cytrusowe pod kątem potencjału do podnoszenia nastroju:
- olejek bergamotowy (Citrus bergamia),
- olejek cytrynowy (Citrus limon/limonum),
- olejek z pomarańczy słodkiej (Citrus sinensis).
W jednym z badań naukowcy z Wydziału Psychiatrii Szkoły Medycznej Uniwersytetu Mie w Japonii przebadali wpływ olejków eterycznych na myszy. Następnie sprawdzili, jak cytrusowa mieszanka olejków – cytrynowego, pomarańczowego i bergamotowego – oraz cis-4-heksenolu (zapachu zielonej ziemi) oddziaływała na poziom hormonów neuroendokrynnych i markerów funkcji odpornościowych u 12 hospitalizowanych mężczyzn, u których wystąpiły poważne zaburzenia depresyjne.
Panów poddawano ciągłej dyfuzji powietrza z olejkami do wystąpienia remisji (czyli przez 4-11 tygodni) i porównano z 8 pacjentami z grupy kontrolnej, którzy przyjmowali wyłącznie antydepresanty. W grupie leczonej poziomy hormonów i markerów zapalnych uległy niemal normalizacji. Mężczyźni ci wykazywali ponadto lepsze wyniki terapeutyczne niż pacjenci przyjmujący leki przeciwdepresyjne. 9 z 12 z nich całkowicie zrezygnowało z farmakoterapii16.
Lawenda lekarska (Lavandula angustifolia)
Olejek lawendowy, jeden z najlepiej przebadanych pod kątem poprawy nastroju olejków eterycznych, jest bogaty w linalol i octan linalylu. Substancje te mają właściwości przeciwdepresyjne i przeciwlękowe oraz – jak wykazano – poprawiają jakość snu, co przynosi korzyści w przypadku zarówno depresji, jak i zaburzeń lękowych17.
W jednym z pilotażowych badań 28 kobiet po porodzie z diagnozą łagodnej do umiarkowanej depresji lub stanów lękowych losowo przydzielono do 2 grup. Jedna z nich korzystała ze standardowej terapii. Druga stosowała ponadto dodatkowo inhalacje mieszanki olejków eterycznych – lawendowego i różnego (Lavandula angustifolia i Rose otto, Rosaceae) – przez 15 min lub wcierała zawierający je krem do rąk 2 razy w tygodniu przez 4 kolejne tygodnie.
Olejki eteryczne znacząco poprawiły wyniki kobiet według Edynburskiej Skali Depresji Poporodowej (Edinburgh Postnatal Depression Scale, EPDS) i kwestionariusza lęku uogólnionego (GAD-7) bez żadnych działań niepożądanych18.
Olejki eteryczne w leczeniu zaburzeń lękowych
Badania dotyczące zastosowania olejków eterycznych w leczeniu depresji i zaburzeń lękowych w dużej mierze się pokrywają. Może to wynikać z faktu, że te 2 problemy zdrowotne często występują jednocześnie. Olejki eteryczne, które są korzystne w przypadku stanów lękowych, łagodzą również depresję i pozytywnie wpływają na sen. Poniżej wymieniono kilka tych, które naukowcy przebadali w największym stopniu.
- Pomarańcza gorzka i jaśmin wielkolistny (Citrus aurantium i Jasminum sambac) W metaanalizie 44 randomizowanych kontrolowanych badań (50 ramion badawczych) uwzględniono 10 rodzajów olejków eterycznych oraz blisko 3,5 tys. pacjentów z zaburzeniami lękowymi. Wykazała ona, że najwięcej dowodów ze skali oceny lęku oraz pomiarów ciśnienia tętniczego i tętna dotyczyło olejku pomarańczowego (Citrus aurantium), a następnie jaśminowego, które znalazły się na podium po uwzględnieniu różnic.
- Olejek z róży damasceńskiej (Rosa rugosa) wykazał umiarkowane efekty, podobnie jak lawendowy21.
