Nasze magazyny
Schorzenia wielu organów mogą objawiać się bólem w klatce piersiowej. Gdzie należy szukać przyczyny?
Ból w klatce piersiowej: schorzenia układu krążenia
Dusznica bolesna stabilna - jest nazywana także dławicą piersiową. To postać przewlekłej choroby niedokrwiennej serca. Charakteryzuje się występowaniem napadów bólu, które są wywołane przez przejściowe niedokrwienie mięśnia sercowego. Pojawia się ono w chwili zwiększonego zapotrzebowania organizmu na tlen, np. podczas wysiłku fizycznego. Bywa też następstwem stresu czy silnych emocji. Może się pojawić po wyjściu na zimne powietrze lub po obfitym posiłku. Najczęstszą przyczyną schorzenia są zmiany miażdżycowe. Ból występuje za mostkiem, ale czasem promieniuje do szyi, żuchwy, barku. Opisywany jest jako dławiący, gniotący, kłujący. Może utrzymywać się do 20 minut. Niekiedy towarzyszy mu duszność. Ustępuje po krótkim odpoczynku lub po przyjęciu leku rozkurczającego z nitrogliceryną1.
Dusznica bolesna niestabilna - jest to jedna z postaci ostrej niewydolności wieńcowej. Przyczyną choroby jest zazwyczaj pęknięcie (lub uszkodzenie) blaszki miażdżycowej. Objawy dusznicy niestabilnej przypominają występujące w dusznicy stabilnej, ale są bardziej nasilone. Dolegliwości utrzymują się dłużej i często nie mają związku z wysiłkiem fizycznym.
Zawał serca - jest konsekwencją choroby wieńcowej i poważnych zmian miażdżycowych. Rozwija się, gdy do części mięśnia sercowego nie dopływa krew i stan ten trawa na tyle długo, że wytworzy się martwica. Klasycznym objawem zawału jest ból dusznicowy za mostkiem, który trwa ponad 20 minut. Promieniuje on do szyi, barku i żuchwy, jest znacznie nasilony. Pacjenci opisują go jako ucisk, pieczenie i rozrywanie. Objawem towarzyszącym jest duszność, silne pocenie się, osłabienie, lęk, czasem nudności i wymioty. Ból ten nie mija ani po odpoczynku, ani po przyjęciu nitrogliceryny.
Zapalenie osierdzia i mięśnia sercowego - schorzenia te bywają powikłaniem chorób wirusowych. Ból pojawia się, gdy dojdzie do podrażnienia blaszek osierdzia lub tej części opłucnej, która do niego przylega. To ból ostry, kłujący, ale o zmieniającym się natężeniu. Wywołać go może gwałtowny głęboki wdech, a także skręt tułowia czy silny kaszel. Sprzyja mu pozycja leżąca. Ból występuje za mostkiem, ale może też promieniować do szyi i lewego barku. Ulgę przynosi siedzenie z wychyleniem tułowia do przodu. Przy zapaleniu mięśnia sercowego oprócz bólu w klatce piersiowej, duszności i zmęczenia występuje też wysoka temperatura.
Tętniak rozwarstwiający aorty piersiowej - ból pojawia się nagle i jest rozrywający, obejmuje zarówno klatkę piersiową, jak i plecy. Powoduje go rozciągnięcie ściany aorty, do czego może się przyczynić wysokie ciśnienie tętnicze krwi. Zazwyczaj odczuwa się go w przedniej ścianie klatki piersiowej, ale może promieniować do lędźwi i przestrzeni między łopatkami.
Kardiomiopatia przerostowa - objawia się piekącym bólem w klatce piersiowej. Chory odczuwa rozpieranie i ucisk, które przenosi się także na żuchwę i lewą stronę ciała. Bóle klatki piersiowej związane z kardiomiopatią przerostową pojawiają się w trakcie wysiłku i znikają po ok. 5 minutach po jego zakończeniu. Przyczyny schorzenia nie są dokładnie poznane, ale wiadomo, że występuje ono rodzinnie.
Ból w klatce piersiowej: schorzenia układu oddechowego
Zator płucny - powstaje wskutek zablokowania tętnicy płucnej przez skrzeplinę lub oderwaną od ściany tętnicy blaszkę miażdżycową. Zator może być następstwem operacji lub długiego unieruchomienia. Towarzyszy mu silny, kłujący ból w klatce piersiowej, narastająca duszność, suchy męczący kaszel, zasinienie ciała oraz przyspieszona akcja serca. Ból najczęściej występuje po jednej stronie klatki piersiowej, może być odczuwany między łopatkami.
Zapalenie płuc - ból obejmuje całą klatkę piersiową, nasila się podczas kasłania i głębokiego oddychania. Towarzyszą mu takie objawy jak duszność, wysoka temperatura (powyżej 39 st. C), dreszcze, silne poty, czasem przyspieszone bicie serca. Do zapalenia płuc najczęściej dochodzi po niedoleczonej infekcji wirusowej lub bakteryjnej. W następstwie może rozwinąć się zapalenie opłucnej, któremu także towarzyszy gorączka i ból w klatce piersiowej podczas oddychania czy kaszlu.
