Żyły to naprawdę dość delikatne struktury, więc kiedy w ścianie tego rodzaju naczynia występuje niewielka wada, jakikolwiek nienaturalny ucisk może powodować jego rozszerzenie, a nawet uszkodzenie zastawek żylnych. Ryzyko powstania zniekształceń żył jest większe np. w przypadku osób, których praca wymaga pozostawania w pozycji stojącej przez długi czas, co nawet dziesięciokrotnie zwiększa nacisk wywierany na te naczynia krwionośne.
Kobiety problem ten dotyka cztery razy częściej niż mężczyzn, być może z powodu swoistej autoalergii na hormon o nazwie progesteron. Jego poziom jest najwyższy w ciąży, podczas której wzrasta oczywiście też prawdopodobieństwo rozwoju tego rodzaju deformacji żył. Czynnikami ryzyka są ponadto wiek, a także utrata napięcia tkanek i masy mięśniowej.
Nikt nie ma pewności co do przyczyn powstawania żylaków oraz mniejszych i bardziej powierzchownych pajączków naczyniowych, wysnuto jednak kilka nieprzekonujących teorii. Osobiście zauważyłem, że ilekroć problem ten wydaje się dotyczyć rodzin, z całą pewnością warto wykonać test na opóźnione alergie pokarmowe, nazywany też testem nietolerancji pokarmowych, przeprowadzany z krwi obwodowej pacjenta.
Wykonać można go m.in. w warszawskim Centrum Medycznym VIMED (ul. Czernowiecka 9, tel. 222668066).
Ostatnio miałem przypadek pacjenta, który - jak się okazało - miał alergię na krowie mleko, która miała wpływ na wszystkich członków jego rodziny zmagającej się z żylakami. Całkowite wyeliminowanie produktów na bazie krowiego mleka z ich diety natychmiast powstrzymało nasilanie się problemu. Wcześniej miałem pacjenta, w przypadku którego alergenem były ziemniaki wraz z całą pokarmową grupą roślin psiankowatych (pomidory, słodka i ostra papryka oraz bakłażany). Jeśli podejrzewa pani u siebie alergię, proszę w pierwszej kolejności przyjrzeć się produktom, na które najczęściej ma pani ochotę.
Siedem sposobów na uwolnienie się od żylaków
- Regularnie spożywaj produkty wysokobłonnikowe.
- Często ćwicz i w razie potrzeby korzystaj z fizykalnych metod leczenia.
- Unikaj długiego przebywania w pozycji stojącej.
- Staraj się nie mieć nadwagi.
- Spożywaj bardzo dużo czarnych borówek, jeżyn, wiśni i owoców głogu, a także często wykorzystuj w kuchni paprykę cayenne, czosnek, cebulę i imbir.
- Systematycznie zażywaj bioflawonoidy i bromelainę.
- Korzystaj z ziołowych leków zaleconych ci indywidualnie przez profesjonalistę.
Oto kilka innych propozycji, z których również może pani skorzystać.
Żylaki a zmiany w diecie
Więcej błonnika
W przeciwieństwie do Unii Europejskiej i Ameryki Północnej żylaki i pajączki rzadko obserwuje się w tych częściach świata, gdzie spożywa się nierafinowaną żywność o wysokiej zawartości błonnika. Ludzie, których dieta jest uboga w ten składnik pokarmowy, mają tendencję do większego napinania się podczas wypróżniania, jako że ich mniejsze i twardsze stolce z większą trudnością przesuwają się w miarę ruchów jelita. Tego rodzaju naprężenie powoduje zwiększenie ciśnienia w jamie brzusznej, co w rezultacie utrudnia przepływ krwi wzdłuż nóg.
Wzrost ciśnienia w jamie brzusznej może z czasem znacząco osłabić ściany żył i prowadzić do powstawania pajączków naczyniowych i żylaków. Może również osłabić ścianę okrężnicy i powodować tworzenie uchyłków (kieszonkowatych uwypukleń) jelita grubego. Dieta bogata w organiczne warzywa, owoce i rośliny strączkowe (fasola, groch, soczewica) usprawnia ruchy jelit. Zawarty w tych pokarmach błonnik wiąże wodę i tworzy galaretowatą masę, która utrzymuje miękkość i odpowiednią objętość kału, co ułatwia jego wydalanie.
Substancje pęczniejące
Można również stosować naturalne składniki pęczniejące, w szczególności nasiona psyllium, siemię lniane, pektynę oraz gumę guar, które mają łagodne działanie przeczyszczające.
Bogate we flawonoidy jagody
Aby zwiększyć wytrzymałość i integralność ścian żył, należy zwiększyć spożycie jagód, jeżyn, wiśni, owoców głogu i innych produktów stanowiących bogate źródło proantocyjanidyn i antocyjanidyn (takich jak wino, czarne i zielonej herbaty). To właśnie te bioflawonoidy nadają jagodom ich czerwononiebieską barwę (nic dziwnego, że antocyjan to nazwa tego właśnie koloru).
Substancje te obniżają kruchość naczyń włosowatych - główny problem związany z powstawaniem pajączków - oraz zwiększają zarówno integralność, jak i napięcie ścian żył. Regularne spożywanie wymienionych wyżej jagód pomoże spowolnić lub nawet zatrzymać dalszy rozwój już istniejących zmian naczyniowych, a przede wszystkim zapobiec powstawaniu nowych.