- Jagodlin wonny (Cananga odorata) W tym olejku wykryto ok. 150 związków chemicznych. Jego poprawiające nastrój i odprężające działanie przypisano zawartym w nim beta-kariofilenowi, benzoesanowi benzylu, linalolowi i alkoholowi benzylowemu22.
W jednym z badań 15 zdrowych mężczyzn zamknięto w pokoju, w którym 3 krople olejku jagodlinowego dodano do ciepłej lampy wodnej utrzymywanej w temperaturze 90°C. Ich tętno i ciśnienie tętnicze, które naukowcy zmierzyli przed ekspozycją i godzinę po niej, uległy znaczącemu obniżeniu, a aktywność autonomicznego układu nerwowego – wyciszeniu23.
Wyniki innego badania na ten temat opublikowano w 2018 r. Wykazało ono, że wdychanie olejku jagodlinowego w mysim modelu zaburzeń lękowych miało związek ze zmianami poziomu serotoniny we krwi oraz redukcją stężenia kortyzolu w osoczu (które stanowi miarę stresu), jak również uspokajającym oddziaływaniem na hipokamp24.
W jednym z najnowszych badań 44 pacjentów przyjętych do szpitala na pierwszą serię radioterapii losowo podzielono na 2 grupy. Uczestnikom pierwszej z nich na całą noc przytwierdzono do rękawa szpitalnej koszuli 2 kawałki papieru morwowego skroplonego olejkiem jagodlinowym. W przypadku drugiej grupy papier był nasączony tylko wodą destylowaną. Poranny poziom kortyzolu w ślinie (który stanowi miarę stresu) był znacząco niższy u pacjentów, w przypadku których zastosowano olejek eteryczny, w porównaniu z grupą kontrolną. Uczestnicy wdychający olejek jagodlinowy uzyskali również lepsze wyniki w kwestionariuszu oceny poziomu lęku25.
- Lawenda lekarska (Lavendula angustifolia) Kilka badań wykazało, że aromaterapia na bazie bogatych w linalol olejków eterycznych, takich jak lawendowy, bergamotowy i pomarańczowy, oddziałuje na receptory GABA i łagodzi niepokój26.
- Kozłek lekarski (Valeriana officinalis) Niektórzy stomatolodzy używają olejku walerianowego zamiast niebezpiecznych benzodiazepin do uspokajania pacjentów przed zabiegami w obrębie jamy ustnej27.
- Trawa cytrynowa (Cymbopogon citratus) Olejek z trawy cytrynowej to stary podstawowy środek stosowany w leczeniu zaburzeń lękowych w medycynie ludowej. W przynajmniej jednym badaniu okazał się obiecujący w terapii stanów niepokoju u ludzi28. Najnowsze badania na zwierzętach potwierdziły, że olejek z trawy cytrynowej oddziałuje na ścieżki GABA w mózgu i normalizuje zachowanie w mysich modelach stresu społecznego. Doprowadziło to naukowców do wniosku, że może on „łagodzić indukowane stresem psychospołecznym zaburzenia neurologiczne u wrażliwych jednostek”29. Pamiętać należy, że odkrycia poczynione w badaniach na zwierzętach mogą nie mieć odniesienia do populacji ludzkiej.
W jednym z 8-tygodniowych badań, których wyniki opublikowano w 2020 r., naukowcy z amerykańskiej Szkoły Pielęgniarstwa Uniwersytetu Wirginii Zachodniej zaopatrzyli w aromaterapeutyczne plastry 19 pielęgniarek pracujących w centrum infuzji szkolnego instytutu onkologicznego. Zostały one nasączone cytrusową mieszanką olejków: cytrynowego, pomarańczowego, mandarynkowego, z różowego grejpfruta, trawy cytrynowej, limonkowego i miętowego. Kobiety nosiły plastry w okolicy szyi na smyczach na klucze.
