Dieta bez chleba. 7 powodów wykluczenia pszenicy z jadłospisu

Na początek należałoby wspomnieć o tym, że pszenica jest swego rodzaju nowinką dietetyczną, stosunkowo nowym dodatkiem do jadłospisu człowieka, nic więc dziwnego, że - właściwie podobnie jak większość ludzi - jeszcze się pani do niej odpowiednio nie przystosowała.

248 tys. lat (lub około 8,3 tys. pokoleń) rodzaj ludzki odżywiał się zgodnie z czymś, co mnożna by opisać jako łowiecko-zbieracką dietę paleolitu (epoki kamienia łupanego), która nie zawierała zbóż. Dopiero 12 tys. lat temu (tylko około 400 pokoleń wstecz) wprowadzono do jadłospisu pszenicę, żyto, jęczmień i inne ziarna.

Wywołało to w społeczeństwie prawdziwą rewolucję - od potrzeby opracowania systemu miar i wag, własności ziemskiej, odpowiednich regulacji prawnych, przechowywania żywności, zwalczania szkodników aż po procesy urbanizacyjne i konieczność wprowadzenia wymiany bezgotówkowej. Można z całą pewnością stwierdzić, że uprawa zbóż pociągnęła za sobą wszystkie inne aspekty dzisiejszej cywilizacji.

Jedyny problem polega na tym, że nie byliśmy wówczas - i wciąż nie jesteśmy - odpowiednio wyposażeni do trawienia zbóż. Zaczęliśmy naśladować zwierzęta, które jadły tego rodzaju rośliny. Były one jednak przeżuwaczami ze specjalnymi rodzajami żołądków, których my nie mieliśmy. One żuły pokarm, my - nie.

W dodatku przez 400 pokoleń wciąż nie mieliśmy wystarczająco dużo czasu, aby odpowiednio dostosować nasze organizmy do spożywania zbóż, które pod wieloma rozmaitymi względami radykalnie różnią się od składników pokarmowych, do których przyzwyczajony był człowiek.

Bread Factory from Impactist on Vimeo.

Dieta bez chleba: 7 powodów, dla których powinno się unikać spożywania pszenicy i innych zbóż (żyta, owsa, jęczmienia).

• 1 Pszenica może być silnie toksyczna. Każde ziarno pszenicy zawiera około 1 μg substancji zwanej aglutyniną z kiełków pszenicy, której nawet niewielkie ilości mogą mieć wyjątkowo negatywne działanie. Wiadomo na przykład, że jest ona toksyczna dla serca, mózgu i układu odpornościowego oraz wykazuje dużą aktywność w wywoływaniu stanów zapalnych.
• W pewnych przypadkach aglutynina może nawet przytwierdzać się do błon osłaniających włókna nerwowe (otoczek mielinowych). Blokuje również czynnik wzrostu nerwów, który jest niezbędny do rozwoju i przetrwania neuronów, oraz łączy się z neuroprzekaźnikiem - N-Acetyloglukozaminą, która przewodzi impulsy na szlakach bólowych.

Do czego się to wszystko sprowadza? Mówiąc prościej: pszenica może pogorszyć stan osób z takimi schorzeniami, jak artretyzm, i przyczyniać się do rozwoju innych poważnych problemów zdrowotnych. Jak na ironię produkty zbożowe zaliczają się do wąskiej grupy wyrobów spożywczych, na etykietach których w większości krajów można umieszczać oświadczenia zdrowotne. Właściwie producentom żywności pozwala się utrzymywać, że spożywanie pełnych ziaren zbóż i otrębów zmniejsza ryzyko wystąpienia chorób serca i niektórych nowotworów.

• 2 Pszenica ogranicza przyswajalność niezbędnych substancji odżywczych. Wiadomo, że fityniany (szczególnie kwas fitynianowy), które wchodzą w skład włókien pszenicy, utrudniają przyswajanie wapnia, żelaza, cynku i magnezu poprzez tworzenie nierozpuszczalnych soli kwasu fitynowego.

Podczas wyrabiania chleba, przy powstawaniu zaczynu rozkładają się i nie mogą już wpływać na metabolizm minerałów. Jednak niełuskane ziarna zbóż dodawane do pełnoziarnistego chleba nie zostają poddane temu procesowi i mogą wpłynąć na szkodliwość pieczywa. Fityniany zawarte we włóknach pszenicy obniżają w szczególności przyswajalność żelaza, którego niedobór jest jednym z najczęściej występujących deficytów składników odżywczych w Europie.