Leki ziołowe na żylaki
Aesculus hippocastanum (kasztanowiec zwyczajny) to lek ziołowy od dawna z powodzeniem stosowany w medycynie ludowej jako środek na żylaki. Ma on działanie wenotoniczne - redukuje pajączki i żylaki poprzez zmniejszenie przepuszczalności naczyń włosowatych (liczby i rozmiarów małych porów w ścianach kapilar). Ogranicza również zatrzymywanie wody i działa przeciwzapalnie.
Kasztanowiec zwyczajny można przyjmować doustnie bądź aplikować bezpośrednio na skórę krem zawierający escynę - aktywny składnik - oraz cholesterol 1%. Tego rodzaju preparat można stosować również w celu likwidacji często towarzyszącego żylakom zasinienia. Jedyne przeciwwskazania to ciąża i karmienie piersią.
Proszę upewnić się, że naturopata bądź zielarz, który przepisze pani i córce ten lek, stosuje wyłącznie standaryzowane preparaty, jako że przyjmowanie go w większych ilościach może powodować toksyczne reakcje. Proszę również nie zażywać go z aspiryną lub innymi antykoagulantami (substancjami rozrzedzającymi krew).
Centella asiatica (wąkrota azjatycka) przyjmowana doustnie w postaci wyciągu zawierającego 70 proc. kwasów triterpenowych (kwasy asjatowy i madekasowy oraz azjatykozyd) według mojego doświadczenia pozwala osiągnąć imponujące efekty kliniczne nie tylko w leczeniu żylaków, lecz także cellulitu oraz ogólnej niewydolności żylnej. Wzmacnia również tkanki łączne, a więc usprawnia przepływ krwi przez zmienione chorobowo kończyny.
Ruscus aculeatus (ruszczyk kolczasty), członek rodziny liliowatych, ma długą łodygę, która wypuszcza korzenie. Kłącze to od dawna stosuje się w leczeniu żylaków ze względu na jego właściwości przeciwzapalne i zwężające naczynia.
Wsparcie fizykalne i ćwiczenia
Częste jeżdżenie na rowerze zapewnia nogom dobrą gimnastykę, która ograniczy ryzyko wystąpienia żylaków. Skurcz mięśni nóg wypycha bowiem zgromadzoną w kończynach dolnych krew z powrotem do obiegu.
Zachęcam panią również do kontynuacji stosowania jakichkolwiek zaleconych przez lekarza fizykalnych metod, takich jak elastyczne pończochy uciskowe, okłady na nogi czy polewanie ich zimną wodą.
Zapobieganie zakrzepom
Fibrynoliza to proces zapobiegający powiększaniu się skrzepów krwi, tak by nie stanowiły one problemu. Żylaki są oznaką ograniczonej zdolności do rozkładu fibryny, która jest odkładana w otaczających zmiany naczyniowe tkankach. Skóra staje się twarda i grudkowata właśnie z powodu fibryny i tłuszczu. Ograniczenie aktywności fibrynolitycznej zwiększa również ryzyko wystąpienia zakrzepów, które mogą doprowadzić do zakrzepowego zapalenia żył, zawału serca, zatorowości płucnej (zatkania tętnicy płucnej) lub nawet udaru mózgu.
Osoby z tendencją do powstawania zakrzepów powinny stosować zioła, a także spożywać przyprawy korzenne oraz pokarmy wzmagające aktywność fibrynolityczną krwi, m.in. paprykę cayenne, czosnek, cebulę oraz imbir. Bromelaina, enzym zawarty w ananasie, również może rozkładać fibrynę.
Bibliografia
- Lancet, 1986; i: 320-1
- Berkow R, ed. The Merck Manual of Diagnosis and Therapy, 14th edn. Rahway, NJ: Merck & Co., 1982: 560-6
- Trowell H et al. Dietary Fibre, Fibre-Depleted Foods and Disease. London: Academic Press, 1985
- Angiologica, 1972; 9: 355-74; Plant Med Phytothera, 1977; 11: 143-51
- Fitoterapia, 1996; 67: 483-511; Felter HW, Lloyd JU. King's American Dispensatory, 1898 (reprinted in Portland, OR: Eclectic Medical Publications, 1983: 990-2); Reynolds JEF et al., eds. Martindale: The Extra Pharmacopoeia, 31st edn. London: Royal Pharmaceutical Society, 1996: 1670
- Wien Med Wochenschr, 1989; 139: 385-9; Arzneimittelforschung, 1964; 14: 892-6
- Steele NM, ed. Chestnut, in The Lawrence Review of Natural Products, February 1995
- Clin Terap, 1981; 99: 507-13; Angiology, 1987; 38: 46-50
- Altern Med Rev, 2001; 6: 608-12; J Cardiovasc Pharmacol, 1993; 22: 221-4
- Blumenthal M et al., eds. The Complete German Commission E Monographs. Boston, MA: Integrative Medicine Communications, 1998
- Vasa, 1983; 12: 377-82
- Am J Clin Nutr, 1982; 35: 1452-8; Atherosclerosis, 1977; 28: 155-9; Prostaglandins Leukot Med, 1984; 13: 227-35; Arch Int Pharmacodyn Ther, 1981; 254: 157-67