Pielęgniarki zgłaszały nie tylko fakt, że zapach poprawiał ich nastrój, lecz także 40-procentową redukcję niepokoju. Dzięki noszeniu smyczy o 40% obniżył się również ich poziom zmęczenia, a poczucie przytłoczenia spadło według nich o połowę. Praca pielęgniarki onkologicznej jest stresująca. Codziennie radzisz sobie z życiem, śmiercią lub chorobą przewlekłą. Ma to zastosowanie nie tylko w pielęgniarstwie. Chodzi o stres w miejscu pracy – powiedziała przełożona pielęgniarek wspomnianej szkoły Laurie Theeke30.
W celu odpędzenia lęku Jodie Cohen zaleca głębokie oddychanie według wzoru 4-4-8 w celu aktywacji układu przywspółczulnego i nerwu błędnego:
- Wdychaj powietrze, licząc do 4.
- Wstrzymuj powietrze, licząc do 4.
- Wydychaj powietrze, licząc do 6 lub 8.
- Powtórz.
Najlepsze olejki na demencję
Jej najczęstszą i najbardziej przerażającą formą jest choroba Alzheimera, która uśmierca komórki mózgowe, co pozbawia pacjentów pamięci i zdolności poznawczych.
Światowa Organizacja Zdrowia szacuje, że dotyka ona ponad 55 mln ludzi na całym świecie, a do 2030 r. liczba ta wzrośnie do 78 mln. Nie ma leków zapobiegających alzheimerowi lub hamujących jego progresję, chociaż lekarze przepisują pacjentom inhibitory cholinesterazy, takie jak donepezyl, rywastygmina i galantamina, w celu redukcji objawów behawioralnych.
Środki te przeciwdziałają rozkładowi acetylocholiny – ważnego dla funkcjonowania pamięci neuroprzekaźnika – przez cholinesterazę. Jednak ich działania niepożądane są znaczne – od nudności, wymiotów i bezsenności po splątanie i napady padaczkowe.
Dotyczący wpływu olejków eterycznych na demencję przegląd Cochrane Collaboration z 2020 r. wykazał, że istniejące badania na ludziach były zbyt niewielkie bądź zbyt słabo kontrolowane, by wywnioskować, że olejki mogą pomagać pacjentom. Jednakże, ponieważ nie można ich opatentować, motywacja do prowadzenia wymaganych dużych i kosztownych prób klinicznych jest niewielka31.
Nowsze badania potwierdziły jednakże, że pewne olejki eteryczne mają silne właściwości hamujące cholinesterazę. Ich działanie jest podobne do powszechnie stosowanych leków, ale w przeciwieństwie do farmaceutyków nie powodują one objawów niepożądanych. Ich kolejną przewagą jest fakt, że zawarte w nich składniki aktywne mogą skuteczniej przenikać barierę krew-mózg. Inne olejki eteryczne – jak wykazano – mogą być korzystne dzięki odmiennym mechanizmom, np. właściwościom antyoksydacyjnym32. Oto kilka najbardziej obiecujących obecnie w badaniach nad leczeniem choroby Alzheimera olejków eterycznych.
Rozmaryn lekarski (Rosmarinus officinalis)
Badanie z 2022 r., dotyczące różnych rodzajów ekstraktu z rozmarynu, wykazało, że zawiera on ważne cząsteczki chemiczne, takie jak kwas rozmarynowy i karnozowy. Substancje te mają zarówno właściwości antyoksydacyjne, jak i hamujące cholinesterazę. Uzasadnia to zastosowanie wyciągu z rozmarynu w medycynie tradycyjnej w leczeniu zaburzeń poznawczych, takich jak choroba Alzheimera33.
W kolejnym artykule przeglądowym z 2022 r. przeanalizowano 15 badań dotyczących wpływu rozmarynu na funkcje poznawcze zwierząt. Wywnioskowano, że chociaż wyniki były nieprzewidywalnie niejednoznaczne, „ogólnie poprawiał on zdolności kognitywne u zdrowych i upośledzonych zwierząt, a rezultaty były znaczące w przypadku wszystkich gatunków, rodzajów ekstraktu, okresów trwania kuracji i typów pamięci”34. Chociaż wyniki badań na zwierzętach nie muszą mieć przełożenia na populację ludzką, niewielkie próby z udziałem ludzi potwierdziły skuteczność rozmarynu. Rozpylony w powietrzu olejek rozmarynowy znacząco poprawiał np. zapamiętywanie obrazów i liczb wśród uczniów w porównaniu z grupą kontrolną, której nie eksponowano na jego działanie35.
