Olej rybny zmniejsza ryzyko zawału serca

Dowiedziono, że spożycie kwasów omega-3 wiąże się z niższym wskaźnikiem zawałów serca i zgonów z przyczyn sercowych. Obliczono nawet, że osoby z wyższym poziomem kwasów omega-3 we krwi żyją prawie pięć lat dłużej niż osoby z niskim poziomem tych kwasów.

Tymczasem średnie spożycie dwóch najważniejszych kwasów omega-3, czyli kwasu dokozaheksaenowego (DHA) i eikozapentaenowego (EPA), których głównym źródłem pokarmowym są tłuste ryby, w typowo zachodniej diecie jest zbyt niskie.

Omega-3 zapobiega chorobom serca

Kwasy tłuszczowe omega-3 to zdrowe tłuszcze, które pełnią wiele ważnych funkcji w naszym organizmie. Osiągają one szczególnie wysokie stężenie w mózgu i mięśniu sercowym. Dostarczanie zatem odpowiedniej ilości kwasów omega-3 pomaga przeciwdziałać kilku głównym czynnikom, przyczyniającym się do chorób serca i naczyń krwionośnych. Wśród nich jest:

• Stan zapalny – przewlekły stan zapalny jest jednym z głównych czynników rozwoju miażdżycy, w przebiegu której dochodzi do odkładania się blaszki miażdżycowej w tętnicach. Kwasy omega-3 hamują wytwarzanie substancji prozapalnych i służą jednocześnie jako prekursory substancji o działaniu przeciwzapalnym.
  Podwyższony poziom trójglicerydów – wysoki poziom tych tłuszczów we krwi koreluje ze zwiększonym ryzykiem rozwoju chorób serca. Spożywanie kwasów omega-3 obniża poziom trójglicerydów we krwi i reguluje metabolizm lipidów. Amerykańskie Towarzystwo Kardiologiczne wydało zalecenie, zgodnie z którym dawki EPA i DHA wynoszące 2000–4000 mg dziennie są skuteczne w celu obniżenia poziomu trójglicerydów.
• Wysokie ciśnienie krwi – zwiększenie spożycia kwasów tłuszczowych omega-3 może nieznacznie obniżyć ciśnienie krwi, a nadciśnienie jest jednym z głównych czynników ryzyka chorób serca.
• Insulinooporność – gdy komórki nie reagują odpowiednio na insulinę, organizm traci zdolność utrzymania odpowiedniego poziomu glukozy we krwi. Przyjmowanie oleju rybnego lub suplementów zawierających kwasy omega-3 wiąże się z poprawą wrażliwości komórek na insulinę u osób z insulinoopornością i zespołem metabolicznym.
• Zakrzepica – ataki serca i udary mózgu są często spowodowane nieprawidłowym krzepnięciem (zakrzepicą) w naczyniach krwionośnych. Wyższe spożycie kwasów omega-3 zmniejsza tworzenie się skrzepów krwi.

Indeks omega-3 - badania obserwacyjne

Indeks omega-3 to badanie krwi, które mierzy procentową zawartość tych kwasów we krwi. Im jest on wyższy, tym więcej jest kwasów omega-3 w organizmie, a wynik 8% lub wyższy jest uważany za idealny. W badaniu obserwacyjnym, w którym udział wzięło blisko 30 tysięcy osób, wskaźnik omega-3 na poziomie 8% lub wyższym pozwalał oszacować, że osoby, które osiągnęły taki wynik mają aż o 30% niższe ryzyko zgonu z powodu choroby wieńcowej niż uczestnicy, których wskaźnik omega-3 wynosił poniżej 4%.

Framingham Heart Study jest jednym z największych i najdłużej prowadzonych badań obserwacyjnych, którego celem było oszacowanie ryzyka chorób serca i ich związku z dietą.

Stwierdzono w nim, że wyższy wskaźnik omega-3 wiąże się ze znacznie niższym ryzykiem śmiertelności z jakiejkolwiek przyczyny i zdarzeń związanych z układem sercowo-naczyniowym, takich jak udar i zawał serca. 

Badanie Framingham wykazało także, że indeks omega-3 jest tak samo dobry w przewidywaniu ryzyka śmierci, jak czynniki, takie jak palenie tytoniu, wysokie ciśnienie krwi, cukrzyca i wiek. Osoby z wyższym indeksem żyją średnio prawie pięć lat dłużej niż osoby z niskim indeksem.

W jednej z prac, powstałej na podstawie danych z badania Framingham, osoby z najwyższym poziomem indeksu omega-3 w porównaniu do tych z najniższym, miały o 34% niższe ryzyko śmierci z jakiejkolwiek przyczyny, a ich ryzyko rozwoju chorób sercowo-naczyniowych było o 39% niższe.

Dlaczego warto spożywać olej rybny?

Dane z wielu badań klinicznych pokazują, że zwiększone spożycie oleju rybnego koreluje ze zmniejszonym ryzykiem chorób serca i śmiertelności związanej z chorobami serca.

Amerykańska Agencja ds. Żywności i Leków (FDA) opublikowała nawet oświadczenie zdrowotne, stwierdzające, że zwiększone spożycie EPA i DHA może zmniejszyć ryzyko rozwoju nadciśnienia i choroby wieńcowej.

Doustne przyjmowanie kwasów omega-3 nie tylko zapobiega zatem chorobom serca, ale także poprawia stan osób już cierpiących na choroby sercowo-naczyniowe.

Jedna z ostatnich, dużych metaanaliz badań wykazała, że przyjmowanie oleju rybnego wiąże się ze zahamowaniem rozwoju choroby wieńcowej serca, w porównaniu z osobami, które nie otrzymywały oleju rybnego.

W jakich produktach występuje Omega-3?

Badania pokazują, że osoby spożywające oliwę z oliwek mają niższe ryzyko śmierci z powodu zdarzeń sercowo-naczyniowych.W badaniu przeprowadzonym z udziałem osób w wieku powyżej 65 lat, osoby spożywające największe ilości hydroksytyrozolu z oliwy z oliwek z pierwszego tłoczenia żyły średnio o 9,2 roku dłużej.

Wykazano także, że ekstrakty z liści oliwnych, skoncentrowane i standaryzowane w celu zapewnienia maksymalnej zawartości polifenoli, chronią hodowle komórek mięśnia sercowego przed zniszczeniem, spowodowanym przez wolne rodniki tlenowe.

Z kolei nasiona sezamu zawierają wysokie stężenie polifenoli zwanych lignanami. Obniżają one poziomu lipidów we krwi, zwalczają stany zapalne, zapobiegają nowotworom, neutralizują wolne rodniki tlenowe i zwiększają biodostępność witaminy E.

Podczas metabolizowania lignanów sezamowych przez mikroflorę jelitową tworzą się ponadto dwa związki: enterolakton i enterodiol, z których oba działają ochronnie i regulują funkcjonowanie układu hormonalnego, co chroni przed rozwojem niektórych rodzajów nowotworów, zwłaszcza piersi.