Kurkuma - właściwości lecznicze i zastosowanie

Ta popularna w kuchni indyjskiej przyprawa jest silnym naturalnym środkiem bakteriobójczym. Jest dobrze tolerowana przez organizm - zdaniem ekspertów trudno jest zatruć się kurkumą.

Czy kurkuma i kurkumina to jest to samo?

Z korzenia kurkumy (ostryżu długiego) wyodrębniono kilka substancji o właściwościach leczniczych. Najlepiej przebadaną z nich jest kurkumina, czyli polifenol o silnych właściwościach przeciwutleniających, który nadaje kurkumie żółty kolor. Kurkuma to nie tylko kurkumina, ale badania wskazujące na skuteczność kurkuminy w walce z chorobami można postrzegać jako zachętę do stosowania kurkumy – o ile nie ma ku temu przeciwwskazań.

Właściwości lecznicze kurkumy

Badania nad kurkuminą odbywają się zwykle przy wykorzystaniu wyodrębnionej substancji. Ponieważ jednak kurkumina naturalnie występuje w kurkumie, stosowanie ostryżu z pewnością również przyczynia się do polepszenia kondycji zdrowotnej organizmu.

Kurkumina to naturalna substancja przeciwbakteryjna. Udowodniono, że zwalcza m.in. opornego na metycylinę gronkowca złocistego (MRSA), może też zwiększać właściwości przeciwbakteryjne leków¹. Jednym z podstawowych zastosowań kurkumy jest wspomaganie trawienia.

Kurkuma wzmacnia odporność - wspomaga organizm w walce z chorobotwórczymi drobnoustrojami. Kurkumina i olejki eteryczne pobudzają mechanizmu obronne organizmu. Podczas infekcji dróg oddechowych warto sięgnąć po kurkumę.

Okazuje się jednak, że ostryż ma nam do zaoferowania o wiele więcej: kurkuma łagodzi objawy zespołu jelita drażliwego, choroby Leśniowskiego-Crohna, wielu chorób układu pokarmowego powiązanych z wrzodami, a także niektórych schorzeń trzustki.

Kurkumina działa jak naturalny lek na cukrzycę: obniża poziom glukozy we krwi. Ponadto korzystnie wpływa na pracę nerek w przebiegu nefropatii cukrzycowej². Kurkumina wspomaga organizm w walce z wolnymi rodnikami, co przekłada się nie tylko na dłuższe zachowanie młodego wyglądu, ale też zmniejsza ryzyko wystąpienia chorób powiązanych z uszkodzeniami DNA, w tym wieloma odmianami raka oraz schorzeniami neurodegeneracyjnymi.

Kurkumina działa przeciwzapalnie, dlatego zaleca się ją osobom z chorobami autoimmunologicznymi oraz pacjentom poddawanym chemioterapii – wspomaga ona działanie leków przeciwnowotworowych i wykazuje działanie chemoprewencyjne³. Udowodniono, że kurkumina wspomaga terapię wielu przewlekłych schorzeń, w tym cukrzycy typu 2, zespołu metabolicznego i innych powiązanych ze stanami zapalnymi.

Kurkumina wspomaga pracę układu krążenia, korzystnie wpływa na śródbłonek naczyniowy, a jej skuteczność jest porównywalna z niektórymi lekami. Ponadto udowodniono, że kurkumina zmniejsza prawdopodobieństwo zawału serca – podawano ją pacjentom skierowanym na operację wszczepienia by-passów; ryzyko ataku serca było u nich niższe niż w grupie kontrolnej⁴.

Kurkumina to przyjaciel układu nerwowego - zwiększa poziom hormonu BDNF, którego aktywność powiązano z prawidłowym rozrostem neuronów. Natomiast niedobór hormonu BDNF zaobserwowano u pacjentów z depresją i chorobą Alzheimera⁵.

Ponadto kurkumina poprawia pracę mózgu. Potwierdza to badanie, w którym ochotnicy mieli przyjmować proszek z kurkumy lub antydepresant. Wynika to z tego, że kurkumina przekracza barierę krew-mózg, która dla niektórych leków jest nie do pokonania⁶.

Kurkuma wspomaga też stawy, co potwierdza badanie z udziałem ochotników cierpiących na RZS: kurkumina okazała się równie skuteczna co leki przeciwzapalne⁷. Niewykluczone też, że substancja ta wspomaga wydzielanie serotoniny i dopaminy – zaburzenia aktywności tych neuroprzekaźników powiązano ze schorzeniami psychicznymi i neurodegeneracyjnymi⁸.

Udowodniono korzystny wpływ stosowania kurkuminy u pacjentów z łuszczycą, chorobą nerek i dyskinezą dróg żółciowych². Ponadto obniżając poziom glukozy we krwi i wspomagając pracę układu pokarmowego, kurkuma pomaga schudnąć.

Jak stosować kurkumę?

Kurkumę stosuje się zewnętrznie w przypadku: schorzeń skórnych, trudno gojących się ran.

Kurkuma stosowana wewnętrznie pomaga na: problemy z trawieniem, choroby układu moczowego, choroby jelit, cukrzycę i inne problemy metaboliczne, choroby układu krążenia².

Przepisy z wykorzystaniem kurkumy

Świeża kurkuma w postaci korzenia oraz suszona kurkuma proszku jest dostępna w wielu sklepach. Spożywanie jej również przyczynia się do poprawy zdrowia, jednak w mniejszym stopniu niż czystej kurkuminy. Jeśli chcesz stosować kurkumę w kuchni i zwiększyć bioprzyswajalność kurkuminy, spożywają ją w towarzystwie pieprzu i tłuszczów.

Kurkumę można dodać do ryżu, ziemniaków lub wytrawnych naleśników, aby nadać im żółty kolor. Jako przyprawa do mięs świetnie pasuje do dań z kurczaka lub indyka, a także z wołowiny. Nie może jej zabraknąć w orientalnych daniach warzywnych i w zupach. Jeśli lubisz kawę, dodaj do niej kurkumę i kardamon, by zyskać aromatyczny, rozgrzewający napój.

Kurkuma - przeciwwskazania

Komu kurkuma szkodzi? Kurkuma przeciwwskazana jest u osób przyjmujących leki przeciwzakrzepowe oraz leczące się na kamicę żółciową nie powinny stosować kurkumy bez zgody lekarza. Co prawda udowodniono terapeutyczną rolę kurkumy w schorzeniach układu krwionośnego i trawiennego, jednak w niektórych przypadkach może ona nasilić objawy choroby.

Kobiety w ciąży powinny unikać kurkumy, ponieważ ostryż może wywołać przedwczesne skurcze, a także istnieją podejrzenia, że może działać szkodliwie na płód. Jeśli karmisz piersią, weź pod uwagę, że Twojemu dziecku ostry smak mleka może nie odpowiadać.