Wawrzyn szlachetny (Laurus nobilis)
W badaniu przeprowadzonym we wrześniu 2023 r. oceniano wpływ olejku eterycznego z wawrzynu szlachetnego – rośliny uprawianej od czasów rzymskich i używanej do komponowania wieńców olimpijskich – na myszy z zaburzeniami pamięci wywołanymi przez skopolaminę (stosowaną w medycynie głównego nurtu do leczenia m.in. nudności). W porównaniu z grupą kontrolną gryzonie poddawane działaniu olejku laurowego wykazywały poprawę zdolności poznawczych i statusu antyoksydacyjnego. Ponadto były chronione przed uszkodzeniami powodowanymi przez lek36.
Szafran uprawny (Crocus sativus)
W najnowszych badaniach podkreślono możliwy związek pomiędzy przewlekłym stresem, pogorszeniem funkcji poznawczych i jego progresją do choroby Alzheimera.
Szafran to obecnie najdroższa przyprawa świata. Jest to suszone czerwone nitkowate znamię (górna część słupka kwiatu), ręcznie zrywane z jesiennego krokusa. Szafran od dawna stosuje się w tradycyjnej medycynie tybetańskiej, a ostatnio wykazano, że safranal – jeden z jego składników aktywnych – działa przeciwnowotworowo w przypadku nowotworu mózgu – glejaka37.
Wykazano, że niektóre inne składniki szafranu, zwłaszcza krocyna, zwalczają wywołane stresem dysfunkcje poznawcze i stres oksydacyjny oraz spowalniają postęp alzheimera.
Krocyna jest przeciwutleniaczem, środkiem przeciwdepresyjnym i przeciwzapalnym oraz zapobiega rozkładowi acetylocholiny przez acetylocholinoesterazę. Wykazano także, że szafran uszczelnia barierę krew-mózg i przeciwdziała agregacji białka beta-amyloidowego, które tworzy charakterystyczne blaszki w mózgach pacjentów z chorobą Alzheimera38.
Kurkuma w leczeniu choroby Parkinsona
Uważa się, że – podobnie jak inne zaburzenia pracy mózgu – schorzenie to powodują procesy zapalne i oksydacyjne, dlatego korzystne może okazać się stosowanie opisanych powyżej olejków przeciwzapalnych, np. kadzidłowego40. Jednak w tysiącach badań wykazano, że właściwości przeciwzapalne ma również kurkumina – składnik korzenia kurkumy. Nowe analizy skupiają się na jej możliwym zastosowaniu w terapii choroby Parkinsona.
Kurkuma (Curcuma longa)
Japońscy badacze wykazali niedawno, że główny składnik olejku kurkumowego o nazwie ar-turmeron „silnie chronił neurony dopaminergiczne”, czyli komórki mózgowe wytwarzające neuroprzekaźnik – dopaminę. U pacjentów z chorobą Parkinsona neurony te są atakowane, co powoduje drżenie, sztywność mięśni, zaburzenia mowy i inne objawy. Japońscy naukowcy uważają, że aromatyczny ar-turmeron zmniejsza stan zapalny w obrębie mikrogleju – komórek odpornościowych mózgu – i łagodzi stres oksydacyjny41.
Jak bezpiecznie stosować olejki eteryczne?
Podczas stosowania olejków eterycznych nigdy nie należy lekceważyć ich mocy. Wyznacznikiem powinny być standardowe wytyczne dotyczące rozcieńczania w zależności od wieku oraz wiedza, czy olejki, których chce się używać, są objęte dodatkowymi środkami ostrożności. Dobrym źródłem ważnych informacji na temat bezpieczeństwa stosowania olejków eterycznych jest amerykańskie Narodowe Towarzystwo Holistycznej Aromaterapii.
