Nasze magazyny
Badania wykazały, że istnieje związek pomiędzy spożyciem grzybów, a niższym ryzykiem rozwoju chorób przewlekłych i przedwczesnej śmierci. Jedno z badań przeprowadzonych z udziałem ponad 15 tysięcy Amerykanów dowiodło, że osoby spożywające grzyby mogą poszczycić się o 16% niższym ryzykiem zgonu w porównaniu do osób, które nie jedzą grzybów. Zastąpienie tylko jednej dziennej porcji czerwonego lub przetworzonego mięsa grzybami wiązało się także z niższym o 35% ryzykiem śmierci z jakiejkolwiek przyczyny.
Kolejne badania pozwoliły zidentyfikować aminokwas zawarty w grzybach, L-ergotioneinę, któremu przypisuje się te prozdrowotne właściwości grzybów. Jeden z najwybitniejszych biochemików zajmujących się żywieniem na świecie, dr Bruce Ames, opublikował przełomowy przegląd naukowy, w którym zaproponował sklasyfikowanie L-ergotioneiny jako „witaminy długowieczności”. Niestety, nasz organizm nie wytwarza L-ergotioneiny, zatem musimy ją pozyskiwać z pożywienia. Tymczasem typowa zachodnia dieta jest uboga w grzyby, przy czym warto zaznaczyć, że poziom L-ergotioneiny w organizmie ma również tendencję do obniżania się wraz z wiekiem. Zatem dobrym rozwiązaniem dla osób, które nie spożywają dużych ilości grzybów, jest doustne przyjmowanie suplementów zawierających ten aminokwas.
Czym jest L-ergotioneina?
L-ergotioneina to aminokwas występujący w wysokich stężeniach w jadalnych grzybach, takich jak borowiki, boczniaki, shiitake i maitake. Zawartość L-ergotioneiny w grzybach różni się w zależności od gatunku i od sposobu ich uprawy. Potrzeba spożyć około 140-350 gramów zwykłych białych pieczarek, aby organizm mógł pozyskać 5 mg L-ergotioneiny. Dlatego w tym przypadku lepiej postawić na suplementy i w ten sposób zadbać o odpowiednie dzienne spożycie tej cennej substancji.
Coraz więcej dowodów wskazuje na to, że grzyby mogą pomóc w zapobieganiu chorobom przewlekłym i przedwczesnej śmierci. Ważnego odkrycia dokonano w 2005 roku – wykazano, że ludzkie ciało wytwarza białko transportowe, odpowiedzialne za pobieranie L-ergotioneiny z pokarmu i dostarczanie jej do komórek w całym organizmie. Ze względu na powszechne występowanie tego białka w tkankach, może ono transportować L-ergotioneinę 100 razy wydajniej niż inne substancje o podobnym działaniu. Nie dziwi zatem, iż badania kliniczne dowodzą, że L-ergotioneina obecna jest w większości tkanek naszego organizmu. Odkrycie to pomogło w przeprowadzeniu badań naukowych nad mechanizmem działaniem tego aminokwasu i to na ich podstawie zasugerowano, aby sklasyfikować go jako witaminę długowieczności.
Grzyby spowalniają skracania telomerów
Dzięki badaniom wiemy już, w jaki sposób L-ergotioneina może sprzyjać długowieczności. Jednym z czynników odpowiedzialnych za proces starzenia jest utrata lub skracanie telomerów, czyli fragmentów chromosomów zlokalizowanych na ich końcach. Postęp skracania telomerów jest markerem, pozwalającym na ocenę stopnia zaawansowania starzenia się komórek, utraty przez nie zdolności do pełnienia funkcji i czasu, jaki pozostał im do śmierci.
Badanie z 2022 roku wykazało z kolei, że L-ergotioneina znacząco hamuje tempo skracania telomerów i zmniejsza liczbę krótkich telomerów w komórkach narażonych na stres oksydacyjny. Innym badanym obecnie obszarem jest zdolność L-ergotioneiny do ochrony komórkowego DNA. Jak wiemy, wywołane promieniowaniem ultrafioletowym uszkodzenie DNA komórek skóry przyspiesza jej starzenie i zwiększa ryzyko rozwoju raka. L-ergotioneina chroni komórki skóry przed uszkodzeniami ich DNA, co jest jednym z powodów, dla których jest ona cenionym składnikiem kremów przeciwstarzeniowych.
Wspomniany stres oksydacyjny uważany jest za przyczynę chorób i przyspieszonego starzenia. Tymczasem okazuje się, że L-ergotioneina jest blisko spokrewniona z glutationem, jednym z najsilniejszych przeciwutleniaczy wytwarzanych w organizmie. Działanie L-ergotioneiny koncentruje się zwłaszcza na mitochondriach, które są szczególnie podatne na uszkodzenia oksydacyjne. Dowody z badań przedklinicznych wskazują, że L-ergotioneina może pomóc zneutralizować szkodliwe wolne rodniki tlenowe, zanim uszkodzą one mitochondria. Może również ochronić przed nimi nici DNA i białka. W toku wielu eksperymentów dowiedziono także, że L-ergotioneina może hamować syntezę cytokin prozapalnych, wytwarzanych w nadmiarze w przebiegu wielu przewlekłych chorób zapalnych związanych ze starzeniem się organizmu. Jeśli spojrzymy łącznie na powyższe dowody okazuje się, że L-ergotioneina może nam pomóc w zapobieganiu chorobom przewlekłym i wydłużyć życie.
