Nasze magazyny
Czy depresja jest chorobą społeczną?
Tak. Podobnie jak one ogranicza możliwość wykonywania podstawowych zadań życiowych, np. pracy. Wymaga długiej i regularnej opieki lekarskiej, trudno ją wyleczyć. Chorzy wypadają ze swoich ról społecznych, co bezpośrednio przekłada się na ich zmniejszoną produktywność. To powoduje konsekwencje ekonomiczne, najczęściej bowiem depresja dotyka ludzi w wieku produkcyjnym. W efekcie są oni mniej sprawni w pracy, mniej wydolni i częściej korzystają ze zwolnień lekarskich. Depresję można również zaliczyć do chorób cywilizacyjnych. Częściej występuje w społeczeństwach rozwiniętych i ma globalny zasięg1.
Dlaczego depresja woli kobiety?
Najprawdopodobniej ma to związek z damskim układem hormonalnym. Lekarze podejrzewają, że częściowo winę ponoszą estrogeny. Wskazuje na to fakt, że depresja atakuje podczas przełomów hormonalnych: tuż przed miesiączką, w okresie poporodowym, przedmenopauzalnym oraz w czasie menopauzy. Męskie przekwitanie (andropauza) jest mniej intensywne i trwa dłużej.
Jednak panowie też nie są bezpieczni. Ich tendencja do nieokazywania emocji oraz radzenia sobie samotnie ze wszystkimi problemami sprawia, że gdy już zachorują, mają większe ryzyko prób samobójczych, które częściej kończą się śmiercią niż te podejmowane przez kobiety. Warto też wspomnieć, że statystycznie depresja częściej rozwija się u osób owdowiałych lub rozwiedzionych.
Czy depresja różni się w zależności od wieku pacjenta?
Choć nie oszczędza nikogo - cierpią na nią zarówno dzieci, młodzież, dorośli jak i starcy - to jednak lekarze rozróżniają różne jej rodzaje, niejednokrotnie charakterystyczne dla danego wieku:
Bibliografia
- Prof. dr hab. med. Leokadia Bąk-Romaniszyn i współautorzy: Choroby społeczne i cywilizacyjne - wybrane zagadnienia. Łódź: Uniwersytet Medyczny w Łodzi, 2013. ISBN 978-83- 64344-00-8
- Szymańska J.: Zapobieganie samobójstwom dzieci i młodzieży - poradnik dla pracowników szkół i placówek oświatowych oraz rodziców. Wyd. 3. Warszawa: Ośrodek Rozwoju Edukacji, 2012
- Benjamin James Sadock, Virginia Alcott Sadock, Pedro Ruiz: Kaplan & Sadock’s Synopsis of Psychiatry Behavioral Sciences/Clinical Psychiatry. Wydanie 11. Philadelphia: Wolters Kluwer, 2015. ISBN 978-1609139711
- Martin E.P. Seligman, Elaine F. Walker, David L. Rosenhan: Psychopatologia. Wydawnictwo Zysk i S-ka, 2006. ISBN 8372984417
- https://goo.gl/I8XWS2
• Depresja anaklityczna (nazywana też chorobą szpitalną) - obserwowana jest u części noworodków i niemowląt w odpowiedzi na izolację od matki (np. związaną z pobytem w szpitalu lub umieszczeniem w domu dziecka). Objawia się utratą apetytu, zaburzeniami rytmu snu i czuwania, apatią, małą ruchliwością, mniejszą skłonnością do płaczu, niestrawnością, zanikiem odruchu ssania oraz okresową podwyższoną temperaturą ciała.
• Depresja maskowana - w jej przebiegu skargi pacjenta wskazują na objawy typowe dla chorób somatycznych, np. zaburzenia bólowe, męczliwość, lęk przed innymi ciężkimi chorobami. Ten typ choroby stosunkowo często pojawia się u dzieci i młodzieży.
• Depresja młodzieńcza - jest zaburzeniem, które występuje w okresie dojrzewania. Prócz typowych objawów depresji często występują uczucie zmęczenia lub znużenia, drażliwość, zachowania autoagresywne, przekonanie o własnej niezaradności, lęk przed niepowodzeniami, obawy przed podejmowaniem zadań oraz trudności szkolne. Według badań w Polsce w trakcie całego okresu dojrzewania u 27-54% nastolatków występują objawy depresji2.
• Depresja poporodowa - postać choroby rozpoczynająca się u kobiety w ciągu kilku tygodni po urodzeniu dziecka, przebiegająca z poczuciem bycia niewystarczająco dobrą matką, poczuciem przytłoczenia sytuacją opieki nad dzieckiem, niekiedy z myślami o skrzywdzeniu dziecka3.
• Depresja starcza - choć ma cechy klasycznej, to jednak łatwo ją przeoczyć, składając niepokojące symptomy na karb wieku. Objawy choroby u seniora bliscy często mylą z naturalnym spadkiem zdolności poznawczych i zanikiem sił fizycznych.
Prócz smutku, zaburzeń snu i apatii cechują ją kłopoty z pamięcią i koncentracją, spowolnienie psychoruchowe (wolne poruszanie się, cicha mowa etc.), bóle mięśni oraz nadmierna drażliwość. Nieleczona jest bardzo niebezpieczna - częściej niż w innych grupach wiekowych prowadzi do prób samobójczych, które aż w połowie przypadków kończą się śmiercią.
Jak depresja wpływa na rokowania w innych chorobach?
Pacjenci, którzy cierpią na schorzenia somatyczne, częściej zapadają na depresję. I odwrotnie - u pacjentów z depresją częściej występują schorzenia somatyczne. Ta choroba wiąże się bowiem z zachowaniami szkodliwymi dla zdrowia, np. chory przestaje jeść, dbać o siebie, o higienę życia codziennego. To zaś sprzyja rozwojowi innych stanów patologicznych.
Należy też pamiętać, że każda choroba somatyczna, która wywołuje ból i cierpienie, może powodować wystąpienie depresji - pośrednio z przyczyn psychologicznych4. Taka koincydencja jest bardzo niekorzystna dla pacjenta, gdyż zazwyczaj w takich przypadkach obie choroby (tj. depresja i choroba somatyczna) są trudniejsze do wyleczenia, a także mają dłuższy i cięższy przebieg. Nie bez wpływu pozostaje też duża liczba leków, które trzeba wtedy przyjmować.
Dlaczego depresja jest nazywana chorobą afektywną?
Choroba ta wpływa na emocje. W psychiatrii i psychologii obserwowanie ekspresji emocji fachowo nazywa się afektem. Stąd też wywodzi się określenie "choroba afektywna". Jednobiegunowa określa osoby, które cierpią tylko na depresję, natomiast pod chorobą afektywną dwubiegunową ukrywa się cyklofrenia, w której epizody manii (euforii) i depresji (przygnębienia) przeplatają się ze sobą5.