Sztyft Mamy Z na poprawę nastroju i złagodzenie przygnębienia
Sabrina Zielinski, znana również jako Mama Z, oraz jej mąż Eric Zielinski oferują na swojej stronie internetowej – Natural Living Family (naturallivingfamily. com) – mnóstwo informacji na temat badań dotyczących olejków eterycznych i ich stosowania, m.in. w formie książek, programów i darmowych przepisów. Należy do nich podana poniżej receptura rozpraszająca ponure nastroje.
Składniki
1 kropla olejku cytrynowego
1 kropla olejku bergamotowego
1 kropla olejku jagodlinowego
1 kropla olejku kadzidłowego
1 kropla olejku melisowego
1 kropla olejku lawendowego
10 ml wybranego oleju nośnikowego, np. jojoba, oliwy z oliwek, oleju kokosowego, arganowego lub migdałowego,
10-mililitrowa butelka ze szkła oranżowego ze sztyftem.
Sposób przygotowania
Dodaj do butelki po kropli każdego ze stabilizujących nastrój olejków eterycznych.
Wypełnij ją ulubionym olejem nośnikowym.
Wymieszaj olejki eteryczne z olejem nośnikowym w butelce przez obracanie jej między dłońmi.
Nakładaj na punkty na ciele, w których puls jest wyczuwalny.
Jeśli wolisz poprawiający nastrój sprej do pomieszczeń, wlej po 4 krople każdego z wymienionych powyżej olejków eterycznych do 60-mililitrowej butelki z atomizerem i wypełnij ją 95-procentowym alkoholem.
Rozprosz niepokój dzięki uspokajającej mieszance olejków
Aromaterapeutka Jennifer Lane z San Jose w Kalifornii w USA podaje ten przepis na swojej stronie internetowej (lovingessentialoils.com) na ukojenie niepokoju nerwowego.
Składniki
2 krople olejku lawendowego
2 krople olejku bergamotowego
2 krople olejku różanego
2 krople olejku jagodlinowego
Sposób przygotowania
Dodaj krople olejków eterycznych do dyfuzora z zalecaną ilością wody. Zrelaksuj się i korzystaj.
Mieszanka na skupienie Jodie Cohen
Według Cohen już samo otwarcie butelki z olejkiem rozmarynowym lub miętowym dla zaznajomienia się z zapachem to dobry sposób na rozpoczęcie aromaterapii. Autorka proponuje poniższy przepis na poprawę koncentracji i funkcji poznawczych.
Składniki
8 kropli olejku miętowego
8 kropli olejku rozmarynowego
6 kropli olejku bazyliowego
2 krople olejku kardamonowego
30 ml oleju nośnikowego
Stosowanie
Nakładaj mieszankę bezpośrednio na skórę nad skrońmi i w tylnej części karku i wmasowuj.
Olejek kurkumowy na wsparcie mięśni
Monika Pearson, autorka bloga Essential Oil Adviser (essentialoiladviser.org), proponuje poniższy przepis z olejkiem kurkumowym.
Składniki
4 krople olejku kurkumowego
15 kropli olejku miętowego
15 kropli olejku lawendowego
2 łyżeczki mielonego pieprzu cayenne
1/2 szklanki oleju kokosowego
1/4 szklanki startego wosku pszczelego
Sposób przygotowania
Włóż wosk pszczeli i olej kokosowy do szklanego słoika. Umieść go w garnku, który napełnij wodą na głębokość 5 cm.
Podgrzej garnek na średnim ogniu, aby stopić wosk i olej kokosowy. Dokładnie wymieszaj składniki.
Zdejmij garnek z ognia, wmieszaj pieprz cayenne i poczekaj, aż mieszanka wystygnie.
Dodaj olejki eteryczne, wlej mieszankę do pojemnika do przechowywania żywności i pozostaw do zastygnięcia.