Jeśli nas samych lub któregoś z członków naszej rodziny dotyczy ryzyko wystąpienia niedoboru żelaza, należy zrezygnować ze spożywania przaśnego chleba, pełnych ziaren zbóż, otrębów i produktów otrębowych. Na deficyty tego minerału narażone są przede wszystkim dzieci poniżej drugiego roku życia, kobiety w trakcie miesiączki oraz osoby, które rzadko jedzą mięso, szczególnie jeśli piją również dużo herbaty.

• 3 Pszenica powoduje tycie. Nie ulega wątpliwości, że pszenica i cukier to najważniejsze przyczyny obecnej epidemii otyłości. Aglutynina zakłóca funkcjonowanie układu hormonalnego, co przyczynia się do tycia i rozwoju insulinoodporności, poprzez blokowanie receptorów leptyny (hormonu biorącego udział w magazynowaniu tłuszczu) w podwzgórzu. Utrudnia również produkcję sekretyny z trzustki, co prowadzi do problemów z trawieniem oraz niebezpiecznego powiększania się tego gruczołu.
• 4 Pszenica (oraz żyto, jęczmień i soja) są wyjątkowo bogate w kwasy glutaminowy i asparaginowy, które oddziałują na nerwy czaszkowe. Te dwie ekscytotoksyny mogą powodować nadmierne pobudzenie receptorów komórek nerwowych, co prawdopodobnie prowadzi do uszkodzenia nerwów.
• 5 Pszenica może powodować choroby autoimmunologiczne. Aglutynina jest również toksyczna dla komórek organizmu (np. w stawach). Zatrzymuje naturalny cykl podziału i duplikacji komórek, albo wywołuje proces zaprogramowanej śmierci komórki (apoptozy). Ponadto aglutynina zawarta w pszenicy wzmaga produkcję cytokin w jelitach i komórek odpornościowych, co ma znaczenie w powstawaniu wszelkiego rodzaju przewlekłych stanów zapalnych.

Właściwie naukowcy odkryli, że przeciwciała aglutyniny obecne we krwi wchodzą w reakcje krzyżowe z innymi białkami.

Sugeruje to, że biorą one udział w rozwoju chorób autoimmunologicznych, takich jak toczeń czy zapalenie stawów, w przebiegu których układ odpornościowy zaczyna atakować własne komórki.

• 6 Pszenica może uszkodzić mózg również w inny sposób. Aglutynina może przenikać barierę krew-mózg, często pociągając za sobą inne substancje, co powoduje, że w mózgu zachodzą reakcje neurotoksyczne.

Poważne problemy neurologiczne, takie jak ataksja (chwiejny krok, nieporadność, niewyraźna mowa), neuropatia obwodowa (drętwienie, osłabienie mięśni, skurcze i drgawki ramion i nóg) oraz pogorszenie kondycji mięśni są związane z nadwrażliwością spowodowaną przez gliadynę - kolejny składnik pszenicy, żyta i jęczmienia.

• 7 Pszenica zmienia jelito w swoisty browar. Podobnie jak inne zboża pszenica, żyto i jęczmień fermentują pod wpływem drożdży (z gatunku Candida i Geotrichum) oraz niepożądanych bakterii, które mogą zasiedlać ludzkie jelito.

Bread rising from dunun on Vimeo.

Dieta bez chleba to pierwszy krok ku zdrowiu

Kiedy rozważymy wszystkie te argumenty przemawiające na niekorzyść pszenicy, stanie się jasne, że nasza - niemal w całości oparta na tym zbożu - dieta może być jedną z głównych przyczyn złego stanu zdrowia tak wielu z nas. Wyjaśnia to również, dlaczego antropolodzy mogą znaleźć archeologiczne ślady reumatoidalnego zapalenia stawów, chorób serca, próchnicy zębów, zwiększonej śmiertelności niemowląt, cukrzycy, nowotworów i wielu innych poważnych zaburzeń, pochodzące z okresu tuż po wprowadzeniu tych ziaren do ludzkiej diety.

Wszystkie zboża zawierają pewne ilości aglutyniny, ale jej najzasobniejsze źródło stanowią: pszenica, żyto, jęczmień i (w mniejszym stopniu) owies.

Jak pani widzi, jedzenie może być dla nas równie dobrze lekarstwem, jak i trucizną. Silne bóle stawów oraz dolegliwości żołądkowe mogły wystąpić u pani po prostu ze względu na fakt nieprzystosowania organizmu do trawienia pszenicy i innych zbóż.

Proszę spróbować wyeliminować pszenicę z jadłospisu poprzez zastąpienie zdrowymi substytutami (patrz: ramka), np. makaronem ryżowym.

Nie wszyscy muszą żyć bez chleba

- Lubię chleb, więc sobie zjem i po brzuchu się poklepię... - śpiewała Kasia Nosowska. Dla miłośników pszenicy przypominamy jej piosenkę.