Lepsza pamięć dzięki grzybom
Stężenie L-ergotioneiny jest szczególnie wysokie w kilku głównych obszarach mózgu, w tym tych odpowiedzialnych za funkcje poznawcze, uczenie się i pamięć. U myszy L-ergotioneina stymuluje dojrzewanie komórek nerwowych, co przekłada się na lepszą pamięć. Badania na liniach komórkowych wykazały natomiast, że promuje ona tworzenie nowych neuronów, które są niezbędne do uczenia się i zapamiętywania.
W badaniach na modelach zwierzęcych udowodniono, że L-ergotioneina chroni przed wywołanymi stresem oksydacyjnym deficytami pamięci i trudnościami z uczeniem się oraz zaburzeniami poznawczymi wywołanymi akumulacją beta-amyloidu w komórkach nerwowych, które obserwuje się w przebiegu choroby Alzheimera – czyni to L-ergotioneinę obiecującym kandydatem do badań klinicznych nad jej właściwościami neuroprotekcyjnymi.
Zaobserwowano, że niższy niż u osób zdrowych poziom L-ergotioneiny we krwi pacjentów wiąże się zarówno z łagodnymi zaburzeniami poznawczymi, jak i demencją, co sugeruje, że niski poziom tej substancji może być jednym z czynników ryzyka tych schorzeń. Niski poziom L-ergotioneiny obserwuje się również u pacjentów z chorobą Parkinsona i zanikiem istoty szarej mózgu. W badaniu klinicznym, w którym udział wzięły osoby dorosłe z łagodnymi zaburzeniami poznawczymi, codzienna suplementacja, przez 12 tygodni, ekstraktu z grzybów, zawierającego 5 mg L-ergotioneiny, doprowadziła do znacznej poprawy pamięci werbalnej, pamięci operacyjnej, czasu skupienia uwagi i innych miar funkcji poznawczych, w porównaniu z osobami przyjmującymi placebo.
Badanie obserwacyjne dowiodło, że osoby spożywające grzyby miały o 16% niższe ryzyko śmierci niż osoby, które ich nie spożywały. Uważa się, że za korzyściami zdrowotnymi, płynącymi ze spożywania grzybów, stoi jeden z aminokwasów – L-ergotioneina.
Sprzyja ona długowieczności poprzez zapobieganie skracaniu telomerów, ochronę DNA przed uszkodzeniem, zwalczanie stresu oksydacyjnego i stanów zapalnych oraz korzystny wpływ na serce i mózg. W badaniu populacyjnym wyższy poziom L-ergotioneiny w organizmie wiązał się ze zmniejszonym ryzykiem rozwoju chorób kardiometabolicznych i niższą śmiertelnością z przyczyn sercowo-naczyniowych. W badaniu klinicznym z udziałem osób dorosłych z łagodnymi zaburzeniami poznawczymi, przyjmowanie 5 mg L-ergotioneiny dziennie przez 12 tygodni znacząco poprawiło wskaźniki funkcji poznawczych.
Zdrowie układu sercowo-naczyniowego
Choroby serca i naczyń krwionośnych pozostają nadal głównymi przyczynami zgonów i niepełnosprawności. Dysfunkcja śródbłonka naczyniowego ma kluczowe znaczenie dla rozwoju szerokiego zakresu zaburzeń sercowo-naczyniowych, w tym nadciśnienia tętniczego, miażdżycy, przewlekłej niewydolności serca, choroby wieńcowej i cukrzycy. Stwierdzono, że L-ergotioneina chroni komórki wyściełającego naczynia krwionośne śródbłonka przed uszkodzeniami oksydacyjnym i tymi spowodowanymi rozwojem stanu zapalnego.
Chroni ona również przed czynnikami, które upośledzają relaksację naczyń i zapobiega wiązaniu monocytów (rodzaj białych krwinek) z komórkami śródbłonka, co jest wczesnym objawem chorób sercowo-naczyniowych. Obszerne badanie populacyjne, opublikowane w 2020 roku wykazało, że wyższy poziom L-ergotioneiny w organizmie wiąże się ze zmniejszeniem ryzyka chorób kardiometabolicznych o 15%, śmiertelności z przyczyn sercowo-naczyniowych o 21% i ogólnej śmiertelności o 14%. Inne badania wykazały z kolei, że L-ergotioneina chroni komórki śródbłonka przed apoptozą (śmiercią).
Konsultacja medyczna dr Gary Gonzales
Copyright 2023. All rights reserved. Reprinted with exclusive permission of Life Extension ®
- https://www.lifeextension.com/magazine/2023/3/mushrooms-protect-against-aging