UWAGA: Osoby stosujące środki przeciwzakrzepowe, takie jak warfaryna i aspiryna, a także te z zaburzeniami pęcherzyka żółciowego i kamieniami nerkowymi powinny unikać olejku kurkumowego. Pacjenci przyjmujący leki hipotensyjne lub na hemofilię powinni przed jego użyciem skonsultować się ze swoim lekarzem. Olejek kurkumowy może tymczasowo barwić skórę.
- Antioxidants (Basel), 2023; 12(8): 1633; Phytochemistry, 2023; 213: 113751
- Molecules, 2012; 17(3): 2704–13; Nutrients, 2020; 12(6): 1739; Am J Chin Med, 2020; 48(6): 1353–68; Phytother Res, 2010; 24(4): 595–601
- Adv Exp Med Biol, 2016; 928: 291–327; Front Pharmacol, 2023; 14: 1187181
- Am J Ophthalmol Case Rep, 2023; 30: 101848
- Mini Rev Med Chem, 2023; doi: 10.2174/1389557523666230725113446
- Biomed Res Int, 2016; 2016: 5436738
- Molecules, 2021; 26(4): 1107; CNS Neurosci Ther, 2023; 29(8): 2045–59; Front Pharmacol, 2022; 13: 860043; Phytother Res, 2021; 35(2): 657–79
- Front Psychiatry, 2018; 9: 44; Front Hum Neurosci, 2022; 16: 866434
- Front Aging Neurosci, 2017; 9: 168
- Lancet, 2021; 398(10312): 1700–12; World Health Organization, “Depressive Disorder (Depression),” March 31, 2023, who.int
- Int J Mol Sci, 2022; 23(3): 1217
- Nat Neurosci, 2015; 18(10): 1386–93
- J Tehran Heart Cent, 2013; 8(4): 169–76
- CMAJ, 1998; 159(10): 1245–52; Front Psychiatry, 2021; 12: 792960; J R Soc Med, 2016; 109(10): 381–92
- Curr Neuropharmacol, 2022; 20: 1073–92
- Neuroimmunomodulation, 1995; 2(3): 174–80
- Asian Nurs Res (Korean Soc Nurs Sci), 2021; 15(5): 279–90; Phytother Res, 2022; 36(6): 2342–51
- Complement Ther Clin Pract, 2012; 18(3): 164–68
- Phytother Res, 2021; 35(2): 657–79; Iran J Basic Med Sci, 2017; 20(6): 708–14
- Pharmaceuticals (Basel), 2022; 15(5): 608; Int Immunopharmacol, 2020; 89(pt A): 107056
- Front Public Health, 2023; 11: 1144404
- Plants (Basel), 2022; 11(1): 21
- J Exerc Rehabil, 2013; 9(2): 250–5
- J Ethnopharmacol, 2018; 219: 23–30
- J Evid Based Integr Med, 2023; 28: 2515690X221150527
- Molecules, 2018; 23(5): 1061; Curr Neuropharmacol, 2022; 20(6): 1073–92
- Stomatos, 2010; 16(30): 89–97
- J Altern Complement Med, 2015; 21(12): 766–73
- Chin Herb Med, 2020; 12(3): 303–9
- WVU Today, “Aromatherapy May Reduce Nurses’ Stress, WVU Researcher Suggests,” May 1, 2020, wvutoday.wvu.edu
- Cochrane Database Syst Rev, 2020; 8(8): CD003150
- Neural Regen Res, 2019; 14(3): 441–45
- Plants (Basel), 2022 Feb; 11(4): 514
- Braz J Med Biol Res, 2022; 55: e11593
- EJBAS, 2017; 4(2): 107–11
- J Ethnopharmacol, 2023; 319(pt 1): 117151
- Front Oncol, 2023; 13: 1255164
- Biomed Pharmacother, 2021; 133: 110995; Front Pharmacol, 2020; 11: 579052; ACS Chem Neurosci, 2017; 8(8): 1756–66
- Int J Neurosci, 2008; 118(1): 59–77
- Physiol Pharmacol, 2021; 25(4): 288–95
- Cells, 2021; 10(5): 1090
- Int J Pediatr Otorhinolaryngol, 2001; 58(3): 229–32