Grzyby, kawa i nasze zdrowie

Nowy napój na bazie kawy podbija świat. Podobno wykazuje on wiele właściwości prozdrowotnych. Czy delektowanie się kawą z grzybami pomoże nam uniknąć chorób?

24 styczeń 2019
Artykuł na: 6-9 minut
Zdrowe zakupy

Kto nie lubi rozpocząć dnia od kubka gorącej kawy? Mamy do wyboru tyle smaków i wariantów: espresso, latte, cappuccino... Każdy znajdzie coś dla siebie. W dodatku rynek kawy nie zwalnia tempa i ciągle stara się zaskoczyć konsumentów czymś nowym. Od niedawna możemy raczyć się kawą z dodatkiem grzybów reishi, shitake bądź maitake. Nam takie zestawienie może się wydawać niedorzeczne, ale kawa i grzyby od dawna idą w parze. Amatorzy domowych hodowli wiedzą, że resztki kawy to świetny nawóz i pożywka dla boczniaka ostrygowatego, którego grzybnię oferują sklepy internetowe.

Teraz jednak ten duet pojawia się w innym kontekście. Oto znane ze swoich prozdrowotnych właściwości gatunki azjatyckich grzybów mają nie tylko uczynić kawę jeszcze atrakcyjniejszym napojem, ale też zintensyfikować jej działanie - i to bez skutków ubocznych1. Jak powstaje taka kawa? Grzyby są suszone i mielone, a następnie mieszane ze zmieloną kawą. Nic trudnego. Wiele sklepów internetowych oferuje tego rodzaju mieszankę, także w Polsce. Producenci w opisie produktów przedstawiają liczne korzyści wynikające z picia kawy z dodatkiem grzybów: uregulowanie poziomu cukru we krwi, zmniejszenie liczby wolnych rodników czy unormowanie ciśnienia krwi. Poleca się ją zwłaszcza seniorom.

Reishi, shitake i maitake to prawdziwe skarby Dalekiego Wschodu, więc picie kawy z dodatkiem tych grzybów powinno dobrze wpływać na organizm. Ale czy rzeczywiście tak jest? Czy naukowcy potwierdzają jej prozdrowotne oddziaływanie? Nie ma takich badań. Eksperci nie zainteresowali się jeszcze fenomenem kawy z grzybami. Nie zmienia to jednak faktu, że możemy bez obaw spożywać ten napój, jeśli pochodzi ze sprawdzonego źródła, ponieważ udało się już naukowo potwierdzić, iż reishi, shitake i maitake rzeczywiście chronią nas przed chorobami, a nawet wspomagają ich leczenie!

Grzyb shitake

Grzyb shitake (shiitake), czyli twardnik japoński (Lentinula edodes) to gwiazda medycyny Dalekiego Wschodu. W Japonii i Chinach uznawany jest za naturalne lekarstwo na przeziębienia i grypę, co podkreśla także Kenneth Jones, autor książki "Shiitake: The Healing Mushroom" (Shitake: uzdrawiający grzyb)2. Wywar z grzybni shitake wykazuje działanie ochronne na wątrobę (przeciwnowotworowe), a ponadto od setek lat stosuje się go w leczeniu cukrzycy3. Oczywiście nie oznacza to, że już w starożytności znano pojęcie cukrzycy, jednak potrafiono powiązać pewne objawy z problemami zdrowotnymi i skutecznie je leczyć. Ciekawego odkrycia dokonali indyjscy eksperci z Kalinga Institute of Dental Sciences. Udowodnili oni, że włączenie twardnika do diety chroni jamę ustną przed bakteriami odpowiedzialnymi za rozwój próchnicy (w tym Streptococcus mutans), jednak u niektórych osób może pojawić się reakcja alergiczna3.

Grzyb reishi

Reishi w Japonii, lingzhi w Chinach, lakownica żółtawa w Polsce - grzyb Ganoderma lucidum w każdym kraju nosi inną nazwę. Ten skarb tradycyjnej medycyny chińskiej dzięki niezwykłym właściwościom korzystnie wpływa na nasz organizm. Po suplementy zawierające wyciąg z reishi sięgają zarówno pacjenci onkologiczni, którzy stosują terapie konwencjonalne, jak i osoby zdrowe, pragnące wspomóc pracę układu odpornościowego. Udowodniono, że stosowanie ekstraktu z tego grzyba wpływa na aktywność białych krwinek, w tym limfocytów T i komórek NK (ang. natural killers, czyli naturalni zabójcy), u pacjentów z rakiem płuc. Wykazano ponadto, że zapobiega on uszkodzeniom nerek wynikającym z terapii onkologicznej, a także zmniejsza ryzyko niekorzystnych zmian w wątrobie i układzie żołądkowo-jelitowym.

