Czy wiesz, że zbyt częste prześwietlanie zębów może przyczyniać się do rozwoju raka tarczycy? A ona sama reguluje nie tylko gospodarkę hormonalną, ale również pracę mózgu i samopoczucie? Przedstawiamy kilka ciekawostek i mało znanych faktów na temat tego ważnego gruczołu.
1. Analizując przypadki 313 pacjentów z nowotworem tarczycy z Kuwejtu, gdzie leczenie stomatologiczne jest bezpłatne, a częstość występowania nowotworów tarczycy wysoka w porównaniu do Wielkiej Brytanii, badacze z Brighton, Cambridge i Kuwejtu wykryli, że ryzyko raka rosło z liczbą wykonywanych badań RTG uzębienia1. Wyniki te pokrywają się z wcześniejszymi obserwacjami: zwiększone ryzyko nowotworów tarczycy stwierdzano w nich u stomatologów, ich asystentów i pracowników gabinetów radiologicznych. Sugeruje to, że wielokrotne wystawienie osób dorosłych na oddziaływanie niskich dawek promieniowania jonizującego jest szczególnie groźne dla tego gruczołu.
2. Wcześniej wiadomo było, że przebyta w dzieciństwie radioterapia okolicy szyi (najczęściej z powodu chłoniaka, powiększenia migdałków lub grasicy) znacząco zwiększa ryzyko rozwoju raka i innych nieprawidłowości w obrębie tarczycy. Zazwyczaj pojawiają się one w ciągu 5-20 lat od radioterapii, ale mogą ujawnić się nawet znacznie później2.
3. Nawet minimalne zaburzenia pracy tarczycy mogą powodować depresję. Naukowcy odkryli, że u 52% pacjentów z oporną na leczenie depresją występuje utajona (bezobjawowa) niedoczynność tego gruczołu, czyli zbyt niski poziom uwalnianych hormonów - nawet przy prawidłowym poziomie TSH3. Z kolei inny przegląd badań ujawnił, że 25% pacjentów z depresją ma podwyższony poziom tyroksyny (T4), a im jest jej więcej, tym cięższy przebieg choroby4.
4. Produkowana przez tarczycę tyroksyna chroni mózg (a konkretnie neurony hipokampa) przed procesami starzenia. Chińscy naukowcy przeprowadzili eksperyment, w ramach którego przez 3 miesiące podawali myszom niskie dawki tego hormonu. Okazało się, że u starych zwierząt nastąpiła poprawa funkcjonowania poznawczego i wzrost przeżywalności z 60 do 93%5. Badacze mają nadzieję, że wyniki te można będzie przełożyć na ludzi, a niskie dawki tyroksyny uda się wykorzystać w terapii deficytów poznawczych związanych z procesami starzenia się organizmu.
5. Pierwszą manifestacją zaburzeń czynności tarczycy mogą być objawy ze strony układu sercowo-naczyniowego. Charakterystyczne dla nadczynności tarczycy symptomy to przyspieszona czynność serca, szmer skurczowy, nadciśnienie skurczowe, zmniejszenie tolerancji wysiłku, nasilenie dolegliwości dławicowych czy objawów istniejącej już niewydolności serca6. Zależność ta wynika z faktu, że hormon T3 wpływa na serce - powoduje zmiany w krążeniu obwodowym, przyspiesza metabolizm lipidów, zwiększa zużycie tlenu i siłę skurczu mięśnia sercowego oraz przyspiesza czynność serca i zwiększa jego kurczliwość7.
Bibliografia
- Acta Oncologica 2010; 49: 447-453
- J Natl Cancer Inst 2005; 97 (10): 724-732
- Encephale 2004; 30: 267-275
- Mol Biol Rep 2014; 41: 2419-2425
- Neural Regen Res 2014; 9 (8): 864-871
- Circulation 2007; 116: 1725-1735
- Endokrynol Pol 2007; 58 (3): 228-234