Nasze magazyny
Wydaje się, że o cukrze nie można powiedzieć niczego dobrego: przyczynia się do powstawania próchnicy, zwiększa ryzyko insulinooporności i nadwagi, uzależnia mózg, a nawet sprzyja rozwojowi demencji.
Tymczasem szwedzcy specjaliści mają dla nas zaskakujace odkrycie: okazjonalne dostarczanie organizmowi „pustych kalorii” wcale nie jest szkodliwe. Wręcz przeciwnie, może pomóc zachować układ sercowo-naczyniowy w zdrowiu.
Słodycze i serce - ciekawe połączenie
Specjaliści z Uniwersytetu w Lund zbadali wpływ różnego rodzaju produktów z cukrem na układ krążenia człowieka. Dla nikogo nie będzie chyba zaskoczeniem, że zgodnie z ich ustaleniami słodzone napoje (które mogą dostarczać nawet 300 kcal w 1 porcji1) są szkodliwe: udowodniono, że zwiększają one ryzyko wystąpienia udaru niedokrwiennego mózgu, niewydolności serca, migotania przedsionków i tętniaka aorty brzusznej. Natomiast sporym zaskoczeniem okazało się odkrycie, że całkowite odstawienie cukru i słodkich przekąsek również szkodzi sercu.
- Do takich wniosków doszli eksperci po przeanalizowaniu danych żywieniowych i medycznych prawie 70 tys. starszych ochotników z ankiet przeprowadzonych w 1997 i 2009 r. Specjaliści skupili się na 3 typach produktów bogatych w cukier:
- polewach (np. miód czy karmel),
- przekąskach (ciasta i ciasteczka),
- napojach gazowanych.
Jednocześnie badano ryzyko rozwoju schorzeń takich jak udar niedokrwienny i krwotoczny, zawał i niewydolność serca, tętniaki i zwężenie aorty, a także migotanie przedsionków.
Obserwacje uczestników prowadzono do 2019 r. lub do ich śmierci, jeśli nastąpiła przed owym rokiem. Do ukończenia badań u ponad 25 tys. ochotników rozwinęła się co najmniej 1 choroba ukłądu krążenia.
Co zatem należy robić, żeby zmniejszyć ryzyko zachorowania? Wyniki analizy sugerują, że powinno to być umiarkowane spożywanie słodkich przekąsek przy całkowitym unikaniu napojów gazowanych.
W porównianiu z brakiem cukru w diecie (najwyżej 5% dziennego zapotrzebowania na energię), cukier dodany na poziomie ok. 7% popytu kalorycznego wiązał się z niższym ryzykiem udaru niedokrwiennego, zawału, zwężenia aorty, niewydolności serca i migotania przedsionków.
Prawdopodobieństwo zachorowania na dwa ostatnie było też niskie wśród osób pobierających nawet 10% dziennego zapotrzebowania na energię z cukru. Jednocześnie nie zaobserwowano związku między spożywaniem go a ryzykiem wystąpienia udaru krwotocznego.
Brak słodyczy szkodzi organizmowi? Autorzy pracy podchodzą ostrożnie do tych wniosków. Podejrzewają, że na wyższe ryzyko chorób układu krążenia może nie mieć wpływu samo odstawienie cukru, ale przyczyna takich zmian dietetycznych (np. początki insulinooporności czy inne zaburzenia metaboliczne).
Przypominają też, że w kohorcie wykorzystano dane tylko mieszkańców Szwecji. Być może badanie obejmujące również inne populacje (które mają własne nawyki żywieniowe) rzuciłoby więcej światła na to zaskakujące odkrycie2,3.
Słodycze lepsze i gorsze
Jeśli chcesz ograniczyć spożycie cukru, a jednocześnie nie rezygnować ze słodyczy, spróbuj:
- zastąpić cukier ksylitolem,
- przygotowywać sobie przekąski między posiłkami z marchwi lub selera lub też jeść orzechy,
- spożywać więcej sycących owoców, np. bananów,
- dodawać cynamonu do wypieków („oszukuje” on mózg, który reaguje na jego obecność jak na słodycze),
- pić wodę z cytryną, jeśli nie jesteś w stanie przestawić się na czystą wodę.
Pamiętaj też, że domowe wypieki zawierają zwykle mniej cukru niż te ze sklepu, w których często możesz znaleźć również syrop glukozowo-fruktozowy i inne słodkie dodatki. Kilka owsianych ciastek własnej roboty to zdecydowaanie lepsze rozwiązanie niż niejeden produkt z supermarketu.
- https://medlineplus.gov/ency/patientinstructions/000888.htm
- https://www.frontiersin.org/news/2024/12/09/sugary-drinks-raise-cardiovascular-disease-risk-frontiers-public-health
- https://www.frontiersin.org/journals/public-health/articles/10.3389/fpubh.2024.1452085/full