Reishi jest również antyoksydantem. Obecne w nim witaminy i składniki mineralne chronią organizm przed zmianami wywoływanymi przez reaktywne formy tlenu, co pozwala nam uniknąć wielu poważnych chorób.

Ten grzyb chroni też przed zakażeniami bakteryjnymi i wirusowymi. W badaniach wykazano, że zapobiega aktywności wirusa opryszczki wargowej i opryszczki okolic intymnych. Co ciekawe, stosowanie suplementów z reishi przed rozpoczęciem farmakoterapii przyniosło lepsze efekty niż podawanie ich po zakończeniu leczenia. Dzięki badaniom prowadzonym na zwierzętach wiemy również, że obniżają one poziom glukozy we krwi - efekt utrzymywał się przez 24 godziny! Naukowcy podkreślają, że chorzy na cukrzycę typu 2, którzy przez 12 tygodni przyjmowali pigułki z wyciągiem z reishi, mieli niższe stężenie glukozy we krwi niż grupa kontrolna (placebo). Reishi zapobiega ponadto uszkodzeniom wątroby i układu pokarmowego4.

Grzyb maitake

Żagwica listkowata (Grifola fondosa), czyli maitake, również od wieków znajduje zastosowanie w tradycyjnej medycynie Dalekiego Wschodu. Przeprowadzono do tej pory kilka badań, z których wynika, że ma ona działanie przeciwcukrzycowe i immunostymulujące (pobudzające układ odpornościowy)5. Ponadto maitake wspiera pracę wątroby i reguluje gospodarkę lipidową organizmu. Oznacza to, że zapobiega odkładaniu się cholesterolu6. W innym badaniu wykazano, że w przypadku pacjentów onkologicznych żagwica listkowata może być wykorzystywana w terapii adjuwantywnej (leczenie ogólnoustrojowe, najczęściej po zabiegu chirurgicznym). Wyciąg z żagwicy wzmacnia bowiem odpowiedź obronną organizmu, czym przyczynia się do zwalczania komórek nowotworowych7.

Kawa z grzybami: warto ją pić?

Możemy więc bez obaw kupować kawę z grzybami, jeśli pochodzi ze sprawdzonego źródła - ich wpływ na zdrowie człowieka został już udokumentowany. A jeśli do tego nam smakuje... Nie wolno jednak mieszać składników na własną rękę, ponieważ możemy źle dobrać proporcje, co spowoduje niepożądane reakcje organizmu. Pamiętajmy też, że nie każdy może pić kawę z grzybami - ze względu na działanie rozrzedzające krew nie jest ona wskazana dla osób przyjmujących leki na nadciśnienie. Odradza się ją w takim przypadku nawet diabetykom, którym skądinąd powinna przynieść korzyści w postaci uregulowania glikemii. Również pacjenci przygotowujący się do operacji powinni powstrzymać się od jej picia1. Ponadto sama kawa może podnosić poziom cholesterolu we krwi lub też szkodzić na serce osobom, których organizm w wyniku mutacji jednego z genów wolniej ją rozkłada8.

Julia Cember

 

Bibliografia

  1. Gander K., Mushroom Coffee: Why People Are Hailing New Fungus Drink As Next Superfood, Independent, Saturday 28 January 2017, goo.gl/5xAvLe
  2. Jones K., Shiitake: The Healing Mushroom, Inner Traditions / Bear & Co, 1995
  3. Pharmacogn Rev. 2016 Jul-Dec; 10(20): 100-104. doi: 10.4103/0973-7847.194039
  4. Herbal Medicine: Biomolecular and Clinical Aspects, 2nd edition, Chapter 6: Ganoderma lucidum (Lingzhi or Reishi); goo.gl/Aw8ASt
  5. J Soc Integr Oncol. 2009 Spring;7(2): 66-72
  6. Altern Ther Health Med. 1996 Sep;2(5): 62-6
  7. Integr Med (Encinitas), 2014 Feb; 13(1): 32-44
  8. Mayo Clinic: Coffee, goo.gl/AutVjk
Wczytaj więcej
Nasze magazyny