Wszyscy szukamy sprawdzonych metod na przedłużenie swojego życia i poprawę zdrowia. Niektórzy z nas niepotrzebnie eksperymentują z metodami, które okazały się skuteczne w badaniach na modelach zwierzęcych, ale nie znalazły potwierdzenia w badaniach z udziałem ludzi.
Istnieje lepszy i sprawdzony sposób. Otóż powszechnie wiadomo, że spożywanie oleju rybnego jest korzystne dla układu sercowo-naczyniowego, ale w wielu opracowaniach pomijane są przekonujące dowody na to, że wysoki poziom kwasów omega-3 u ludzi koreluje z dłuższym życiem. Niniejszy artykuł podsumowuje badania dotyczące powiązań pomiędzy poziomem niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych omega-3 we krwi, a wskaźnikami długowieczności.
Jak zbadać poziom kwasów omega-3 w organizmie?
Najlepszym sposobem na sprawdzenie, czy dostarczasz organizmowi wystarczającą ilość kwasów tłuszczowych omega-3 jest zbadanie poziomu tych kwasów we krwi. Test polega na pobraniu kropli krwi z palca – to tzw. test suchej kropli krwi. Pozwala on zmierzyć procentową zawartość kwasów tłuszczowych omega we krwi i stosunek pomiędzy kwasami omega-3 i kwasami omega-6. Idealny wynik dla kwasów omega-3 powinien być wyższy niż 6,8%. Typowy japoński wynik wynosi powyżej 8%, co może częściowo tłumaczyć o pięć lat dłuższą średnią długość życia w Japonii w porównaniu ze Stanami Zjednoczonymi i innymi krajami zachodnimi.
Gdzie znajdziemy kwasy omega-3?
Olej rybi jest wyjątkowo bogatym źródłem kwasów tłuszczowych omega-3, a wśród nich w szczególności kwasu eikozapentaenowego (EPA) i kwasu dokozaheksaenowego (DHA). Liczne badania potwierdzają korzystny wpływ wysokiego spożycia kwasów omega-3 na profilaktykę i leczenie chorób układu sercowo-naczyniowego. Regularne przyjmowanie suplementów, zawierających kwasy omega-3, może bowiem obniżyć ryzyko zawału serca i udaru mózgu oraz zmniejsza śmiertelność z powodu chorób serca. Przemysł farmaceutyczny stworzył nawet leki na bazie oleju rybnego, zawierające wysokie dawki kwasów omega-3, zmniejszające ryzyko sercowo naczyniowe.
Jak wpływa spożycie ryb na długość życia?
Dziesięć lat temu zakończono trwające 16 lat badanie nad wpływem poziomu kwasów omega-3 w osoczu na śmiertelność osób starszych i stwierdzono, że dieta bogata w ryby w znacznym stopniu wydłuża życie.
Analiza danych, dotyczących 2692 starszych osób dorosłych wykazały, że osoby z wysokim poziomem kwasów tłuszczowych omega-3 we krwi mogą się poszczycić dłuższym i o 35% niższym ryzykiem zgonu z powodu chorób serca. Poziom kwasu omega-3 DHA wiązał się z nawet 40% zmniejszeniem ryzyka zgonu z powodu choroby wieńcowej serca i znacznym obniżeniem ryzyka zgonu z powodu arytmii, czyli nieregularnego bicia serca.
W 2021 roku, w szeroko zakrojonym badaniu, oceniono dane medyczne, pochodzące od 191 558 osób i stwierdzono, że tygodniowe spożycie 175 gramów tłustych ryb wiązało się z niższym ryzykiem zgonu wśród pacjentów z wcześniejszą chorobą sercowo-naczyniową i zgonu z powodu poważnej choroby sercowo-naczyniowej oraz ryzykiem nagłej śmierci sercowej.
Korzyści dla pacjentów wysokiego ryzyka
Powyższe odkrycia skłoniły naukowców do przeprowadzenia badań nad spożyciem oleju rybnego. W prospektywnym badaniu oceniano spożycie oleju rybnego i śmiertelność wśród osób z wielochorobowością kardiometaboliczną, która odnosi się to do posiadania co najmniej dwóch chorób przewlekłych, cukrzycy, przebycia udaru mózgu lub choroby serca, co przekłada się na wykładniczo wyższe ryzyko śmiertelności. Wykazano, że przyjmowanie oleju rybnego przez tych pacjentów wiązało się niższym o 17% ryzykiem zgonu z jakiejkolwiek przyczyny. Ryzyko śmiertelności z powodu chorób sercowo-naczyniowych również było obniżone. A przyjmowanie oleju rybnego już od 45 roku życia wiązało się z wydłużeniem oczekiwanej długości życia o 1,66 roku.
Olbrzymie korzyści
Najnowsze dane wskazują, że korzyści płynące ze spożywania ryb, oleju rybnego i kwasów tłuszczowych omega-3 wykraczają daleko poza wydłużenie życia i zdrowia serca.
Mózg Stwierdzono, że wysokie spożycie kwasów omega-3 w średnim wieku, przyczynia się do utrzymania integralności istoty białej mózgu w wieku podeszłym. Spożywanie kwasów omega-3 zmniejsza także objawy depresji w ciąży i w okresie poporodowym.
- Insulinooporność Suplementacja kwasami omega-3 znacząco obniża poziom glukozy we krwi na czczo oraz insulinooporność w porównaniu z placebo. Wysokie spożycie oleju rybnego lub tłustych ryb wiąże się także z obniżeniem ryzykiem wystąpienia cukrzycy typu 2.