Ból w klatce piersiowej: schorzenia układu pokarmowego
|
Zapalenie trzustki - może je spowodować kamica żółciowa lub nadużycie alkoholu. Ból pojawia się w dolnej części klatki piersiowej lub nadbrzuszu i nasila się w pozycji leżącej. Gdy pacjent siedzi pochylony do przodu, łagodnieje. Mogą wystąpić nudności i wymioty.
Refluks żołądkowo-przełykowy - to zarzucanie treści pokarmowej do przełyku. Ból ma charakter piekący lub gniotący. Obejmuje mostek, promieniuje do pleców i nadbrzusza. Objawy nasilają się po obfitym posiłku, w pozycji leżącej i przy pochylaniu się do przodu. Ulgę przynoszą preparaty zobojętniające soki trawienne.
Pęknięcie przełyku - przerwanie ciągłości ściany przełyku może nastąpić w trakcie badań diagnostycznych (gastroskopia, echokardiografia przełykowa). Częściej jednak dochodzi do tego podczas gwałtownych wymiotów. Zdarza się też, że przyczyną jest wstrzymywanie kichnięcia. Ból pojawia się nagle, za mostkiem, a chorzy określają go jako piekący. Bywa tak silny, że może prowokować kolejne wymioty.
Choroba wrzodowa - uszkodzenie błony śluzowej żołądka lub dwunastnicy prowadzi do bólu w nadbrzuszu, a czasem w dolnej części klatki piersiowej. Ból jest zwykle tępy. Pojawia się zaraz po posiłku (świadczy o wrzodzie żołądka) lub też dwie godziny po posiłku lub na czczo (wrzód dwunastnicy).
Choroby dróg żółciowych - ból jest odczuwany z prawej strony pod żebrami i może promieniować do barku. Przyczynę stanowi wzrost ciśnienia w pęcherzyku żółciowym. Atak bólu bywa na ogół silny i narasta. Może trwać od kilkunastu minut do kilku godzin. Gdy osiągnie szczyt, długo się utrzymuje i bardzo wolno ustępuje. Chorym przynosi ulgę leżenie bez ruchu. Dolegliwości mogą wystąpić po tłustym posiłku.
Ból w klatce piersiowej: schorzenia układu kostnego
Ból mięśniowo-szkieletowy - może mieć związek z urazem lub nadwyrężeniem mięśni, z zapaleniem stawów mostkowo-żebrowych i stawów obojczykowych. Ma charakter ostry lub gniotący i jest umiejscowiony w przedniej ścianie klatki piersiowej. Nasila się podczas ruchu oraz w trakcie kasłania i kichania.
Zmiany zwyrodnieniowe piersiowego odcinka kręgosłupa - zwyrodniałe kręgi kręgosłupa systematycznie uciskają nerwy, co kończy się rozwojem stanu zapalnego. Ból towarzyszący zmianom zwyrodnieniowym jest opisywany jako wędrujący, niekiedy ostry, przeszywający i utrudniający oddychanie. Chorzy skarżą się także na mrowienie rąk. Typowym objawem jest mrowienie trzech palców dłoni - środkowego, serdecznego i małego.
Inne przyczyny bólu w klatce piersiowej
Nowotwór klatki piersiowej - ból w klatce piersiowej może towarzyszyć różnym typom raka. Uwagę naszą powinien zwrócić przewlekły kaszel, nieuzasadniona gorączka, utrata masy ciała oraz powiększenie węzłów chłonnych.
Półpasiec - to choroba wywołana wirusem ospy wietrznej, który atakuje nerwy. Towarzyszy jej ostry ból. Pojawia się pasmowo w środkowej części klatki piersiowej. Występuje na kilka dni przed pojawieniem się na skórze pęcherzyków wypełnionych osoczem. Towarzyszy mu gorączka, nadmierna potliwość, ból głowy, czasem ból gardła. U osób w podeszłym wieku może być zwiastunem choroby nowotworowej.
Nerwica i stres - bólowi obejmującemu mostek, jeśli ma podłoże psychiczne, często towarzyszy niepokój, a także kołatanie serca i duszność lub tzw. płytki oddech. Może więc on błędnie wskazywać, że mamy do czynienia ze schorzeniem kardiologicznym. Niemniej warto pamiętać, że przewlekły stres nasila objawy chorób układu krążenia. Jeśli one nie występują, pomocne okaże się stosowanie technik relaksacyjnych. Warto o tym pomyśleć, zanim rozwinie się nerwica, która wymaga leczenia specjalistycznego.
Leki - ból w klatce piersiowej może się pojawić również w następstwie stosowania niektórych leków. Należą do nich np. niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ), inhibitory i tryptany. Jeśli lekarz uzna, że to środki farmakologiczne dają dyskomfort w postaci bólu, zmieni je na inne.
Każdy epizod bólu w klatce piersiowej należy zgłosić lekarzowi. Niektóre dolegliwości są sygnałem zagrożenia życia i mają związek z tak poważnymi chorobami, inne nie zagrażają bezpośrednio życiu, ale są przyczyną dużego dyskomfortu. Zdarza się także, że specjalistom nie udaje się ustalić przyczyny dolegliwości. Mówi się wtedy o bólu idiopatycznym.
Anna Wilk
Bibliografia
- The Merck Manual, Objawy Kliniczne, Elsevier Urban&Partner, 2008 s 116-128