- Sarkopenia Spożywanie ryb lub kwasów omega-3 przyczynia się do zachowania masy mięśniową i siły mięśni u osób starszych oraz hamuje rozwój sarkopenii
Dlaczego warto spożywać ryby?
Inne badanie z wykorzystaniem kohorty UK Biobank (to obszerna baza biomedyczna, zawierająca informacje medyczne i genetyczne pół miliona Brytyjczyków – przyp. tłum.), które objęło aż 502 536 ochotników, w wieku 40-69 lat, mieszkających w Wielkiej Brytanii, dowiodło, że regularne przyjmowanie oleju rybnego wiązało się ze znacznym zmniejszeniem: śmiertelności z jakiejkolwiek przyczyny, śmiertelności z powodu chorób układu krążenia, częstości występowania zawału serca i nagłych zdarzeń sercowo-naczyniowych.
Efekty te były niezależne od wielu czynników ryzyka, w tym płci, wieku, pochodzenia etnicznego, wskaźnika masy ciała, spożycia produktów, palenia tytoniu, spożywania alkoholu, ćwiczeń fizycznych i istnienia różnych chorób współistniejących. Co zadziwiające, nawet spożywanie ryb zimnowodnych nie zmieniło korzyści stwierdzonych w przypadku suplementów oleju rybnego w odniesieniu do tych wyników.
Inne, wcześniejsze badanie, dotyczyło powiązań między poziomem kwasów tłuszczowych omega-3 we krwi, a śmiertelnością i wykorzystywało dane z Framingham Heart Study, jednego z najdłużej prowadzonych na świecie badań z udziałem ludzi, sprawdzającego wpływ m.in. trybu życia i diety oraz aktywności fizycznej na ryzyko zachorowania na choroby sercowo-naczyniowe. Wykazano, że osoby z najwyższym poziomem kwasów omega-3 we krwi, w porównaniu do osób z najniższym poziomem tej substancji, miały o 34% niższe ryzyko zgonu z jakiejkolwiek przyczyny.
Długowieczność w modelu laboratoryjnym
Poza omówionymi do tej pory badaniami nad długością życia ludzi, także naukowcy pracujący w laboratorium badali właściwości kwasów omega-3, w tym ich wpływ na długość życia. Do badania biologii starzenia się, od ponad wieku, naukowcy wykorzystują muszkę owocową. Muszka ta ma krótką żywotność, dzięki czemu efekty można zaobserwować w dość krótkim czasie, a jej genom jest w 60% identyczny z ludzkim. Wykorzystano zatem muszkę owocową w badaniu wpływu spożycia kwasów omega-3 na długość życia.
Dowiedziono, że dodanie EPA i DHA do diety muszek zwiększyło ich medianę długości życia aż o 14,6%. Gdyby przeciętna długość życia człowieka została wydłużona o podobny procent, oznaczałoby to dodatkowe 11,5 roku życia! Badanie to wykazało, że w szeroko badanym organizmie modelowym, suplementacja olejem rybim spowodowała znaczące wydłużenie życia. Ten rodzaj danych, pozyskanych z kontrolowanych badań, przeprowadzonych na sprawdzonym modelu biologicznym, zwiększa wagę argumentu, opartego na danych populacyjnych, mówiącego, iż dzięki suplementom zawierającym olej rybny faktycznie można wydłużyć życie.
Długowieczni dzięki olejowi rybnemu?
Jeden z amerykańskich badaczy, prof. Undurti Narasimha Das, poszukiwał możliwego wyjaśnienia związku pomiędzy spożywaniem oleju rybnego, a długowiecznością, badając rolę bioaktywnych lipidów – grupy obejmującej EPA i DHA – w chorobach związanych z wiekiem. W przeglądzie tym zauważono, że organizm pozyskuje zdrowe tłuszcze, w tym EPA i DHA, z kwasu alfa-linolenowego, występującego w największej ilości w pokarmach roślinnych. Kwas alfa-linolenowy ulega bowiem przekształceniu w organizmie w EPA/DHA, a dzieje się to przy udziale enzymów, zwanych desaturazami. Aktywność desaturazy spada zaś wraz z wiekiem.
W rezultacie starzejące się komórki mogą cierpieć na niedobór bioaktywnych lipidów, w tym EPA i DHA, co potencjalnie przyczynia się do starzenia i zaburzeń metabolicznych. Naukowiec ten stwierdził, że bezpośrednie doustne przyjmowanie bioaktywnych lipidów, takich jak EPA i DHA, może pomóc „w zapobieganiu, opóźnianiu, a nawet odwracaniu niektórych aspektów starzenia się”.
Niskie spożycie oleju rybnego skraca życie, podobnie jak palenie tytoniu
Jak duży wpływ może mieć spożywanie olej rybnego na długość życia? W analizie danych pochodzących ze wspomnianego Framingham Heart Study, dotyczących osób w wieku około 60 lat stwierdzono, że palenie tytoniu wiązało się ze skróceniem oczekiwanej długości życia o 4,73 roku, podczas gdy niskie poziomy kwasów omega-3 w organizmie, w porównaniu do najwyższych, wiązały się ze skróceniem oczekiwanej długości życia o 4,74 roku. Innymi słowy, w przypadku osób w wieku 60 lat, niski poziom kwasów omega-3 generuje takie samo ryzyko przedwczesnego zgonu, jak palenie tytoniu.
Copyright 2023. All rights reserved.
Reprinted with exclusive permission of Life Extension®
https://www.lifeextension.com/magazine/2023/4/life-expectancy-fish-oil
- https://www.lifeextension.com/magazine/2023/4/life-expectancy-fish-oil